PSYCHOLOGIE
HOOFDSTUK 4: DE BABYTIJD
Wanneer?
Begin geboorte tot 1 à 1,5 jaar
In het eerste jaar van ons leven maken we een enorme evolutie door. Vanaf je op de
wereld komt ben je onafgewerkt en hulploos. Wat er gebeurd tussen geboorte en 1,5
jaar later = fase waarin we enorm evolueren
Bij geboorte is het kind fysiologisch rijp voor de wereld maar psychologisch staat het
nergens.
Theorie van de fysiologische vroeggeboorte van Portmann:
De mensenbaby zijn uniek met hun soort want als je als mensbaby wordt geboren ben je
onafhankelijk/onafgewerkt. De hersenen zijn nog niet ver ontwikkeld. In het eerste jaar gaan
ze toenemen en ontwikkelen. De mens wordt te vroeg geboren maar na 9 maanden moet
het kind geboren worden.
Pas na een jaar bereikt een kind het ontwikkelingsniveau dat een zoogdier direct na de
geboorte heeft.
Als mens zijn we een combinatie van nestblijver en nestvlieder
Nestblijver = krijgen meerdere jongen tegelijk. Zij komen hulpeloos ter wereld waardoor
het even duurt voordat ze zich zelfstandig kunnen begeven.
BV. Als kat bevalt brengt ze meerdere kittens op de wereld die hulploos / onafgewerkt.
Nestvlieder= krijgen meestal één jong. Dit zorgt voor een goed ontwikkeld en
zelfredzaam exemplaar. Het jong kan al op eigen kracht voortbewegen.
BV. Nestvlieder: Wanneer een paard bevalt is het vaak maar 1 veulen per keer dat
zelfstandig al voortbeweegt.
Mens:
Nestvlieder: brengt vaak één baby ( relatief lange zwangerschap): met goed ontwikkelde
zintuigen (horen en zien)
Nestblijver: eerste maanden blijft een baby hulpeloos
Waarom hulpeloosheid?
Onze hersenen zijn nog niet voldoende ontwikkeld. Moesten onze hersenen bij de geboorte
wel goed ontwikkeld zijn, zou de omgang groter zijn waardoor ze niet door het
geboortekanaal kunnen.
Voordeel = vanaf moment vd geboorte is er veel invloed vd omgeving op de
hersenontwikkeling.
Belang van het eerste levensjaar
, 2
Psychologische functies komen tot ontwikkeling.
BV. Kind vormt zich een beter beeld van de omringde wereld, basis voor taalverwerving,
spieren gebruiken om te bewegen
Kind gaat van de fysiologische baarmoeder naar de psychosociale baarmoeder waarbij het
ten volle mens kan worden door contact met de medemens.
4.1 UITRUSTING VAN EEN PASGEBORENE
De neonatus ( pasgeborene de eerste 4 weken) beschikt over aanpassingsmechanismen:
(hulpeloos en afhankelijk )
Zintuigen functioneren
Motorische reactiewijzen
bv behulpzaam zijn bij het voeden, huilen
Instinctzwak maar leerdier
Instinct = ingewikkeld aangeboren gedragspatroon dat dieren hebben dat aangeboren is
in de soort en ze niet moeten leren
Bv Nest bouwen bij vogels
4.1.1 MOTORISCHE REACTIES
Kind slaapt 2/3 van de tijd
Kind andere 1/3: 6 gedragstoestanden van Prechtl:
Rustige slaap
= Weinig / geen lichaamsbewegingen, ogen dicht, rustige en regelmatige ademhaling
Actieve REM-slaap
= Geen grove bewegingen, snelle oogbewegingen achter gesloten oogleden,
onregelmatige ademhaling
Slaperigheid
= Ogen soms open en dan dicht, weinig bewegingen, rustige ademhaling
Rustig wakker
= Ogen open en gespannen gezicht, alert maar weinig beweging, actieve ademhaling
Actief wakker
= Ogen wijd open en gericht op de omgeving, krachtige bewegingen, actieve ademhaling
Huilen
= Felle ongecoördineerde lichaamsbewegingen, schokkerige ademhaling, ogen
afwisselend open en dicht
Blijvende reflexen Erfelijk voorgeprogrammeerde reacties die uitgelokt worden door een
specifieke prikkel
Blijvende reflexen
, 3
BV. Kloppen op knieschijf
BV. Pupilreflex: vernauwing / verwijding vd pupil
Voorbijgaande of archaïsche reflexen: begin van leven MAAR verdwijnen daarna
BV. Snuffel- of zoekreflex: als baby iets voelt aan wang opent de baby de de mond naar
prikkel
BV. Zuigreflex: iets in mond: zuigen
BV. Slikreflex: daarna slikken
4.1.2 WAARNEMING EN COGNITIE
Waarneming en cognitie (= ontwikkeling van ons denken) door:
Adualisme: geen subject-objectsplitsing
= Nog geen onderscheid tussen wat er van ons zelf komt (subjectieve gewaarwording) en
wat er van de buitenwereld komt.
BV. Als baby honger heft gaat die huilen door ongemak: dit is iets van in het lichaam MAAR
als zij een luid geluid hoort, weent deze baby ook. De baby weet niet wat van zichzelf kwam
en wat van buiten.
Herkomst van gewaarwordingen is onbekend
Verschillende zintuigen
Tastzin ( voelen ) -temperatuurzin, pijn, smaak ( al voor geboorte) en reuk ( om bvb
moeder te herkennen) , gehoor ( voorkeur stem moeder) zijn al goed ontwikkeld
Gezichtszin is nog beperkt: reageert op licht en prikkels op 20 à 30 cm afstand; voorkeur
voor menselijk gelaat
Beperkte ontwikkeling (atomisch is oog niet klaar te functioneren) wel kijken naar prikkels
die lijken op een menselijk gelaat
4.1.3 SOCIALE GERICHTHEID EN EMOTIES
Huilen als primitief communicatiemiddel
beroep doen op de buitenwereld
BV honger
De pasgeborene als asociaal wezen:
Mensen zijn in eerste instantie hulpmiddelen die zorgen voor eten, pampers,… ( goede
verzorging) Wie deze mensen zijn, is niet belangrijk. Alles wat het doet / voelt
elementaire niet-sociale behoeften
Nog geen onderscheid ts verschillende verzorgers
Maar de basis voor de sociale gerichtheid is aanwezig: Ze herkennen de stem / geur van
moeder. (middelen waardoor ze zich richten op verzorgers)
Beperkte gevoelswereld van de pasgeborene
, 4
Lust – onlust: afhankelijk van de bevrediging van de behoeften ( BV. Spijsvertering)
Weinig nuances in gevoelsexpressies
BV. Lust: Ik voel me lekker omdat ik goed heb gegeten waardoor de baby lacht Solitaire
glimlach = voldaan gevoel
BV. Onlust: Er is te veel geluid, waardoor de baby begint te wenen.
4.2 VERDERE MOTORISCHE ONTWIKKELING
Grote vooruitgang op lichamelijk en neurologisch vlak: Geweldige groei en snelle evolutie
van het zenuwstelsel
BV. Op één jaar wordt je groter en zwaarder (lichamelijk)
BV. Hersenen nemen toe in gewicht door verbindingen (zonder aanmaak nieuwe
zenuwcellen)
Fysiologische ontwikkeling (invloed op motorisch ontwikkeling) verloopt volgens twee grote
lijnen:
Cefalo-caudaal (cefalocaudale ontwikkelingslijn)
= van hoofd naar staart
= We ontwikkelen van hoofd tot staart. De onderste ledematen ontwikkelen zich later
dan de bovenste.
Proximo-distaal (proximidistale ontwikkelingslijn)
= Van dichtbij tot verafgelegen van de lichaams-as. Lichaamsdelen die dichter bij onze
lichaams-as liggen ontwikkelen zich sneller.
BV. Baby kan sneller schouder bewegen , dan dat ze fijne motorische bewegingen
kunnen met vingers.
In lichamelijk / motorisch ontwikkeling: 4 stadia:
1. Kijkstadium: 0-3m
= Hoofd opheffen en op ellebogen steunen waardoor we meer kunnen zien en het bereik
groter wordt.
= Gerichte besturing vd oog- en halsspieren blik richten ( breed gezichtsveld)
2. Grijpstadium: 3-6m
= Reiken naar voorwerpen zonder je ze kan vastnemen / raken (vanaf controle over
schoudergewricht)
= NIET grijpen maar reiken
3. Zitstadium: 6-9m
= Eerst ondersteund zitten, daarna zelfstandig oprichten. ( vanaf stevigheid in heupgewricht
en romp)
4. Kruip- en optrekstadium: 9-12m
= Aan meubels optrekken en gaan staan / kruipen. ( bij ontwikkeling onderste ledematen)
5. Loopstadium: vanaf 12m – 15m
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ElineDesmet123. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.