Samenvatting gezondheidsbevordering
LEERDOELEN
- Student herkent de gedragsdeterminanten, de individuele determinanten en de sociale
determinanten volgens aangeleerde gedragsmodellen die ziekte en gezondheid kunnen
verklaren.
- Student geeft de interactie weer tussen de gedragsdeterminanten, de individuele als de
sociale determinanten volgens aangeleerde gedragsmodellen die ziekte en gezondheid
kunnen verklaren.
- Student kan weergeven welke maatschappelijke en politieke ontwikkelingen bijdragen tot de
stijgende uitgaven in de gezondheidszorg.
- Student heeft inzicht hoe een gezondheidszorgsysteem als sociale gezondheidsdeterminant
bijdraagt tot gezondheid.
- Student kan de financiering en de gezondheidsuitgaven in België omschrijven.
WHITEHEAD & DAHLGREN
- Determinanten:
Gezondheid:
Niet enkel individuele verantwoordelijkheid
Wordt beïnvloed door verschillende factoren/determinanten
Definitie:
Factoren in de sociale, fysieke en economische omgeving waarin mensen geboren zijn,
leven, werken en ouder worden, inclusief de toegang tot gezondheidszorg
- Individu:
Biologische factoren: ONVERANDERBAAR: Carlos Herrera Revolorio vs Annita Coppens
Leeftijd: 10 jaar vs 58 jaar
Geslacht: Man vs vrouw
Erfelijkheid: bij beide geen aandoeningen gekend
1
, - Levensstijlfactoren: Link met gedragswiel
Vlaams gedragswiel
Verschillende factoren hebben invloed op ons
gedrag en gezondheid
Hoe kunnen we (on)gezond gedrag
begrijpen
Waarop kunnen we best inzetten binnen
een methodiek of actie
Competenties:
Fysiek
Carlos: redelijk fit, bezit vaardigheden
om te koken
Annita: globaal goede fitheid, wel algemene achteruitgang omwille ouderdom, bezit
vaardigheden om ergonomisch te werken
Psychisch
Carlos: beetje kennis over gezonde voeding, niet bezig met wat op etiketten staat,
moeilijk om nee te zeggen tegen chips, gebruikt dit als coping bij slecht voelen
Annita: heeft alle nodige kennis over ergonomie, rugsparend werken, hoe
ondersteunende middelen werken maar vindt het moeilijk om om te gaan met
advies en hulp anderen. Spreekt niet graag over rugklachten tegen anderen, kan
moeilijk om met stress
Drijfveren:
Automatisch
Carlos: gaat na school helpen op veld als extra inkomen voor gezin, praat eerst nog
wat na met vrienden, kopen dan een snelle en ongezonde snack. Bij slecht voelen
naar ongezonde snack grijpen, associatie met gelukkig gevoel, ervaart drang naar
suiker/zout/vet
Annita: ze is het gewoon om zonder hulpmiddelen te werken, wel de gewoonte om
bed in hoogstand te brengen, doet ze zonder er over na te denken
Reflectief
Carlos: Vind babbelen met snack na school gezellig met een snack erbij, vind een
gezonde snack ook best lekker en niet zo duur, ziet zichzelf in staat sneller nee te
kunnen zeggen tegen een ongezonde snack. Denkt dat hij naschools werk beter gaat
kunnen als hij afvalt (fysieke belasting zou minder zijn). Vind het belangrijk dit goed
te kunnen uitvoeren, omdat dit als oudste zoon zijn verantwoordelijkheid is
Annita: vindt de tilliften maar niks, batterij is altijd plat als ze die wil gebruiken, kost
te veel tijd. Vindt dat pt’encontact te afstandelijk wordt door de hulpmiddelen. Vind
het haar rol als vpk om pt’en in alle veiligheid te verzorgen en verplaatsen en toch te
overwegen om hulpmiddelen te hanteren. Schat in dat haar rugklachten erger gaan
worden (vader had dit ook). Denkt niet dat dit gaat gebeuren van aantal keer te
heffen of te tillen.
Context: speelt ook en rol
2
