Duidelijke samenvatting van de ethologie van de huisdieren. In een kader naast elkaar geplaatst zodat de dieren makkelijk vergeleken kunnen worden met elkaar.
DIERSOORT PAARD RUNDEREN
SPECIFICATIE “grond gebonden huisdier” Melkrunderen / vleesrunderen / dubbeldoelrunderen /
Prestatie gericht dikbilrunderen
Sport/ recreatie
Grote en verscheidene rollen in onze samenleving
DOMESTICATIE Geen wilde varianten meer Geen wilde varianten meer
Belangrijke splitsing: De Oeros als voorouder
- Voorouder Przewalski (meer chromosomen)
- Voorouder gedomesticeerd paard Terugfokken van het oerrund
Was Uitgestorven in Z-Amerika maar tamme paarden terug in het wild - Heckrunderen
vrijgelaten - Stichting tauros rewilding Europa
6.000 jaar geleden gedomesticeerd - Aan de hand van de rassen die er nu zijn te kruisen en zo
de oeros te verkrijgen
SELECTIE (MENS) Bij melkkoeien laatste jaren extreme genetische selectie
Stijgende melkgift en groeisnelheid
Ook productie ziektes stijgt
Dalende fertiliteit, minder lang productief ….
Laatste 10 jaar oog op die beter bestand zijn
EVOLUTIE Groter dan vroeger Geselecteerd op de hanteerbaarheid (wapens verminderen)
Monogastrisch Gekrompen t.o.v. vroeger
Solitair => sociaal
grote longinhoud
Neo-cortex is toegenomen
ontwikkeling subtiele communicatie
milt met extra voorraad rode bloedcellen
,ORGANISATIE
SOCIALE ORGANISATIE Verwilderde paarden Verwilderde runderen
Nomadisch Chillingham kudde / Camargue kudde
Niet territoriaal Kuddes: koeien + opgroeiende kalveren en pinken
Obligaat sociaal Grote groepen: +/- permanente subgroepen
Kleine hiërarchische groepen Sociale rangorde: lang stabiel en lineair
- Secundaire kuddes Positie: fysieke (leeftijd, gewicht, horens) + karakter + rang
- Harem moeder
o 1 hengst Bij stieren is de rangorde meer lineair maar minder stabiel
o 1-5 merries Jongvolwassen stieren “vrijgezellen” gaan solitair
- Multiple Male Band Tijdens voortplanting seizoen sluiten de stieren zich tijdelijk aan
o 2-6 hengsten (1 dekkende en 1-5 satelliet hengsten) bij een kudde
- Bachelor of vrijgezelle groep
o 4-10 jonge hengsten (zoeken merries buiten de groep)
Vreemde dieren worden heel langzaam geaccepteerd
Female defense polygyny (veel vrouwtjes die verdedigd worden)
WILD LEVEN landgebruik
Open gebieden coulissenlandschap
Scharrelen (rondwandelen) tijdens het grazen
Doorlopen naar een specifiek doel
Lopen grote afstanden elke dag
Roughs and lawns
- Hoog gras urineren en bemesten
- Laag gras eten
°Dungpiles (grote gezamenlijke mesthopen)
Prooidieren
,ZINTUIGEN
ZICHT Hele grote ogen Kunnen niet zien wat ze eten
Corpora nigra superior beschermt tegen het hevige zonlicht Ook tapetum lucidum
Heel klein binoculair zicht Ogen zoals de paarden
Groot monoculair zicht Horizontale band van de gevoelige retina
Kunnen ver achter zich zien Dichromaat en meest gevoelig voor groenig-geel
Tapetum lucidum - Lange golflengtes: “opwinding”
Ganglia worden geactiveerd door beweging - Medium lengtes: “veiligheid”
Dichromaat - Lage lengtes: “relaxatie”, “vermoeid”, “verdriet”
- Goed geel, zwart, wit en blauw van grijs onderscheiden Kunnen diepte zien
Kunnen niet onder zich zien Minder scherp dan de mens
Groot verschil tussen het paard en de varkens/runderen is de flexibiliteit Durven verblindend licht niet te benaderen, verkiezen lichte
van de hals plekken boven donkere plekken
Lage miosis en mydriasis Trage focus
Visuele sexuele communicatie: stieren worden gestimuleerd
wanneer ze twee koeien elkaar zien dekken
oogwit van de koe is geassocieerd met de frustratie
GEHOOR Gezamenlijk / onafhankelijk bewegen Niet erg vocaal
- °sociale functie Vocalisatie van kalveren stijgt wanneer het moet spenen en bij
- Naar achter separatie van de koe
Geluid voelen ???? Individuele herkenning van het kalf via het gehoor
Niet heel veel verschil met de mens (iets zachtere geluiden horen) Oestrusdetectie voor stieren
Hinniken is sterk geïndividualiseerd herkenning toelaten Verschillende gradaties van opwinding i.p.v. verschillen in
betekenissen
Gehoorrange breder dan de mens
Slechte lokalisatie van geluid: 30° (andere zoogdieren 12°)
GEVOEL Gebruiken de tastharen op de snuit omdat ze niet onder zich kunnen zien
Tastharen = vibrissae
- Neus/mond en ogen
- Koude/warmte receptoren
- Nociceptoren (pijnreceptoren)
Praam
- Apparaat/ touw rond de snuit van het paard om deze rustiger te
maken
- Vrijkomen van grote hoeveelheden endorfines
- °startle reflex (omlaag en vooruit springen)
, SMAAK Nauwelijks iets bekend 5 basissmaken
Zoet leren eten Andere smaakperceptie dan de andere zoogdieren
Mest eten veulen +/- 10 dagen na de geboorte Toleranter voor bittere smaken ( herkauwen) (smaak
maagzuur)
Leggen links tussen pre-& post-digestieve waarnemingen
REUK Weinig van bekend Heel belangrijk & goed ontwikkeld
Grootte bulbus olfactorius Meerdere geurklieren
Gedragsverandering na bepaalde geuren 2 organen: vomeronasal orgaan en neus
Feromonen - Flehmen
- Gepaarde orgaan van Jacobson = vomeronosaal orgaan - Neuslikken
- Flehmen (rechten van de snuit en bovenlip openen) o Bacteriën uit de neus
o Communicatie o Smaakpapillen om geur te testen
- Reproductieve interactie Voer kiezen op basis van geur
o Equine appeasing Pheromone (rustig maken van de Intra-species communicatie
paarden) - Bronst bepalen
- Sociale herkenning
Psychologische staat
HITTESTRESS Veel voorkomend (vooral bij dikgespierde runderen)
+/- 25°c
Toenemende gevoeligheid bij hoge melkgift & dubbelgespierd
Planting score: score die aangeeft hoeveel hittestress een koe
heeft op een score van 0-5
Belangrijke productiefactor
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jack9. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
