Dyscalculie
= een specifieke ontwikkelingsstoornis op gebied van rekenvaardigheid
Hoofdstuk 1: Waarom deze cursus?
1.1 Geen wereld zonder cijfers
Budgetbeheer/op tijd zijn/TV programmeren/wasmachine instellen
Diverse beroepen:
o Dyscalculie is geen 3 – 23 jaar stoornis, het beperkt zich niet tot de schoolleeftijd maar komt
levenslang terug op allerlei vlakken
o Dyscalculie is geen 7 uur stoornis, het beperkt zich niet tot de schooluren maar is altijd van
tel, je staat op en gaat ermee slapen
o Bv: verpleegkunde
Juiste dosis medicatie aflezen
Berekenen hoeveel infuusvloeistof
Beademingsmonitor instellen
Patiënt 1 liter glucose van 5% over 24u toedienen
1.2 Rekenen is meer dan iets kunnen
Kunnen rekenen = bagage van kennis en vaardigheden die we op school, op straat en thuis leren
Durven rekenen = durven de stap zetten om, op risico van falen
Willen rekenen = de nood hebben om, behoefte hebben om (antwoorden te vinden, juist te zijn,…)
Rekenen gaat dus om welbevinden, betrokkenheid en competenties
Durven en willen rekenen
Juiste vs onjuiste gevoelens
o Juiste gevoelens:
Zijn gevoelens die ervoor zorgen dat de problemen niet vergroten en dat problemen
opgelost worden
o Onjuiste gevoelens:
Zijn gevoelens die leiden tot verergeren van het probleem (buiten proportie)
1.3 Dyscalculie heeft veel gevolgen
Dyscalculie heeft ook in het secundair onderwijs en op volwassen leeftijd gevolgen
40-80% van jongeren met leerstoornis (niet enkel dyscalculie maar ook dyslexie) ontwikkelt ook
gedragsproblemen
Invloed op zelfbeeld
Invloed op totale gezinsfunctioneren
1
,Hoofdstuk 2: Psychologische stromingen
over rekenen of rekendidactiek
2.1 Historisch overzicht
Historische voorlopers van meer recente stromingen vinden we terug in de denkpsychologie en in de
gestaltpsychologie
Meer recente stromingen zijn
o De otnwikkelingspsychologie
o De cognitieve leerpsychologie
o De handelingsleerpsychologie → hierop steunt de cursus dyscalculie
o De informatieverwerkingstheorie
o De neuropsychologie
o De vakdidactiek
1| De denkpsychologie
Vooral aanhangers in Duitsland
Kulpe: Rekenen is een uitvoerbare activiteit
Frohn: controle
Selz: rekenen is je kunnen voorstellen wat er gebeurt
Kohnstamm: leraar moet de kinderen leren rekenen
2| Gestaltpsychologie
Wittman: rekenen moet je aanschouwelijk maken
Met behulp van verbalisaties
4| De cognitieve leerpsychologie
Gesequentieerde instructie
Leren van betekenisvolle ideeën
Taakanalyse: opsplitsen van een taak
5| Handelingsleerpsychologie
Gal’perin: bracht de theorie voor het eerst naar voor
Davydov: paste de theorie voor het eerste toe, De Trapsgewijze procedure
2
,6| Onderwijspsychologie
Leerlingkenmerken zijn ook belangrijk: intelligentie, motivatie en cognitieve stijl
Omgevingsfactoren: hoe de school het kind aanspreekt op zijn vermogens
7| Neuropsychologie
De problemen liggen in de neuro-anatomische en neurofysiologische factoren in het kind zelf
8| Vakdidactiek
Gebruik maken van heuristieken
Top-downprocessen (piramidemodel)
Korte inleiding door leraars, probleemoplossend denken stimuleren door de groep
Sterke visuele inhoud
Dit staat tegenover de vroegere visies:
Algoritmen
Bottom-up processen
Gedifferentieerde instructie door leerkracht in 1-1 situatie
Formulerekenopgaven: stap voor stap
De onderwijsevolutie staat haaks op de visie van orthodidactiek. Voor kinderen met rekenproblemen is dit
een negatieve evolutie.
Besluit: we moeten eclectisch te werk gaan. We kiezen uit iedere theorie iets.
3
, 2.2 Enkele basisprincipes uit de
handelingsleertheorie
Van Parreren
Soorten leerprocessen
Inzichtbevorderend leren Beroep doen op een aantal regels, begrippen en
oplossingsmethodes om een oplossing voor een probleem te
vinden. Bijgevolg geen ‘trail and error’ en als therapeut moet je
dus die regels,… aanleren
Leren van feitenkennis Dit wil zeggen feiten die op zichzelf belangrijk zijn of bepaalde
regels die voor het inzichtbevorderend leren belangrijk zijn. Het
zijn zaken die op zichzelf boeiend zijn, die je niet letterlijk moet
kunnen reproduceren en/of die belangrijk zijn voor het
inzichtbevorderend leren.
Memoriseren Letterlijk reproduceren: weinig wendbaar, vast materiaal: data,
gedichten, tafels,… niet positief
Automatiseren Motorisch of zuiver theoretische vaardigheden. Iets doen zonder
er nog bij te moeten denken. Wel positief
Leren leren Leren is een activiteit en alles wat een activiteit is, moet je leren.
Leren leren is dan de doeltreffendste leerstrategieën om te leren.
Vorm van metacognitie
Inzichtbevorderend leren
Wat is inzicht?
Inzicht = een individueel gebeuren. Het enige wat je kan doen is behulpzaam zijn. Dit kan door de
voorafgaande leerprocessen aan te brengen, te leren.
Kenmerken van inzichtelijk gedrag?
Het ontstaat plots en zijn geheel. Eénmaal dat er inzicht is, moet je het kunnen blijven toepassen in licht
gewijzigde situaties. Je moet de inrichting van de situatie op een andere manier kunnen opvatten.
Leren van begrippen en regels
Wat is een begrip
Begrip = een ‘abstract-symbolisch’ gegeven
Abstract = een begrip is een abstractie omdat het maar kan verwijzen naar een paar kenmerken van
een voorwerp uit de totaliteit van alle mogelijke kenmerken.
o De verwijzing naar een aantal kenmerken = inhoud van een begrip
o De omvang van een begrip = alle concrete voorwerpen die in dat begrip kunnen ingesloten
liggen. Des te kleiner de inhoud van een begrip, des te abstracter het begrip
Vis is abstracter dan walvas
Boom is abstracter dan eik
Symbool = een begrip kan je nauwelijks of niet voorstellen (tafel → concreet voorwerp, dat woord is
dan het symbool waardoor de inhoud van dat begrip gedekt wordt)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur justinetimmerman. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.