Voedingswarenkennis deel 1
H1: De voedings- en bewegingsdriehoek
1. De nieuwe voedingsdriehoek
- zndr hoeveelheden want elke persoon heeft andere behoeften -> Voor
breder publiek
algemeen:
- eet in verhouding meer voeding van plantaardig dan van dierlijke
oorsprong
- geef voorkeur aan weinig of niet bewerkte voeding
- vermijd overconsumtie en voedselverspilling
1.1. Blauw
In uit
Drank 1,5l – 2l Huidverdamping 600 – 800 ml
Voedsel 0,7l – 1l Adem 300 – 500 ml
Metabolisch water 0,3l – 0,5l Urine 1 – 1,5l
(verbranding, E, koolhydraten) Stoelgang 100 – 200 ml
-> 2000 – 3000 ml
mens bestaat uit 65% water
1.2. Donkergroen
plantaardige oorsprong -> + effect
- groenten
- fruit
- volkoren graanproucten
- peulvruchten
- noten en zaden
- plantaardige oliën
graanproducten: Vit. B11
Vit. B11 = foliumzuur -> synthese eiwitten (extra innemen bij zwangerschap)
Vit. B12 -> zuurstoftransportatie + ijzer toevoeging (vermoeidheid, vegetariers)
Vit. C vb brocoli, parika, citrusvrucht, kiwi, peterselie
B caroteen vb wortel -> helpt tegen nachtblindheid
1
,Diepvriesgroenten bevatten meer Vit. dan vers vanuit de winkel. Vers komt
eerst nog in zon en diepvr w direct gekookt.
1.2.1. Vetten
- enkelvoudige onverzadigde vetzuren (EOV)
= gezonder, stabieler bij verhitting
- meervoudige onverzadigde vetzuren (MOV)
- verzadigde vetzuren (VV)
EOV -> omega 9 -> oliezuur
MOV -> omega 3 -> alfa-linoleenzuur ALA
-> eicosapentaeenzuur EPA
-> docosahexaeenzuur DHA
-> omega 6 -> linolzuur, gamma linoleenzuur, arachidonzuur,
dihomogamma linoleenzuur
Olijfolie bevat 900 kcal, boter 700 toch is olie gezonder want
onverzadigde vetten
Vit. A,D,E en K w opgeslagen in vetten + vind je daar ook in terug
1.2.2. Koolhydraten
- mono
- poly
witte en bruine pasta bevatten evenveel kcal maar bruin is gezonder ->
suiker komt trager in bloed, je kan langer zonder eten,verzadigingsgevoel
1.2.3. Vezels
- oplosbare vezels vb pectine, guargom
- n-oplosbaar vb cellulose, hemicellulose, lignine
def: onverteerbare koolhydraten die nog w gefermenteerd i/d dikke
darm waardoor er nog E vrijkomt mr dan 2 kcal/g
1.3. Lichtgroen
dierlijke oorsprong -> neutraal effect
- vis -> omega 3 vetzuren
- melk
- gevogelte
- eieren
- kaas
2
, te weinig melk -> te weinig Ca via Vit. D -> ostioporose
hoe vaster en magerder en droger kaas -> meer eiwitten
vegetarische vervangers voor vlees:
peulvruchten, granen, noten, melk, ei, tarwekiemen
1.4. Oranje
minimaal bewerkt -> - effect
- rood vlees
- boter
- kokos- en palmolie (heel ongezond)
! verzadigde vetzuren moeten altijd 1/3 minder dan hoeveel vet zijn !
boter = VV
margarine = OV = beter
Vit. E zorgt dat vetzuren minder omvormen
Transvetzuren = slechte vetzuren
Palm en kokos-olie -> slecht plantaardig -> te hoog gehalte VV
Wel smeermiddelen behouden = goed voor stoelgang
1.5. Rood
sterk bewerkte producten -> zeer - effect op gezondheid
- gesuikerde dranken, snoep, koeken
- bewerkt vlees
1e keuze: 2e keuze:
- max 150 kcal/portie - max 200 kcal/portie
- max 15 g vet/100 g - max 20 g vet/100 g
- min 2 g vezels/100 g - min 1 g vezels/100 g
- max 0,4 g Na/100 g - max 600 mg Na/100 g
3e keuze:
- > 200 kcal/portie
- > 20 g vet/100 g
- < 1 g vezels/100 g
- > 600 mg Na/100 g
H2: Belang van een etiket
3