Inhoudsopgave
1 Kennismaking met de sociale psychologie................................................................................................... 3
1.1 Studieobject van de sociale psychologie.........................................................................................................3
1.1.1 Gebiedsomschrijving...............................................................................................................................3
1.1.2 De eigen invalshoek van de sociale psychologie.....................................................................................4
1.2 Enkele belangrijke evoluties...........................................................................................................................5
1.2.1 Kenmerken van bij het ontstaan.............................................................................................................5
1.2.2 Latere aandachtspunten..........................................................................................................................5
2 Groepsnormen............................................................................................................................................ 6
2.1 Hoe normen ontstaan.....................................................................................................................................6
2.1.1 Van bovenaf opgelegde normen.............................................................................................................6
2.1.2 Normen die ontstaan binnen de groep...................................................................................................6
2.2 Impact van een groepsnorm op het individu..................................................................................................7
2.2.1 Automatische sociale invloed..................................................................................................................7
2.2.2 Conformeren aan een groepsnorm.........................................................................................................7
2.2.3 Inwilligen van een verzoek......................................................................................................................8
2.2.4 Gehoorzamen aan een bevel...................................................................................................................9
3 Prosociaal gedrag...................................................................................................................................... 10
3.1 Onderliggende motieven van prosociaal gedrag.........................................................................................10
3.1.1 Genetische verwantschap.....................................................................................................................10
3.1.2 Dienst en wederdienst..........................................................................................................................10
3.1.3 Onberekende dienstbaarheid................................................................................................................10
3.2 Hulp bieden in noodsituaties........................................................................................................................11
3.2.1 Vijf stappen naar het bieden van hulp..................................................................................................11
3.2.2 Nuancering............................................................................................................................................12
3.2.3 Kenmerken van de situatie....................................................................................................................12
3.2.4 Individuele verschillen...........................................................................................................................12
3.3 Kiezen tussen het eigenbelang en het groepsbelang...................................................................................13
3.3.1 Het gedrag van mensen in sociale dilemmasituaties............................................................................13
3.3.2 Inwerkende factoren.............................................................................................................................13
3.3.3 Het promoten van coöperatief gedrag..................................................................................................14
4 Interpersoonlijke processen...................................................................................................................... 15
4.1 Als individuele prestaties identificeerbaar zijn.............................................................................................15
4.1.1 Sociale facilitatie....................................................................................................................................15
4.1.2 Sociale belemmering.............................................................................................................................15
4.1.3 De sociale-activeringshypothese van Zajonc.........................................................................................15
4.1.4 Verdere theoretische uitwerking..........................................................................................................16
4.1.5 Persoonlijkheidsverschillen...................................................................................................................16
4.2 Als de prestaties individueel niet herkenbaar zijn........................................................................................16
4.2.1 Sociaal parasiteren................................................................................................................................16
4.2.2 Positieve effecten van onherkenbaarheid............................................................................................16
4.3 De impact van anonimiteit op het gedrag....................................................................................................17
4.3.1 Een verlaagde drempel voor antisociaal gedrag...................................................................................17
4.3.2 Het faciliteren van sociaal gedrag.........................................................................................................17
4.3.3 Mogelijke verklaringen..........................................................................................................................18
, 5.1 Het materiaal waarop we ons baseren........................................................................................................19
5.1.1 Het fysieke uiterlijk................................................................................................................................19
5.1.2 Het gedrag.............................................................................................................................................19
5.1.3 Non-verbaal gedrag...............................................................................................................................19
5.2 Het attributieproces......................................................................................................................................20
5.2.1 Interne of externe oorzaken van gedrag...............................................................................................20
5.2.2 Fouten en vertekeningen bij attributie.................................................................................................21
5.3 Uitwerking tot een globaal beeld.................................................................................................................21
5.3.1 Kenmerken van de binnenkomende informatie...................................................................................21
5.3.2 Kenmerken van de beoordelaar............................................................................................................22
5.3.3 Hoe we omgaan met nieuwe informatie..............................................................................................23
5.4 (on)nauwkeurigheid van de sociale waarneming........................................................................................24
6 Groepsperceptie....................................................................................................................................... 25
6.1 Sociale categorisering...................................................................................................................................25
6.1.1 Het indelen van mensen in sociale categorieën....................................................................................25
6.1.2 Ik, wij en de anderen.............................................................................................................................25
6.2 Stereotypering..............................................................................................................................................26
6.2.1 Kenmerken van stereotypen.................................................................................................................26
6.2.2 Herkomst van stereotypen....................................................................................................................27
6.2.3 Waarom stereotypen zo moeilijk te veranderen zijn............................................................................28
6.3 Vooroordelen en discriminatie.....................................................................................................................28
6.3.1 Het activeren van stereotypen..............................................................................................................28
6.3.2 Van sterotype naar discriminatie..........................................................................................................29
6.4 Discriminatie meten......................................................................................................................................30
6.5 Ingaan tegen vooroordelen en discriminatie................................................................................................30
6.5.1 Rechtstreeks inwerken op de vooroordelen.........................................................................................30
6.5.2 Inwerken op de categorisering..............................................................................................................30
7 Attitudes................................................................................................................................................... 31
7.1 Ontstaan van attitudes.................................................................................................................................31
7.1.1 Aangeboren gevoeligheid......................................................................................................................31
7.1.2 Beredeneerde afwegingen....................................................................................................................31
7.1.3 Sociale invloeden...................................................................................................................................31
7.1.4 Conditionering.......................................................................................................................................32
7.1.5 Het effect van herhaalde blootstelling..................................................................................................32
7.2 Effectieve beïnvloedingsstrategieën.............................................................................................................33
7.2.1 De klassieke benaderingswijze..............................................................................................................33
7.2.2 De centrale en de perifere overredingsroute (tekst op digitap)...........................................................34
7.2.3 Zich teweerstellen tegen beïnvloeding.................................................................................................34
7.3 Attitudes en gedrag......................................................................................................................................35
7.3.1 Invloed van attitudes op het gedrag.....................................................................................................35
7.3.2 Invloed van het gedrag op atttitudes....................................................................................................36
,1 Kennismaking met de sociale psychologie
1.1 Studieobject van de sociale psychologie
1.1.1 Gebiedsomschrijving
Sociale psychologie = de wetenschappelijk studie van de manier waarop de
gedachten, gevoelens en handelingen van de mensen beïnvloed worden door de
feitelijke, voorgesteld of geïmpliceerde aanwezigheid van andere mensen. De
manier waarop wij inspelen op anderen is ook belangrijk. Bewuste en onbewuste
beïnvloeding op het gedrag.
Een wetenschappelijke studie
Wetenschappelijke beweringen zijn het resultaat van zorgvuldig
methodisch onderzoek.
3 onderzoeksmethodes
o Begrijpende methode
= een studie zonder cijfermateriaal verbale beschrijvingen
Gevalsstudie
= vertrekken vanuit 1 of meerdere casussen en zo een samenhang
zoeken.
Beperking
subjectief, de onderzoeker beslist op eigen been welke verklaring
hij het meest waarschijnlijk vindt.
o Correlationele methode
= de samenhang tussen variabelen uitgedrukt in een correlatie.
Bv. hoe meer agressieve films je kijkt met nogal agressief gedrag = een
positieve correlatie.
Bv. hoe meer agressieve films je kijkt hoe minder agressief gedrag = een
negatieve correlatie.
zo bereken je hoe groot de samenhang tussen 2 variabelen werkelijk is.
o De experimentele methode
= kijkt of een bepaalde variabele invloed heeft op een andere variabele.
- Onafhankelijke variabele (OV) = de te meten variabele.
(hoeveelheid tv-geweld/agressieve films)
- Afhankelijke variabele (AV) = variabele die gemanipuleerd wordt of
verandert.
(geneigd agressief gedrag te stellen)
- Controle groep = de groep die (bv.) filmmateriaal zonder geweld.
- Experimentele groep = de groep die de OV (bv.) filmmateriaal met
geweld toegediend krijgt.
Causaal verband = als er een positief verband is tussen OV en AV.
Empirische cyclus
, A-B-C model
o Affectieve component – gevoelens
o Behavior – het manifeste gedrag
o Cognitieve aspecten – waarneming, geheugen
en denken
De gedachten, gevoelens en handelingen van mensen
o Innerlijke gedragsaspecten
= objectief observeerbaar gemaakt worden door (in)directe weg.
o Directe weg
= een feitelijke keuze maken.
o Indirecte weg
= beoordelen van uitspraken.
De feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van anderen
o Feitelijke of directe aanwezigheid
= mensen die daadwerkelijk aanwezig zijn.
o Voorgestelde aanwezigheid
= je stelt jezelf voor wat anderen die niet aanwezig zijn denken van wat jij
doet.
Bv. je koopt een t-shirt en denkt na over hoe je vrienden/familie/… gaan
reageren op dat t-shirt.
o Impliciete aanwezigheid
= mensen die je niet kent/die iets hebben gedaan of gemaakt hebben
invloed op wat we denken, voelen en hoe we handelen. Gedrag wordt
gestuurd door onzichtbare instanties.
Bv. bij een reclame weet je niet wie je beïnvloedt maar die reclame heeft
wel invloed op hoe je denkt, voelt en hoe je handelt.
1.1.2 De eigen invalshoek van de sociale psychologie
Onderscheid met sociologie
= aandacht voor de meer globale groepskenmerken van het gedrag.
Onderscheid met algemene psychologie
= aandacht voor de algemene wetmatigheden, zonder oog te hebben voor de
specifieke sociale factoren.
Onderscheid met ontwikkelingspsychologie
= beschrijven van de complexer wordende sociale interacties, zonder in te
gaan op de algemene wetmatigheden.
Onderscheid met persoonlijkheidspsychologie
= aanvulling, andere wijze van verklaringen van de sociale psychologie, vaak
voor dezelfde fenomenen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur benteoprins. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
