PRE 1300
Chartres, kathedraal Notre-Dame,
figuren uit oude testament, 1145-
1155
- Plaats: Chartres, Frankrijk, kathedraal
Datum: 1145-1155
Kunstenaar: /
- Deze sokkelbeelden bevinden zich aan de rechterkant van
het centraal portaal. Dit zijn de vroegste gotische beelden
in île de France, de ruime streek rond Parijs waar gotiek
ontstond. De sokkelbeelden stellen figuren voor uit het
oude testament.
- De vormen zijn in grote mate gedetermineerd door de
zuilen waaruit ze gehouwen zijn. De figuren worden ook wel beschreven al gekristalliseerd
rond de as. Ze zijn sterk uitgelengd en hebben een zekere solitaire waardigheid.
- De parallelle plooien van de gewaden eindigen in speelse formaties. Deze zijn nog heel
ornamenteel maar toch beginnen ze het lichaam al te volgen. De plooien hebben repetitief
karakter wat ervoor zorgt dat er een grote stilistische eenheid in het hele portaal gecreëerd
wordt.
Nicolas Van Verdun, Keulen-Dom, driekoningenschrijn,
vanaf 1181
- Plaats: Keulen, Duitsland, Dom
Datum: vanaf 1181
Kunstenaar: Nicolas Van Verdun
- Detail: profeet Naum
- De invloed van Nicolas Van Verdun was enorm. Hij was de
belangrijkste vernieuwer van de Maes en Rijnlandse
edelsmeedkunst tijdens de twaalfde eeuw. Deze invloed is te zien
in de beweging, de torsie in figuur, de betrokkenheid van de
figuren en de zachte modulering.
- De drappering van de gewaden van de figuren valt in delicate
zachte curves. Dit noemt men de muldenstil. De diepe
haarspeldvormige plooien
suggereren de flexibiliteit van de
stof. De Muldenstil wordt een
internationaal verspreidde
karakteristiek in de antikiserende
werken van de 13de eeuw en wordt
het hoofdkenmerk van de
idealiserende richting in de gotiek.
,Nicolas Van Verdun, Klosterneuburg- nabij Wenen,
altaarstuk, Stiftsmuseum 1181
- Plaats: Klosterneuburg, nabij Wenen, Stiftsmuseum
Datum: 1181
Kunstenaar: Nicolas Van Verdun
- In dit altaarstuk slaagt hij erin om de muldenstil tweedimensionaal toe te passen.
- De muldenstil is een kenmerk van het 12 de -eeuwse classicisme net als de suggestie van
anatomische vorm onder drapperingen en modulerende plooiingen in vorm van haarspelden.
Het had een grote invloed op gotische beeldhouwkunst in Frankrijk.
, Straatsburg, Kathedraal, tympanon; dood van de
maagd, ca 1230
- Plaats: Straatsburg, kathedraal
Datum: ca. 1230
Kunstenaar: /
- Tympanon = boogvormige veld boven de ingang
- De stijl toont een intens psychologisch drama en de uitdrukkingen zijn neurotisch
- Het toont een Duitse invloed, namelijk een expressieve tendens. De uitdrukkingen op de
gezichten en de houdingen die de figuren aannemen.
- De plooien hebben soepele flexibiliteit en volgen de muldenstil.
- Dit is een mengstijl van het Franse
idealisme en Duitse expressiviteit. Deze
mengstijl is typisch voor de kunst in de
Elzas.
Straatsburg kathedraal,
sokkelbeelden: ecclesia en
synagoge ca 1230
- Plaats: Staartsburg, kathedraal, oorspronkelijk links en rechts van ingang
Datum: ca. 1230
Kunstenaar: /
- Ecclesia stelt de kerk, het christendom en het nieuwe testament
voor. Ze is het symbool van de overwinning.
- Synagoge stelt het jodendom en het oude testament voor. Zij is
geblinddoekt en heeft een gebroken lans en de tafels van de wet
vast. Zij is overwonnen.
- Dit is het hoogtepunt van de muldenstil. De dunne stof wordt
weergegeven en het gewaad lijkt zeer realistisch. Er is een grotere
elegantie en sensualiteit door de suggestieve anatomie onder
drapering. De uitgelengde vorm, het ritme van de drapperingen en
het golvende haar verhoogt de elegantie.
- Er is een tendens naar de contraposto. Dit kondigt de latere
heupwiegende Madonnas aan die populair worden in 14 de eeuw.