SAMENVATTING KIND EN ONTWIKKELING 1
LES 1: ANAMNESE EN KLINISCH ONDERZOEK VAN ZUIGELING EN KIND
Het geval
CASUS: kindje met rode vlekken, vermagerd, slecht groeien, terugkerende
koorts in de ochtend, neusloop en hoest
→ Aanpak en structuur: attitude, gedrag, setting en situatie worden aangepast
van baby’s die niets kunnen vertellen tot pubers
→ Stijl: vaardigheden zijn niet alleen taalgebruik maar ook niet verbale
communicatie
- Dokters dragen niet dikwijls een witte jas → doet de bloeddruk stijgen
- Leeftijd wordt aangepast → je moet kinderen kunnen benoemen
o Neonaat = pasgeborene, < 4 weken oud
o Infant = zuigeling, < 1 maand oud
▪ Elke pasgeborene is een zuigeling maar niet elke zuigeling is een
pasgeborene
o Peuter = toddler, 1-2 jaar oud
o Kleuter kennen ze niet in het Engels → preschool = 2-5 jaar oud
o Schoolkind
o Teenager of adolescent
→ Safety
- Horloges, lange mouwen, ringen, … → mag allemaal niet
- Voor je een volgende consultatie hebt: handalcohol!
→ Structuur en inhoud
- Eerst jezelf voorstellen → jezelf presenteren en functie aangeven
o Wie is de patiënt en proberen achterhalen wie de begeleider is
- Huidig probleem: patiënt verhaal laten doen, ‘wat kan ik voor u doen’
o Proberen achterhalen wat de patiënt of begeleider wilt → kort opschrijven wat de
klachten zijn, proberen achterhalen waarom de patiënt bij u komt vandaag
o Hulpvraag is waarschijnlijk iets anders dan de hoofdklacht
o Hulpvraag in deze casus: geruststelling en ze wilt weten wat het is
- Dan pas begint de zoektocht!
1
, Anamnese
→ Hoe begin je hieraan?
- Anamnese, hoe ga je deze richten? (Eerst checken of alle symptomen kloppen)
- 2 cirkels maken = landschap
o Centraal: wat is het probleem → daarrond 2 cirkels
o Binnencirkel = kind, 8 maanden, rash koorts → dingen rond zetten zoals mazelen,
scarlatina, … = buitencirkel
▪ Binnencirkel = dingen die je niet mag missen!
▪ Buitencirkel = ook belangrijk maar zijn dingen die niet zo heel veel
behandeling nodig hebben
- Je maakt een landschap
o Anorexie mag je niet missen: komt bv voor bij darmobstructie en dit mag je niet
missen!!
▪ DUS darmobstructie in de binnencirkel
o Koorts: ander zicht van landschap → kind van 8 maanden met koorts, wat mag je
niet missen dan?
▪ Bv meningitis infectie
▪ Sepsis
o Met hoest en rash krijg je nog een ander landschap
Hoe maak je dan een keuze?
Bv landschap koorts: oorzaken? → niet denken in ziektes want zo zijn er heel veel, beginnen werken
met grote oorzaken wegschrappen in de anamnese
- Aangeboren? Heel specifiek bij kindergeneeskunde → bij een man van 50 jaar met koorts ga
je waarschijnlijk geen aangeboren afwijking hebben maar bij kindergeneeskunde kan dat
wel!
o Anatomische fout?
o Functioneel iets fout? Bv orgaansysteem dat niet goed aangelegd is maar ook
functioneel niet werkt
o Genetische afwijking? Niet altijd aangeboren al zichtbaar maar in achterhoofd
houden
- Verworven?
o Infectie
o Intoxicatie: niet veel medicijnen die hyperthermie geven maar kan wel
o Functioneel fout, orgaansysteem aangetast?
o Trauma
- Combinatie
2
,→ Antecenten
- G P A = gravida (= hoeveelste zwangerschap), partus (= hoeveel al bevallen voor deze
zwangerschap), abortus (= miskraam en geen bevalling)
o P + A moet altijd eentje minder zijn dan G → als je het over de zwangerschap hebt
▪ Als vrouw niet zwanger is dan is G gelijk aan aantal miskramen + aantal
bevallingen
o Hoe kan je dat vragen?
▪ Broers en zussen navragen → goede vraag want is discreet
▪ Bv is de patiënt het eerste kindje van de mama? → zo kan je achterhalen of
ze al een miskraam heeft gehad
▪ Was het je eerste zwangerschap?
- Bv eerste kindje en eerste zwangerschap: je wilt weten of er tijdens de zwangerschap iets
fout gelopen is of het een vlotte zwangerschap was
o Met heldere vragen proberen geraken waar je wilt komen
o Zwangerschap niet vlot: vroeg geboren, pre-eclampsie, sectio, …
o Vlotte zwangerschap: medicamenten moeten nemen tijdens de zwangerschap?
Opgenomen geweest? Op de echo iets raars te zien? Vruchtwaterpunctie?
▪ Zo peil je niet naar een specifieke ziekte maar wel naar belangrijke
gebeurtenissen
▪ Als mama ‘ja’ antwoordt kan je er verder op gaan
→ Kindje is geboren:
- Zuigeling: wat doet een kind van 0-1 jaar → slapen, eten, kruipen, wenen, stoelgang maken,
groeien → hoe vraag je of het goed is gegaan?
- Niet vragen wat is de APGAR score MAAR ‘was het een goede bevalling, is de baby direct bij u
gekomen en is hij op de kamer gebleven?’
o Te vroeg bevallen of niet?
- Biometrie: hoofdomtrek, lengte, gewicht
- Zuigling/peuter/kleuter: voeding, groei, ontwikkeling, vaccinaties
- Vragen naar alarmsignalen of afwijkingen → is zwangere mama opgenomen geweest?
Langdurig medicatie moeten nemen? Onderzoeken of operaties tijdens de zwangerschap?
- Eenvoudige dingen navragen!
Voorgeschiedenis is belangrijk! Je reconstrueert het hele verhaal
Antecedenten in deze casus:
- G1P0A0 → gaat over de zwangerschap, niet over de moeder!
- Kind op 4 maanden in ziekenhuis opgenomen met een hoest → zuurstof, sondevoeding,
geen AB
o Nadenken over wat het geweest kan zijn
- Oorzaken van koorts
3
, o Aangeboren met anatomische fout, probleem met orgaansysteem of genetisch? Kan
je al schrappen want de kans is klein
o Klein stukje van landschap met koorts kan je al schrappen
Huidig probleem
→ Goede vraag bedenken om te vragen wanneer het is begonnen
- Moeilijke vraag bij een recurrent probleem
o ‘Wanneer was alles nog goed voor deze problematiek?’ en NIET ‘wanneer is het
begonnen’
- Chronologisch werken om de systeemanamnese te ondervragen
o Welk systeem is aangetast?
- Medicijnen genomen? Opgenomen geweest?
- Als laatste ‘heb ik u goed begrepen dat …’
- Als het een ouder kind is, verifiëren met het kind zelf → vanaf leeftijd van 5-6 jaar
Familiale anamnese
- GPA komt hier van pas
Samenvattend: anamnese
→ Om dan daarna klinisch onderzoek te kunnen doen
- Wie heb ik hier? Kind van 8 maanden
- Wat is het probleem? Recurrente infecties met anorexie en hoest en nu heeft ze ook uitslag
- Antecedenten: op 4 en 7 maanden iets
- Medicatie: perdolan gegeven en 3 maand geleden ook -mimetica gekregen
- Familiaal nakijken: atopie
Waarom belangrijk? Brief maken!
o Hierin de dingen highlighten zodat je de belangrijkste zaken er snel kan uithalen
Actieve vs passieve diagnose?
- Actieve diagnose = iets dat u overkomen is in de voorgeschiedenis en vandaag nog altijd
speelt
o Voorbeeld: ROP, pseudohypoaldo waarvoor je supplementen moet nemen,
groeiachterstand, periventriculaire leukomalacie
o Geen processen die het erger maken maar patiënt sukkelt er nog wel mee → kan de
patiënt opnieuw ziek maken
4