Resume
Samenvatting Nederlandse Letterkunde I
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting hoofdstuk 4 + eigen notities
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Hoofdstuk 4: Doorbraak van derenaissance in het noorden
(1600-1620)
Inleiding
Tijdens begin Twaalfjarige Bestand (1609-1621): breekt renaissance door bij brede elite.
Dichter Gerbrand Adriaensz Bredero (1585-1618) (lid Amsterdamse kamer De Eglantier: kondigt in
toneelwerk programmatisch einde aan van rederijkerij.
VOOR hem: Pieter Cornelisz Hooft (1581-1647): bracht renaissance al onder aandacht vanuit
zijn Italië-ervaring. samen met Bredero behoorde hij tot nieuwe generatie dichters in De
Eglantier.
Amsterdamse kamer impulsen van Plèiade-gerichte Leidse universiteit met Daniel
Heinsius (1580-1655) en Petrus Scriverius (1576-1660) beiden stimuleren Amsterdamse
literaire leven in begin 17e eeuw.
Heinsius: gaf vernieuwde impulsen aan genre van liefdesemblematiek.
Scriverius: stimulans voor vernieuwing liefdesgenre zoals in Amsterdam manifesteerde (liedboeken
nieuwe stijl vs liedboeken oude stijl)
Leiden: in belangrijke mate nieuwe generatie poëten in Amsterdam gebracht.
Einde van de rederijkerij
1555: Const van Rhetoriken (De Castelein) in druk. werk diende niet als bezegeling of afsluiting van
rederijkersliteratuur. normerende karakter werkte in eerste decennium van 17 e eeuw nog door bij
dichterskring. + werd nog herdrukt in 1612 en 1616
Gelijkend verhaal: werk van Cornelis Van Ghistele (1510-1573) maakte wereld van humanistische
literaten toegankelijk voor leergierige culturele middenstand. + tegelijk het ‘idioom van de
welluidende “retorike”’ hanteerde. herdrukt in 1600, 1607, 1615
Jan Baptist Houwaert (1533-1599) (Brusselse edelman): werk sloot aan bij poëtische verbeelding van
Jan van der Noot maar bleef trouw aan oude rederijkersvers.
Oeuvre: veel herdrukt: in 1612 zelfs voorzien van nieuwe inleiding door Amsterdamse
theaterman Abraham De Koningh (1588-1619)
Tijdens Twaalfjarige Bestand: waardering voor vroegere rederijkers: voor gehanteerde dichtvormen
en metriek (rederijkers gebruikten vierheffingsvers) + gewijzigde dichtopvattingen onder invloed van
Plèiade-dichters.
Lucas D’Heere in Hof en Boomgaerd der Poësien: refreinen voor zijn kamer genoten + andere
dichtvormen (epigrammen en sonnetten) voor geadresseerden buiten de kamer
Van der Noot: gebruikt dan oden, sonnetten, epigrammen en elegieën
Pieter Roemer Visscher (1547-1620): bedacht nieuwe dichtvormen met nieuwe benamingen:
, - Sonnetten = tuyters later ‘klink-dichten’ of ‘klinkers’
- Elegieën = jammertjes
- Puntdichten = quicken
- Vierheffingsvers: evolueerde van isosyllabische vers (zoals bij D’Heere) naar versvoeten
(metrische verzen).
Ook dichterschap veranderde: door invloed Plèiade-dichters platonische opvatting van
dichterschap bij brede kring dichters. Amsterdamse kamer hield nog sterk vast aan concept van
argumenterende ethische humanisten.
Binnen vernieuwde literaire klimaat oude rederijkerstijl + oude rederijkersvormen afgedaan!!.
Bredero in komedie Spaanschen Brabander (1617): rekent af met oude rederijkers met
meesterlijke ironie.
o Verhaal: in openingsclaus: hoofdpersonage Jerolimo (uit Antwerpen) zet zichelf
voor schut door voor Amsterdams publiek oude rederijkers zoals De Castelein, Van
Ghistele, Houwaert, Colijn van Rijsel te prijzen. tegenover deze ouderwetse
refrein- en balladedichters verdwijnt de kwaliteit van eigentijdse ‘Hollantse boere
lieke-dichters’
o Geschreven in toneelverzen
o Vernieuwde liedboek met daarin goed vertegenwoordigde boertige liedgenre. =
succesvol.
o Jerolimo: pleidooi: woorden van pralerige leeghans uit zuiden in vernieuwde en
bloeiende Amsterdam.
Bredero haalde ook in andere toneelstukken uit naar oude stijl van rederijkers.
o Bespot Van Ghistele in voorwoord blijspel Moortje (bewerking van Eunuchus van
Terentius) Van Ghisteles bewerking van de Eunuchus: volgens Bredero geschreven
in gek en bont Antwerps en vol met leenwoorden.
o Klucht van de koe (1612): ook bespotting rederijkers.
Oude vormen hebben afgedaan + oude stijl van rederijkerij werkt niet meer!!!.
Van Hout: Betoog: voor zijn versvertaling van Buchanans Franciscanus benadrukt dat hij
veel waarde hecht aan oordeel van publiek, niet van rederijkers.
Ondanks alle uitvallen blijft rederijkerskamer als organisatievorm en literair instituut in begin 17 e
eeuw levensvatbaar op sommige plaatsen (Amsterdam) zelfs als vernieuwend instituut gezien.
Spiegel, Coornhert, Visscher: pasten De Eglentier aan aan de gewijzigde literaire normen en
opvattingen.
Visscher en Bredero schreven lofdicht over retorica Amsterdamse kamer heeft specifieke
opvattingen aan dichtkunst gegeven.
P.C. Hooft (1581-1647): literaire vernieuwing aangekaart bij de
kamer?
P.C. Hooft s Rijmbrief
Rijmbrief (236 verzen lang) door Pieter Cornelisz Hooft: geschreven vanuit Firenze aan Amsterdamse
kamer in 1600 iconisch document, zorgde voor verdere doorbraak van Renaissance in Noordelijke
Nederlanden. + ook andere teksten van hem hebben belang gehad.
Zijn dichtwerk: brengt vernieuwend geluid binnen kamer + conformeert met gehanteerde discours
en heersende literaire geplogenheden.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur brittdelme2001. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
52510 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans