BASISZORGVERLENING – NELE VLAEMINCK
LES 1 VAN METHODISCH HANDELEN
VERPLEEGKUNDIGE INTERVENTIES / HANDELINGEN (GEEN PARATE KENNIS)
VASTGESTELD DOOR DE WET (VERSCHILLENDE UPDATES SINDS KB (KONINKLIJK BESLUIT) 78 VAN 1986)
1
LENA VAN HOUTS
,3 CATEGORIEËN HANDELINGEN
⇢ A: DE ZELFSTANDIGE ZORGEN
⇢ B: DE TECHNISCHE VERPLEEGKUNDIGE HANDELINGEN
B1. ZONDER VOORSCHRIFT
B2. MET MEDISCH VOORSCHRIFT (ZOWEL MONDELING EN SCHRIFTELIJK)
⇢ C: DE MEDISCH TOEVERTROUWDE HANDELINGEN
⇢ A HANDELINGEN:
- HET OBSERVEREN, HET HERKENNEN EN HET VASTLEGGEN VAN DE GEZONDHEIDSSTATUS OP PSYCHISCH,
OP FYSISCH EN OP SOCIAAL VLAK
- HET OMSCHRIJVEN VAN VERPLEEGPROBLEMEN
- HET BIJDRAGEN AAN DE MEDISCHE DIAGNOSE DOOR DE ARTS EN AAN HET UITVOEREN VAN DE
VOORGESCHREVEN BEHANDELING
- HET INFORMEREN EN HET ADVISEREN VAN DE PATIËNT EN ZIJN OF HAAR FAMILIE
- HET BIJSTAAN, HET UITVOEREN EN HET HELPEN UITVOEREN VAN DE HANDELINGEN, WAARDOOR DE
VERPLEEGKUNDIGE HET BEHOUD, DE VERBETERING EN HET HERSTEL VAN DE GEZONDHEID VAN
GEZONDE EN DE ZIEKE PERSONEN EN GROEPEN BEOOGT
- DE HANDELINGEN VAN DE PALLIATIEVE ZORG VERRICHTEN
- HET VERLENEN VAN DE STERVENSBEGELEIDING EN DE BEGELEIDING BIJ DE VERWERKING VAN HET
ROUWPROCES
⇢ B HANDELINGEN:
- DE UITVOERING VAN TECHNISCHE-VERPLEEGKUNDIGE VERSTREKKINGEN MET OF ZONDER MEDISCH
VOORSCHRIFT IN VERBAND MET:
¶ DE DIAGNOSESTELLING DOOR DE ARTS
¶ DE UITVOERING VAN DE VOORGESCHREVEN BEHANDELING
¶ HET NEMEN VAN MAATREGELEN INZAKE DE PREVENTIEVE GENEESKUNDE
B1: ZONDER VOORSCHRIFT
B2: MET VOORSCHRIFT
BIJVOORBEELD: DE ZUURSTOFTOEDIENING, DE GENEESMIDDELEN
TOEDIENING, HET INFUUS PLAATSEN (EN HET TOEZICHT VAN HET INFUUS)
⇢ C HANDELINGEN:
- DE ONDERZOEKEN (DE KLINISCHE BIOLOGIE) VAN DE LICHAAMSVOCHTEN (ZOALS DE URINE EN HET
BLOED) DOOR EENVOUDIGE TECHNIEKEN IN AANWEZIGHEID VAN DE PATIËNT ONDER
VERANTWOORDELIJKHEID VAN ERKEND
- DE VOORBEREIDING EN DE TOEDIENING VAN VACCINS IN AANWEZIGHEID VAN EEN ARTS
HET BELANG VAN TECHNIEKEN - EEN VASTE WERKWIJZE
VERLOOP VAN DE VERPLEEGTECHNISCHE HANDELINGEN:
- DE VOORBEREIDING
- DE UITVOERING VAN DE ZORG
¶ DE BASISPRINCIPES (8)
¶ HANDIG, EN NAUWKEURIG
¶ TEMPO
- DE NAZORG
VG-MZG (GEEN PARATE KENNIS)
= VERPLEEGKUNDIGE GEGEVENS VAN DE MINIMALE ZIEKENHUISGEGEVENS
(VERPLEEGKUNDIGE / VROEDKUNDIGE ZORG UITGEVOERD DOOR VERPLEEGKUNDIG / VROEDKUNDIG PERSONEEL
AAN EEN PATIËNT TIJDENS ZIJN / HAAR OPNAME)
- WAAROM? PERSONEELSBESTAND, FINANCIERING VAN DE VERPLEEGKUNDIGE ACTIVITEIT IN HET
ZIEKENHUIS, KWALITEITSTOETSING…
- 4 NIVEAUS
- 6 DOMEINEN
- 23 KLASSEN
-78 VG-MZG ITEMS
(KEUZEMOGELIJKHEDEN: AFHANKELIJK VAN HET ITEM)
8 BASISPRINCIPES
1. HYGIËNE EN 2. VEILIGHEID EN 3. BELEVING 4. ZELFZORG EN
STERILITEIT PREVENTIE INSPRAAK
5. COMFORT 6. ERGONOMIE 7. ECONOMIE 8. ECOLOGIE
DE TECHNIEKEN HEBBEN EEN KORTE LEVENSDUUR EN DE PRAKTIJK VRAAGT OM AANPASSINGEN VOLGENS DE
OMSTANDIGHEDEN
(DAAROM ZIJN DE 8 BASISPRINCIPES BELANGRIJKER DAN DE TECHNIEKEN ZELF)
1. HYGIËNE EN STERILITEIT
WAAROM?
- DE PREVENTIE VAN BESMETTINGEN EN VAN KRUISINFECTIES
ALGEMENE REGELS VOOR DE PREVENTIE VAN BESMETTING:
- HET CONTACT MET BESMETTINGSBRON VERMIJDEN (DIRECT EN INDIRECT)
- HET VERMIJDEN DAT DE KIEMEN ZICH VERSPREIDEN (DOOR BESMET MATERIAAL METEEN WEG TE
BRENGEN)
HANDELINGEN:
- DE HANDEN WASSEN EN DE HANDEN ONTSMETTEN NA EEN AANRAKING VAN EEN (POTENTIËLE)
BESMETTINGSBRON
2
LENA VAN HOUTS
, -
DE HANDEN WASSEN VOOR CONTACT MET DE NIET-BESMETTE PATIËNT / PARTURIËNTE
-
EERST EEN CONTACT MET DE NIET-BESMETTE, DAN CONTACT MET DE BESMETTE
-
HET ZUIVER EN HET BEVUILD MATERIAAL STEEDS GESCHEIDEN HOUDEN
-
HET MATERIAAL DAT (MOGELIJKS) BESMET IS ONMIDDELLIJK VERWIJDEREN IN EEN GESLOTEN ZAK (OF
EVENTUEEL ONTSMETTEN)
2. VEILIGHEID EN PREVENTIE
- VOOR DE ZORGVRAGER
- VOOR DE ZORGVERLENER
HOE?
- DE PATIËNTIDENTIFICATIE
- DE EFFECTIEVE COMMUNICATIE TUSSEN DE VERSCHILLENDE ZORGVERSTREKKERS
- HET VEILIG GEBRUIK VAN MEDICATIE
- HET VOORKOMEN VAN ZORGGERELATEERDE INFECTIES
- HET VOORKOMEN VAN VALINCIDENTEN
3. BELEVING
ANGST:
- ANGST VOOR HET ONBEKENDE: GEEF INFORMATIE IN EEN BEGRIJPELIJKE TAAL
- ANGST EN ONGENOEGEN TEN GEVOLGE VAN HET VERSTOREN VAN DE PRIVACY: TOON RESPECT VOOR DE
PRIVACY
¶ DE TOELATING VRAGEN AAN DE PATIËNT
¶ NIET MEER DAN NOODZAKELIJK BINNENDRINGEN
¶ DOOR DE PATIËNT AF TE SCHERMEN (MET GORDIJNEN)
¶ DE MOGELIJKHEID LATEN AAN PATIËNT OM DE ZORGEN ZELF UIT TE VOEREN
¶ BIJ WEIGERING VAN ZORG KUN WIJ DAAROP INGAAN (TENZIJ CONSEQUENTIES)
ONRUST OVER DE DIAGNOSE:
ONGERUST OMTRENT DE RESULTATEN VAN ONDERZOEKEN, VERLOOP VAN… ⇢ LAAT DE GEVOELENS UITEN, NIET NEGEREN! DE BETEKENIS AAN DE GEBEURTENIS KAN HELPEN DE NEGATIEVE
GEVOELENS TE RELATIVEREN (BIJVOORBEELD DE PIJN BIJ EEN BEVALLING).
DE WIJZE WAAROP DE VERPLEEGKUNDIGE / DE VROEDKUNDIGE OPTREEDT KAN DE GEVOELENS VAN DE PATIËNT / DE PARTURIËNTE STERK BEÏNVLOEDEN.
4. ZELFZORG EN INSPRAAK
DE ‘ZIEKTE’ BRENGT DE PATIËNT IN AFHANKELIJKE POSITIE > DE PATIËNTEN MOETEN ALLES UIT HANDEN GEVEN
(DUS DE PATIËNT ZOVEEL MOGELIJK IMPACT OP DE ZORG LATEN HEBBEN)
DE ZELFZORG EN DE INSPRAAK ZIJN BELANGRIJK BIJ DE PLANNING, DE TIMING EN DE UITVOERING VAN DE ZORG
5. COMFORT
- DE HOUDING
- DE TEMPERATUUR
- HET LAWAAI
- DE SFEER
- HET TEMPO
- DE ORGANISATIE
- DE HANDIGHEID
6. ERGONOMIE
= BESTUDEERT DE MENSELIJKE ACTIVITEITEN IN HUN MATERIËLE OMGEVING, MET FOCUS OP DE AANPASSING VAN
HET WERK, VAN DE WERKOMSTANDIGHEDEN, VAN DE HULPMIDDELEN… AAN DE EIGENSCHAPPEN VAN DE MENS
7. ECONOMIE
- DE ZORG VOOR HET WELSLAGEN VAN EEN ONDERZOEK OF VAN EEN BEHANDELING (DE KWALITEIT VAN
DE ZORG)
- NIET MÉÉR MATERIAAL GEBRUIKEN DAN NODIG IS EN WAAR MOGELIJK, DE GOEDKOOPSTE OPLOSSING
ZOEKEN (KWANTITEIT)
- “TIME IS MONEY”
! HET KRITISCH KIJKEN NAAR GEWOONTEN, EN ALTERNATIEVEN AFWEGEN!
8. ECOLOGIE
- HET WEGWERPMATERIAAL IS INGEBURGERD
- VEEL ‘HINDERLIJK’ AFVAL (ZOALS PLASTIEK)
- ECOLOGISCHE OVERWEGINGEN MOETEN MEESPELEN BIJ KEUZES VAN DE VERPLEEGKUNDIGE OF DE
VROEDKUNDIGE.
- SORTEREN!
- HET CORRECT BEHANDELEN VAN SCHADELIJKE PRODUCTEN
- MINDER SHAMPOO, MINDER HANDDOEKEN…
METHODISCH HANDELEN
= EEN MANIER VAN SYSTEMATISCH DENKEN EN VAN HANDELEN BINNEN HET ZORGPROCES, OOK WÉL HET’
VERPLEEGKUNDIG PROCES’ OF HET ‘KLINISCH REDENEREN’ GENOEMD
= EEN METHODE DIE EROP GERICHT IS OM EEN VERPLEEGKUNDIGE / VROEDKUNDIGE INTERVENTIE TE
STRUCTUREREN, DOOR HET SYSTEMATISCH TER DISCUSSIE STELLEN VAN HET EIGEN HANDELEN (DENKPROCES)
EEN METHODE = EEN VASTE WÉL OVERLEGDE MANIER VAN HANDELEN OM EEN BEPAALD DOEL TE BEREIKEN.
- PROBLEEMOPLOSSEND DENKPROCES: VIA PROBLEEMDEFINIËRING EN -ANALYSE, GEVOLGD DOOR EEN
EVALUATIE VAN VOOROPGESTELDE DOELEN TOT DE OPLOSSING VAN HET PROBLEEM KOMEN
- HET HANDELEN VOLGENS DE ELEMENTAIRE LOGICA EN EEN MEER DOORDACHTE MANIER VAN HANDELEN,
EN HET LOSLATEN VAN INTUÏTIEF HANDELEN
- DE VASTGELEGDE METHODE: AAN SPECIFIEKE PROBLEMEN ZIJN SPECIFIEKE INTERVENTIES GEKOPPELD
3
LENA VAN HOUTS
, DEFINITIE: HOE PAKKEN WIJ EEN PROBLEEM AAN?
- TRIAL AND ERROR - TRADITIE
- INTUÏTIE - SYSTEMATISCH EN DOELGERICHT (!)
METHODISCH HANDELEN
= DENKEN EN DOEN
BEWUST TE WERK GAAN DOELGERICHT SYSTEMATISCH PROCESMATIG EN
CYCLISCH
→ WIJ WETEN WAT WIJ → HET HANDELEN WORDT → WIJ WERKEN VOLGENS - → ER ZIT EEN
DOEN, WIJ HEBBEN ER GERICHT NAAR HET TE EEN BEPAALD SYSTEEM VERLOOP, EEN
BEWUST OVER BEREIKEN DOEL OF EEN BEPAALD PLAN ONTWIKKELING IN
NAGEDACHT
BELANG VAN METHODIEK
- VOOR DE ZORGVRAGER:
¶ DE KWALITEIT VAN DE ZORG NEEMT TOE BIJ INDIVIDUELE BENADERING
¶ DE GEGEVENSVERZAMELING VAN HET PROBLEEM > DE ZORG SLUIT BETER AAN BIJ INDIVIDUELE
BEHOEFTEN
¶ DE PATIËNT DENKT MEE, EN HEEFT INSPRAAK
¶ DE AANDACHT VOOR SOMATISCHE (“LICHAMELIJKE”) EN NIET-SOMATISCHE ASPECTEN
(“PSYCHISCHE”), VOOR DE TOTAALZORG
- VOOR DE ZORGVERLENER
¶ DE VERANTWOORDELIJKHEID
¶ DE PROFESSIONALITEIT
¶ DE CONTINUÏTEIT VAN DE ZORG
¶ MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG
¶ DE EVALUATIE
DE FASEN VAN METHODISCHE HANDELEN
1. DE ANAMNESE 2. DE DIAGNOSE 3. DE DOELSTELLINGEN
4. HET PLANNEN VAN DE 5. HET UITVOEREN VAN 6. DE EVALUATIE EN DE
INTERVENTIES DE INTERVENTIES BIJSTURING
1. ANAMNESE:
- HET CONTINU VERZAMELEN VAN GEGEVENS
- HET ORDENEN VAN GEGEVENS, EN VERBANDEN ZOEKEN
WAAR HALEN WIJ DE INFORMATIE?
- DE PATIËNT ZELF, DE OMGEVING
- OBSERVATIE, SOMATISCH EN NIET-SOMATISCH
- HET VERPLEEGDOSSIER (HIER DE VERZAMELDE GEGEVENS EVENEENS IN NOTEREN)
BEGINT BIJ OPNAME > HOSPITALISATIE = DOORLOPEND
! CYCLISCH PROCES !
- HULPMIDDELEN
¶ EEN OPNAMEGESPREK
¶ GERICHTE INTERVIEWS
¶ NIET-GERICHTE GESPREKKEN
¶ OBSERVATIE
¶ GEGEVENS VERSTREKT DOOR FAMILIE
¶ GEGEVENS VERSTREKT DOOR COLLEGA’S
WELKE GEGEVENS VERZAMELEN?
- IDENTIFICATIE
- MEDISCHE EN VERLOSKUNDIGE GEGEVENS
- GEGEVENS OVER ZELFZORG, OVER SOMATISCHE, OVER PSYCHISCHE EN OVER SOCIALE ASPECTEN
- DE WENSEN EN DE VERWACHTINGEN
- DE STERKTES EN DE ZWAKTES
! VOLGENS DE GEZONDHEIDSPATRONEN VAN GORDON !
1. PATROON VAN DE GEZONDHEIDSBELEVING EN DE -INSTANDHOUDING
= WAT DE ZORGVRAGER VAN ZIJN OF HAAR GEZONDHEID EN ZIJN OF HAAR WELBEVINDEN VINDT EN HOE HIJ OF
ZIJ VOOR ZIJN OF HAAR GEZONDHEID ZORGT
- DE GEZONDHEIDSTOESTAND?
- DE GEZONDHEIDSBEVORDERENDE ACTIVITEITEN
- HET OMGAAN MET GEZONDHEIDSRISICO’S
- HET OPVOLGEN VAN MEDISCHE, VERPLEEGKUNDIGE VOORSCHRIFTEN
- DE MEDEWERKING AAN DE NAZORG
2. HET VOEDINGS- EN STOFWISSELINGSPATROON
= HET PATROON VAN VOCHT EN VAN VOEDSELINNAME IN VERHOUDING TOT DE FYSIOLOGISCHE BEHOEFTEN
- DE INNAME VAN VOEDSEL EN VOCHT
- DE EETPATRONEN, DE VOORKEUREN
- DE VOEDING- EN VITAMINESUPPLEMENTEN
- BORSTVOEDING
- HET VOEDINGSPATROON VAN DE ZUIGELINGEN
- DE HUIDDEFECTEN EN HET GENEZINGSPROCES
- DE TOESTAND VAN DE HUID, HET HAAR, DE NAGELS, DE SLIJMVLIEZEN EN HET GEBIT, DE
LICHAAMSTEMPERATUUR, DE LENGTE EN HET GEWICHT
4
LENA VAN HOUTS