Resume
Samenvatting Woordenlijst Recht (bijlage)
- Cours
- Recht
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
woordenlijst Recht (hoort bij samenvatting Recht)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
RechtYAM
RECHT
DEEL 1: ALGEMENE INLEIDING TOT HET RECHT ................................................................................................................................................... 2
1. Recht: begripsomschrijving ....................................................................................................................................................................... 2
2. Het doel van het recht .............................................................................................................................................................................. 2
3. De bronnen van het recht ......................................................................................................................................................................... 2
4. De indeling van het recht .......................................................................................................................................................................... 4
5. Rechtsfeiten .............................................................................................................................................................................................. 7
6. Rechtsgevolgen ......................................................................................................................................................................................... 7
7. Verbintenissen .......................................................................................................................................................................................... 7
8. De taal van het recht ................................................................................................................................................................................. 8
DEEL 2: STAATSRECHT ........................................................................................................................................................................................ 11
1. Staatsrecht: begripsomschrijving en bronnen ........................................................................................................................................ 11
2. De basiskenmerken van de Belgische staat ............................................................................................................................................ 11
3. De organen van de Belgische Staat ......................................................................................................................................................... 12
4. Mensenrechten (personenrecht) ............................................................................................................................................................ 17
DEEL 3: GERECHTELIJK RECHT ............................................................................................................................................................................ 20
1. de gerechtelijke organisatie .................................................................................................................................................................... 20
2. De gerechtelijke functies ......................................................................................................................................................................... 24
3. De aanpak van burgerlijke geschillen ...................................................................................................................................................... 25
4. Kostprijs van een proces ......................................................................................................................................................................... 26
5. Collectieve schuldenregeling................................................................................................................................................................... 26
DEEL 4: PERSONENRECHT .................................................................................................................................................................................. 27
1. Het begrip persoon – soorten personen ................................................................................................................................................. 27
2. De bekwaamheid van een persoon ......................................................................................................................................................... 28
DEEL 5: FAMILIERECHT ....................................................................................................................................................................................... 33
1. afstamming ............................................................................................................................................................................................. 33
3. ouderlijke rechten en plichten ................................................................................................................................................................ 35
4. Voogdij .................................................................................................................................................................................................... 37
5. Verwantschap ......................................................................................................................................................................................... 38
6. Huwelijk................................................................................................................................................................................................... 39
7. echtelijke moeilijkheden en echtscheiding ............................................................................................................................................. 40
DEEL 6: OVEREENKOMSTRECHT ......................................................................................................................................................................... 41
DEEL 7: AANSPRAKELIJKHEID ............................................................................................................................................................................. 41
DEEL 8: ZAKENRECHT ......................................................................................................................................................................................... 43
DEEL 9: ERFRECHT .............................................................................................................................................................................................. 43
1. Inleiding ................................................................................................................................................................................................... 43
2. Voorwaarden om te kunnen erven ......................................................................................................................................................... 43
3. Wettelijke erfopvolging ........................................................................................................................................................................... 44
4. testamentaire erfopvolging..................................................................................................................................................................... 46
5. aanvaarden en verwerpen van nalatenschappen ................................................................................................................................... 48
6. successierechten en successieplanning .................................................................................................................................................. 48
1
,Recht
YAM
DEEL 1: ALGEMENE INLEIDING TOT HET RECHT
1. Recht: begripsomschrijving
Recht: gedragsregels die worden afdwingbaar opgelegd door de overheid en die worden
gesanctioneerd door de overheid (afdwingbaar gesteld). (niet zozeer ‘gemaakt’).
- gedragsregels
- afdwingbaar gesteld ( = sanctioneerbaar gesteld) (gesteld ≠ gemaakt, uitgevaardigd)
- door de overheid
Indicatieve regel: een regel die zegt “wat is en niet anders kan” de werkelijkheid. vb 1 + 1 = 2,
zwaartekracht.
Gedragsregels: regel die zegt wat wel anders kan maar niet anders mag. Vb smakken aan tafel. Alle
rechtsregels zijn gedragsregels maar niet alle
gedragsregels zijn rechtsregels. (geen juridische
afdwingbaarheid).
Rechtsregels: gedragsregels die door de overheid worden
opgelegd en worden gesanctioneerd bij niet naleving.
vb door het rood licht rijden.
Opm.: niet alle rechtsregels zijn gemaakt door de
overheid, vb de huisbaas kan ook rechtsregels opstellen
en daarmee naar de rechtbank gaan. De overheid legt
sancties op.
2. Het doel van het recht
DOEL:
- orde: zonder rechtsregels is er chaos (vb verkeer)
- rechtszekerheid: mensen weten (-+ voorspellen) wat hen te wachten staat als ze zich op een bep
manier (mis)gedragen (niet noodzakelijk). Als het niet voorspelbaar zou zijn zou het zo overkomen
dat de overheid willekeurig is (geen prettig gevoel). Zekerheid door rechtsregels vb boete van €55 bij
60km/uur rijden in zone 50.
Niet alle rechtsregels w niet altijd door iedereen als hetzelfde ervaart. Vb studenten bij auto meer
verzekeringspremies dan oudere mensen.
Rechtsregels (recht) zijn niet altijd rechtvaardig. ‘De wet is soms hard, maar het is de wet. ‘
3. De bronnen van het recht
3.1 De wetgeving in ruime zin
Omschrijving:
- federale wetten: wetten in enge zin; herkenbaar aan woord “wet” in de titel
- decreten en ordonnanties: wetgeving gestemd door de deelstaatparlementen in ons land
- beslissingen van de uitvoerende macht: KB1’s, MB2’s, provinciale en gemeentelijke besluiten, …
Wat de ene bedoelt, kan anders geïnterpreteerd worden door de andere.
Wet: gemaakt door de overheid die bevoegd is om wetten te maken.
1
Koninklijke besluiten
2
Ministeriële besluiten
2
,Recht
YAM
Wetgeving in ruime zin (wet in de ruime zin) (vb KB)
Wetgeving v d wetgevende macht:
Decreten, ordonnanties
Federale wet
(Vonnissen en arresten zijn GEEN wetten, wel gebaseerd op wetten)
3.2 De (rechts)gewoonte
= gevestigde gebruiken, door de gemeenschap als bindende rechtsregels beschouwd.
Geen wetten, ongeschreven gedragsregels in de gemeenschap. Niet alle gewoontes (wat je zelf
beschouwt als gewoonte) zijn rechtsgewoontes. Rechtsgewoontes worden gevolgd door een grote
groep mensen (vb niet kwartier langer blijven liggen in bed).
Vb wet: bij overlijden moet ambtenaar v d burgerlijke stand controleren of de persoon echt dood is,
voor attest van overlijden. Hoe het moet bewezen worden staat niet in de wet.
à rechtsgewoonte: niet ter plaatse voelen of horen, tot wanneer er een doktersattest binnen w
gebracht dat de betrokkene is overleden. Zo w dat bewezen. Het staat nergens in de wet hoe dit
moet gebeuren. Zolang niemand er last van heeft w dit niet voor de rechter gebracht, omdat het
‘ongewoon’ gedrag is.
Rechtsgewoontes zijn rechtsregels omdat deze moeten nageleefd w door de gemeenschap waar dit
als rechtsgewoonte w beschouwd. Rechtsgewoonte is afdwingbaar bij de rechter omdat het een
rechtsregel is.
Hoe bewijs je rechtsgewoontes? Niet alle rechtshandelingen moeten op papier staan om als geldig te
tellen. Bewijzen kan moeilijk zijn.
3.3 De algemene rechtsbeginselen
= ongeschreven gedragsregels die essentieel worden geacht voor de samenleving.
Over fundamentele principes (vb typisch in de westerse samenleving is dat als iemand kwaad gedaan
wordt, mogen wij geen kwaad terug doen, we vragen aan de rechter om hem te sanctioneren).
Je mag het recht niet in eigen handen nemen = verbod van eigenrichting. (staat niet in de wet).
Recht om jezelf te verdedigen (= wettige verdediging): toegelaten uitzondering. Staat wel in de wet.
Enkel met uitzonderingen:
- enkel voor verdediging van jezelf of anderen hun lichamelijke integriteit
- vrijheid in gevaar vb ontvoert worden
- eerbaarheid in gevaar vb aanranding
Ook voor anderen, niet alleen zelfverdediging.
- NIET voor goederen vb handtas
voorwaarden:
- enkel met uitzonderingen (hierboven)
- de verdediging moet in evenwicht zijn van de aanval
- pas op het moment dat de aanval plaatsvindt, niet later vb niet in de rug, want het is geen
bedreiging meer, want de rug is toegekeerd.
3
, Recht
YAM
3.4 De rechtspraak
Vonnissen: afkomstig van lagere rechtbanken (vb familierechtbank, politierechtbank)
Arresten: afkomstig van hogere rechtbanken (altijd met HOF in de naam vb hof van assisen)
Uitspraken van andere rechtscolleges over de geschillen die hen w opgelegd
Enkel bindend voor de betrokken partijen; wel gezaghebbend in gelijkaardige gevallen
Vult leemtes in de wet op
3.5 De rechtsleer
= geschriften (handboeken, wetenschappelijke artikels) van juristen. Met een wat duidelijkere uitleg
over de wetten. Handboeken zijn duidelijker dan primaire bronnen (meer structuur, eenvoudigere
woorden).
3.6 Private regelgeving
Rechtsregels gemaakt door de burger zelf. Vb huurcontract.
à enkel bindend voor contractpartijen
4. De indeling van het recht
4.1 De klassieke indeling in publiekrecht en privaatrecht
(P 11- 13)
Publiekrecht Privaatrecht Gemengd
Organisatie Overheid Burger - Burger
Overheid – Burger
- Staatsrecht (= grondwettelijk recht) Handelsrecht Arbeidsrecht
- Administratief recht
- Strafrecht Burgerlijk recht: Socialezekerheidsrecht
- Fiscaal recht - Personenrecht de socialezekerheidsmusical
- Familierecht
- Gerechtelijk recht (= procesrecht) - huwelijksvermogensrecht
- gerechtelijk privaatrecht - Overeenkomstenrecht
- strafprocesrecht - Onrechtmatige daad
- Zakenrecht
- Erfrecht
Publiekrecht: tussen burgers en de overheid vb mensenrechten
- grondwettelijk recht: (= staatsrecht) fundamentele regels v h publieksrecht, werking van de
verschillende staatsmachten, vrijheden v d burgers
- administratief recht: regelt werking en structuur v d organen v d uitvoerende macht
- strafrecht: regels m b t opleggen van strafsancties
- Fiscaal recht: regels m b t heffen en innen v d belastingen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur yaraabdelmawgoud. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans