2 genexpressie en fenotype
Gen = DNA-fragment dat codeert voor een polypeptide
opvouwing van één polypeptide/ meerdere polypeptiden samen = proteïne
- gesynthetiseerde proteïne = gen komt tot uitdrukking/ expressie = genexpressie
erfelijke informatie in de basensequentie van het DNA omgezet in een fenotypisch kenmerk
3 centrale hypothese van de moleculaire biologie
= mechanisme waarop de genexpressie gebeurt
= fundamenteel voor het leven (bij de meeste organismen gelijk mechanisme)
afdruk van basenparen in een DNA-fragment
in de vorm van RNA
geeft aan welke aminozuren elkaar zullen opvolgen in synthetiseren vd proteïne
= DNA --> RNA --> proteïne
4 Proteïnesynthese als resultaat van genexpressie
4.1 transcriptie
WAT?
- DNA (= code voor aanmaak polypeptide) vast in celkern
- Ontstaan polypeptide = ter hoogte van ribosomen
Scheiding celkern – cytosol
Afdruk van het gen maken = RNA-molecule = transcriptie (overschrijving DNA in de celkern)
- Ontstaan m(essenger)RNA
=
Verhuist naar cytosol en brengt info van het gen uit de celkern
HOE?
- RNA-polymerase (enzymen)
Herkennen startsequentie op dubbelstreng
H-bruggen tussen basen verbreken
Twee strengen los van elkaar
RNA-streng tussenbouwen
Nucleotiden hechten aan 3’ einde van DNA
RNA-streng opbouwen van 5’ naar 3’
Complementaire basenparen (T-A en G-C, geen T in RNA ! --> A-U)
- RNA-polymerase schuift op --> DNA-dubbelstreng sluit zich
- Stopsequentie (reeks basen)
mRNA komt los van dubbelstreng
blijft in celkern voor nabewerking
FOUT?
= Foute basenparing bv. A-C i.p.v. A-U
RNA-polymerase heeft geen herstelfunctie
DNA-polymerase > RNA-polymerase (= minder precisie) MAAR compensatie:
Meerdere mRNA’s maken op één gen --> sommige zonder fouten
mRNA-molecule = korte levensduur = regelmatig afgebroken/ vervangen
minder gevolgen voor de cel (DNA-replicatie belangrijker dan mRNA-molecule)
, H2: moleculaire mechanismen van genexpressie
SPLICING
= nabewerking van mRNA
- genen zijn gefragmenteerd = tussen basensequenties ook introns
niet-coderende DNA-stukken = introns
coderende fragmenten = exons
- transcriptie = introns en exons mee overgeschreven
precursor-mRNA = voorloper van het mRNA (pre-mRNA)
- splicing = enzymen die introns uit pre-mRNA knippen
exons aan elkaar geplakt
= functioneel of rijp mRNA
doorheen de kernporiën naar het cytosol
4.2 genetische code
DRIELETTERWOORDEN
- 20 verschillende aminozuren uit 4 basen
- Codewoorden = opeenvolging van 3 basen in het DNA = triplet
In mRNA = codon
64 verschillende codons = voor 20 aminozuren = genetische code
61 coderen voor aminozuur
1 vd 61 heeft een dubbele betekenis: startcodon + aminozuur methionine
3 stopcodons (UAA, UAG en UGA, zie leesraam)
EIGENSCHAPPEN
Genetische code = universeel = codons coderen voor dezelfde aminozuren
In de loop van de evolutie bewaard
Genen van het ene naar het andere organisme overbrengen kan
= basis gentechnologie
Gedegenereerde code WANT aminozuren gecodeerd door meerdere codons
Elk codon blijft specifiek voor één aminozuur
4.3 translatie
WAT?
= omzetting basensequentie van mRNA --> aminozuursequentie van polypeptide
= vertaling van basen naar aminozuur in de ribosomen in het cytosol
- Benodigdheden: aminozuren, mRNA, ATP en enzymen
Adaptormoleculen = aminozuren te kunnen binden met mRNA = transfer-RNA (tRNA)
STRUCTUUR EN FUNCTIE tRNA
- Enkelstreng met 4 basenparing-plaatsen (zie tekening: armen)
Lussen (zie tekening: loop)
Lus 2 = anticodon
= basentriplet 3’-5’ (complementair met codon mRNA) Lus 1
Vrije 3’ einde (altijd CCA) = acceptor voor binding aminozuur Lus 3
Voor elk aminozuur, 1 of meer tRNA’s
DUS: anticodon realiseert basenparing met codon op mRNA
+ brengt een aminozuur aan (om aan polypeptide te bouwen)
Lus 2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jintemichielsen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.