Nina Reyn - SEW
De financiële markt: het speelveld
Inhoudstafel:
H1. Financiële architectuur
H1.1. Financiële Architectuur Ontstaat Niet Spontaan
H1.1.1. Intro
H1.1.2. Schuld en ruil liggen (waarschijnlijk) aan de wieg van onze beschaving
H1.1.3. Landbouw eigendom, handel, vermogen, belastingen, geld en … lenen
H1.1.4. Munten en een eerste vorm van financiële intermediair ontstaan
H1.1.5. Handel doet eerste chartaal geld en overdraagbaar handelspapier ontstaan.
H1.1.6. Het ontstaan van Financiële markten
H1.1.7. Het ontstaan van een centrale bank
H1.1.8. Slotbeschouwing
H1.2. Bouwstenen van de Financiële Architectuur
H1.2.1. Betalen
H1.2.2. Financiëren
H1.2.3. Risicoverschuiving/transformatie
H1.3. Spelers van de Financiële Economie n
H1.3.1. Vermogenspositie
H1.3.2. Gezinnen
H1.3.3. Bedrijven
H1.3.4. De financiële sector
H1.3.5. De overheid
H1.3.6. Bronnen en aanwedingenciële Grondbegrippen
H2. Financiële grondbegrippen
H2.4. Eerste Principes van Waardering
H2.4.1. Oprenten en verdisconteren
H2.4.2. Oprenten
H2.4.3. Verdisconteren is terugrekenen
H2.4.4. Populaire kasstromenreeksen
H2.4.5. Obligatierendementen
H2.4.6. Prijs-intern rendement relatie
H2.4.7. Sensitiviteit van obligatieprijzen
H2.4.8. Duration
H2.5. Determinanten van Rentevoeten
H2.5.1. Lenen
H2.5.2. Determinanten van het reële renteniveau
H2.5.3. Rol van de verwachte inflatie
H2.5.4. Rentestructuur (op euro-gedomineerde AAA-obligaties)
H2.5.5. Kredietrisicopremies op odernemingsobligaties
H2.6. Risico Ge
H2.6.1. De belangrijkste les van deze cursus
H2.6.2. Financiëke risico’s
H2.6.3. Portefeuillerisico en diversificatiezinnen
H3. Gezinnen
H3.7. Betalen
H3.7.1. Betalen
H3.7.2. Vormen van geld
H3.7.3. Betalngsinstrumenten
H3.8. Vermogensopbouw
H3.8.1. Spare versus beleggen?
1
, Nina Reyn - SEW
H3.8.2. Vermogensopbouw onder depositogarantie
H3.8.3. Vermogensopbouw zonder depositogarantie
H4. Bedrijven
H4.11. Betalingen
H4.12. Aandelen
H4.13. Bedrijfskredieten
H4.14. Obligaties
H4.15. Risicoafdekking
H5. Overheid
H5.16. Overheidsobligaties
H6. Financiële sector
H6.17. Financiële ondernemingen
H6.18. De centrale bank
H7. “De architecten”
H7.19. Regelgevers
H7.20. Toezichthouders
2
, Nina Reyn - SEW
H1. Financiële architectuur
H1.1. Financiële Architectuur Ontstaat Niet Spontaan
H1.1.1 Intro
Financiëring gaat over tijd en risico
Het gaat over het beheer van vermogens.
Beheer van technieken om toekomst/verleden te beheren/voorspellen.
Algemene geschiedenis van de financiële markt
De bouwstenen zijn al zeer lang geleden gelegd.
Belangrijkste naties doorheen de eeuwen op financiëeel vlak:
- 17de E.: De lage landen
- 18de en 19de E.: Engeland
- 20ste E.: Amerikanen
Economische groei hand in hand met de ontwikkelingen in financieel gebied.
- Financieel systeem (definitie)
“The connected universe of financial instruments, financial institutions and
financial markets operating in a given place at a given time, that is, the
financial superstructure of the economy.” (Goldsmith 1987)
Gedreven door regels, en de controle daarop
- Financiële architectuur omvat
Instrumenten, markten, instituties en toezicht.
Financiële architectuur van kapitaal belangrijk voor het realiseren van
economische groei en welvaart
Komt tot stand door de tussenkomst van de mens (door de staat,
landbouwers, ondernemers)
Gebeurt dus niet spontaan
Als de noden van mensen anders zijn, zal ook de financiële architectuur
anders zijn
Vaak ontstaan door privé-initiatief
- Geld voor de economie in haar geheel hebben een rol in elke fase van het
menselijk leven.
Niet iedere samenleving heeft deze geschiedenis gehad Aboriginals
Zeer geïsoleerd geleefd Geen invloeden van buitenaf Bleven prehistorisch.
H1.1.2. Schuld en ruil liggen (waarschijnlijk) aan de wieg van onze beschaving
Schuld en ruil
Zeer oud begrip.
- Schuld, interest contracten en ruil zijn financiële (oude) begrippen.
Alreeds gebruikt in de prehistorie
- Sharing economy: Jager-verzamelaars
Ze konden voldoen aan de behoeftes die ze hadden.
- Primitieven hadden een gift economy
Hierbij ontstond de plicht van te geven, te aanvaarden, en iets terug te
geven.
- Geen notie van geld, maar wel een schuldbegrip.
De ene geeft iets aan de andere, de ene verwacht dus iets terug = Ruil
ontstaat.
Men ging jagen en als men iets had gevangen, dan gaf men een deel aan
iemand anders
Dit was niet vrijblijvend: men gaf dit omdat men verwachten dat de
andere ‘iets’ (geen onderscheid tussen personen en zaken) terug
ging geven dat meer waard was dan wat zij gaven (dus dat ze MEER
gingen teruggeven = interest)
1
, Nina Reyn - SEW
Het feit dat je iets meer moest teruggeven is rente, dus rente is even
oud als de mensheid
Tussen stammen gingen ze ruilen (gebeurde niet simultaan, maar in
functie van noden van groepsleden)
H1.1.3. Landbouw leidt tot eigendom, handel, vermogen, belastingen, geld en … lenen
Domesticatie leidt tot:
Landbouw ontstaat:
- Vermogensconcept ontstaat Dieren = eigendom Interest ontstaat (2
schappen worden 5 schapen (nakomelingen). Er wordt dus interest gecreëerd.
- Vermogen dat groeit = interest.
- Ontstaan van verschillende standen.
= Domesticatie is het proces van toenemende wederzijdse afhankelijkheid tussen de
mens enerzijds en dieren en planten anderzijds die gepaard gaat met een genetische
verandering
= het verwerven van de controle over planten en dieren ten voordele van de mens
Domesticatie Landbouw doet … ontstaan
Urbanisatie
- Bij iedere bevolking dezelfde soort groei
Economische groei gaat gepaard met de sociale ladder in de maatschappij
- Sociale stratificatie
De elite (machthebbers), de hoge burgers (kooplieden, priesters, …) en de
lage burgers (boeren en herders)
Belastingen ontstaan.
- Hierdoor financierde de elite haar levenswijze, staatsprojecten en militaire
acties
- Kan bestaan uit het afstaan van een deel van de oogst als uit de toelevering van
arbeidskrachten of militaire dienstplicht
Tellen, boekhouding, schrift, contracten
- De eerste vormen van schrift zijn toen ontstaan Boekhouding.
- Registreren
Vanaf 9000 v Chr.
Basisvormen en afbeeldingen als “tokens”
Klei‐enveloppes (“Bullae”) met “tokens” erin
Vlakke tabletten
Ruilhandel met geld ontstaan in Egypte
Financiële concepten
- Eigendom, handel, vermogen.
- Shât en Deben als rekeneenheden.
Hier schrijven ze hun wederzijdse vordering op.
- Probleem van de samenvallende behoeften wordt opgelost.
Geld lost een probleem op Gelijke ruil (alle goederen evenveel waard
Uitdrukking in meeteenheid = geld).
Economische begrippen ontstaan.
Financiële contracten ontstaan (1780 voor Chr.)
- Hammurabi Codex Eerste financiële wetten (in geschreven vorm) die
gebeiteld waren in steen.
Leencontracten (rente) ontstaan uit noodzaak
Schuldproblemen kwijtschelding van schulden.
Ontstaan van leningen.
Verzekeringscontract:
Zorgt voor reglementaire.
2
