Resume
Samenvatting OMT II
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit document bevat een samenvatting van de lesslides (zwart) + eigen nota's (blauw).
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
ONDERZOEKSMETHODEN- EN TECHNIEKEN IILES 1
INTRODUCTIE TOT WETENSCHAPPELIJK DENKEN
Overzicht lesinhoud
1. Psychologie als wijze van denken (Hoofdstuk 1)
2. Bronnen van informatie (Hoofdstuk 2)
PSYCHOLOGIE ALS WIJZE VAN DENKEN
Onderzoek produceren of consumeren
• Rol van onderzoek “producent” versus rol van onderzoek “consument”
• Voorbeelden om het belang van de rol van onderzoek “consument” te illustreren:
- Facilitated communication treatment (bij deze behandeling gaat een therapeut een hand van
een autist begeleiden zodat hij op een tabelt woorden gaan kunnen produceren → MAAR de
therapeut stuurt meer dan begeleiden dus deze werkwijze is niet zo goed)
- Scared-straight approach (hier wordt bv. aan jongeren angst voorgedragen over een
gevangenis, om ze zo op het rechte pad te krijgen → MAAR is ook geen goede werkwijze)
- “Mindfulness kan je beter doen presteren op school”
• Kritische mindset is essentieel
• Niet alle gepubliceerd onderzoek is correct / robust
• Psychologisch onderzoek zit in een turbulente periode
Hoe werken wetenschappers?
• Wetenschap is gebaseerd op empirie
• Wetenschappers testen theorieën
• Wetenschap kan fundamentele en toegepaste vragen beantwoorden
• Wetenschap is continu in ontwikkeling
• Wetenschappers publiceren hun resultaten in vaktijdschriften
• Wetenschappers communiceren met het brede publiek via journalisten
Empirie
• Empirische methode is gebaseerd op data van
- Directe zintuiglijke waarnemingen (bv.: gedrag observeren)
- Meetinstrumenten (bv.: vragenlijst afnemen)
• Empirische wetenschappers trachten systematisch, nauwkeurig, en repliceerbaar onderzoek te
verrichten
• Empirie is niet gebaseerd op eigen ervaringen, intuïtie, of autoriteitsfiguren (zie verder)
Basisidee: wat we concluderen in wetenschap is gebaseerd op empirische data en niet op
andere bronnen van informatie zoals subjectieve ervaringen, intuïtie of autoriteitsfiguren.
Wetenschappers testen theorieën
• Theorie-data cyclus
→ We gebruiken data om een theorie te toetsen.
1
,• Onderzoek Harlow (1958): cupboard theory vs contact comfort theory → dit zijn 2 theorieën om
hechtingsgedrag te gaan verklaren;
- Cupboard theory: stelt dat kindern zich hechten aan de ouders, omdat de ouders voedsel
verschaffen en dergelijke.
- Contact comfort theory: stelt dat kinderen zich hechten aan de ouders, omdat de ouders
veiligheid, verborgenheid, warmte aanbieden.
Onderzoek: pasgeboren aapjes in een kooi zetten.
- Kooi 1 (links): simpele metale pop waar aapjes voeding uit konden halen.
- Kooi 2 (rechts): aangename pop met vacht en verwarming, zonder voeding.
De meeste aapjes besteden de meeste tijd in de rechtse kooi, dat ondersteunt
de contact comfort theory.
• Kenmerken van een goede theorie
- Ondersteund door data (theorie geeft verklaring voor bepaald fenomeen)
- Falsifieerbaar (een goede theorie moet je kunnen weerleggen)
- Parsimonie (principe van “Occam’s razor”) (als je een bepaald fenomeen kan verklaren met 2
even goede theorieën, verkies je de simpelste verklaring)
• Voorbeeld niet-falsifieerbare theorie:
- Facilitated communication treatment believers
- Zie boek “De ongelovige Thomas heeft een punt”
• Theorie wordt geëvalueerd op basis van alle beschikbare bewijs
- Een theorie kan nooit “bewezen worden” (maar wel: ondersteuning in een theorie)
- Replicatie is belangrijk
Wetenschappers vormen een gemeenschap
Idee: wetenschappers accepteren als gemeesnchap een aantal waarden of normen.
• Merton’s 4 scientific norms:
1. Universalism → wanneer we gaan zien of een bepaalde studie goed is, gaan we dat gaan
laten afhangen van de kwaliteit van de studie zelf (inhoud) en niet van de auteur die het
gemaakt heeft.
2. Communality → wetenschappers maken hun werk beschikbaar voor de gemeenschap die ze
vormen.
3. Disinterestedness → wetenschappers zijn opzoek naar de waarheid omdat het hun
interesseert en niet omdat het geld opleverd,…
4. Organized skepticism → in de wetenschap zou je alles in vraag moeten kunnen stellen
Fundamenteel en toegepast onderzoek
- Fundamenteel onderzoek: we onderzoeken theorieën, we trachten een theoretisch inzicht in
bepaalde fenomenen te krijgen. Dit onderzoek heeft niet een directe praktische toepassing,
we willen vooral iets beter begrijpen.
- Toegepast onderzoek: hier wordt getest of een toepassing werkt/effectief is.
2
, Continue ontwikkeling
• Theorieën worden continu getest, aangepast, en gefalsifieerd
• Wetenschappers zetten vervolgonderzoek op: voorbeeld impact van kleur op approach- en
avoidance motivatie in context (Meier et al., 2012) …maar, er zijn ook studies die aantonen dat het
effect van kleur op approach en avoidance motivatie niet gerepliceerd kan worden
Onderzoek: studenten werden willekeurig in 2 groepen verdeeld.
- Groep 1: kregen bundel met oefeningen, anagrammen. De bundel had een rode kaft.
- Groep 2: kreeg exact dezelfde bundel, maar met een groene kaft.
De groep met de rode kaft scoorden slechter op de oefeningen dan de groep met de groene kaft.
Verklaring: associatie met de kleur; rood = stop, groen = doorgaan (naar doel)
Onderzoek: aan mannen werd een foto getoond v/d persoon waarmee ze in gesprek gingen.
- Groep 1: kregen foto te zien van vrouw in rode T-shirt.
- Groep 2: kregen foto te zien van vrouw in blauwe T-shirt.
Vervolgens werden ze nog eens onderverdeeld in 2 groepen:
- Groep die te horen kreeg dat het gesprek een date is.
- Groep die te horen kreeg dat het gesprek een interview is om uw intelligentieniveau te bepalen.
➔ Er werd dan gemeten in hoeveel seconden je naar de andere kamer gaat nadat er wordt gezegd dat je
mag gaan (zie figuur).
Publiceren
• Manuscripten worden ingestuurd naar wetenschappelijke tijdschriften (bv. Nature, Science,
Psychological Bulletin)
• Peer-review (meestal anoniem)
• Rol van de editor
• Rol van de reviewers
• Reject (afwijzing), revise (herwerken en opnieuw insturen), of accept (publiceren)
Communiceren
Je hebt een hele keten van mensen die erbij betrokken zijn en telkens kan er in de vertaalslag die
gemaakt wordt iets verloren gaan van het oorspronkelijk bericht. Zo kom je in situaties waarbij wat
er in de media verschijnt niet helemaal hetzelfde is als wat dat de auteurs claimen in het artikel.
Voorbeeld: Mozart-effect; stelt dat kinderen die naar Mozart luisteren intelligenter worden. In deze
studie werden jongeren in 3 groepen verdeeld:
- Groep 1: kregen 10 min. lang muziek van Mozart te horen.
- Groep 2: stukje tekst lezen en niks doen.
- Groep 3: toneelstukje doen.
Nadien werd intelligentietest afgenomen en men zag dat groep 1 hoger scoorde op bepaalde
subschalen van de test. MAAR effect verdween na een uurtje en het bleek niet uit te maken naar
welke muziek er geluisterd werd.
De media maakte daar een soort clibkbait artikel van.
BRONNEN VAN INFORMATIE
• Onderzoekers:
- Gebruiken een vergelijkingsgroep
- Controleren voor derde variabelen (confounders)
- Trachten informatie te evalueren zonder bias (verkeerde redeneringen uitsluiten)
3
, • Onderzoek is beter dan:
- Eigen ervaring
- Intuitie
- Autoriteitsargumenten
Onderzoek vs ervaring
• Ervaring heeft geen vergelijkingsgroep
• Er zijn derde variabelen (confounders) bij ervaring
• Bottom line: onderzoek is beter dan ervaring, want onderzoek heeft bovenstaande problemen niet
• Dr. Benjamin Rush – aderlatingen
• De behandeling met aderlatingen werd nooit vergeleken met een controle groep
• Ervaring is “confounded”
• We controleren onze eigen ervaringen niet voor meerdere, gelijktijdig optredende factoren die een
invloed hebben op onze gevoelens en gedrag
• Onderzoek is beter dan eigen ervaring, want...
• ... onderzoekers gebruiken een controle groep, controleren voor derde
variabelen, en trachten informatie te evalueren zonder bias
• Voorbeeld: onderzoek Bushman (2002) naar catharsis hypothese
(theorie die stelt dat door je woede te uiten, je ervan af geraakt)
→ theorie klopt niet
• Onderzoek is wel probabilistisch!
• Biases:
- Een goed verhaal → het is niet omdat iets plausibel klinkt dat het correct is
- Availability heuristic → we gaan sneller geloven dat iets waar is als we makkelijker tot
voorbeelden kunnen komen van iets dat het ondersteunt
- Present/present bias → speelt een rol wanneer we gaan kijken naar één specifieke situatie,
vergelijkingsgoepen ontbreken, we denken enkel aan specifieke situaties die we hebben
- Confirmation bias → op zoek gaan naar bewijs dat in lijn is met onze bestaande ideeën
- Confirmatory hypothesis testing → onze hypotheses zo formuleren, zodanig dat die sowieso
onze ideeën gaan bevestigen
- Bias blind spot → systematisch onze eigen biases ontkennen of denken dat die een minder
grote rol spelen bij onszelf dan bij anderen
- Dunning-Kruger effect (te hoog inschatten van onze eigen competenties)
Authoriteiten geloven
• Voorbeeld: vaccinaties in de VS
Wetenschappelijke bronnen
• Verschillende vormen:
- Empirische artikels gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften
- Review artikels gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften (bv.: meta-analyse)
- Boekhoofdstukken (edited books) → wordt minder vertrouwen aan gegeven
- Wetenschappelijke boeken
• Niet wetenschappelijk:
Sommige tijdschriften worden hoger gerangschikt dan anderen, dit
- Boeken voor brede publiek
gebeurt op basis van een impactfactor. Een impactfactor is een getal
- Wikipedia
dat weergeeft hoe vaak artikels in dat tijdschrift gedurende voorbije
- Populaire media
jaren geciteerd werden. Hoe hoger de impactfactor, hoe beter het
tijdschrift zou zijn. Maar het is niet omdat de impactfactor hoog is, dat
de kwaliteit van een onderzoek ook hoog is! 4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MarilynVanB. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67474 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans