Resume
Samenvatting inleiding psychologische dienstverlening
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Ik heb de online cursus samengevat, maar alleen de tekst (niet de aparte links en artikels)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Samenvatting Inleiding psychologische dienstverleningInleiding
Psychologische dienstverlening: de psychologisch consulent faciliteert psychische en gedragsmatige
veranderingsprocessen gericht op het voorkomen en inperken van psychosociale problemen en op
het beschermen en bevorderen van welbevinden en gezondheid.
We spreken van psychologische stromingen, aangezien ze te vergelijken zijn met rivieren: grillig,
veranderlijk, breed, onduidelijk wat de bron is, vele vertakkingen (substromingen).
Er wordt ook een vergelijking gemaakt met een zoeklicht: focus op één bepaald ding, maar tegelijk
wordt je blind voor alles dat niet in de straal belicht wordt. Verder wordt het ook vergeleken met een
bril. Een stroming is een kijk naar de situatie, maar niet dé kijk.
Een belangrijke vraag binnen de psychologie is de vraag naar het (zelf)bewustzijn van de mens,
stilstaan en reflecteren over ons menselijk bestaan (filosofische roots).
Anil Seth: Hersenen krijgen impulsen van alle zintuigen en van daaruit probeer je een soort waarheid
te creëren = gecontroleerde hallucinaties als meerdere mensen die gecontroleerde hallucinaties
hebben, kan je zeggen dat je een waarheid hebt. Soms is er niet altijd een duidelijk grens tussen
gecontroleerde en ongecontroleerde hallucinaties bv dromen.
Het is volgens hem niet zo dat we gewoon registreren of passief verwerken wat er vanuit de
omgeving op ons af komt. Ons brein is voortdurend in de weer met voorspellingen en interpretaties
maken wat deze omgeving voor onszelf kan betekenen. Verwachtingen die we daarbij hebben
bepalen proactief onze waarneming. Volgens Seth worden deze
verwachtingen door bepaalde signalen vanuit ons hele lichaam gegenereerd.
Ons lichaam is een grensstructuur tussen ons bewustzijn en onze omgeving. Ons bewustzijn, lichaam
en omgeving voelen tegelijk vertrouwd en vreemd aan. Het lichaamsbeeld vormt tegelijk de grens én
de verbinding tussen het eigene en het vreemde. Lacan noemt dit extimiteit. Mensen gebruiken
kunst om zich uit te drukken en hun bestaan en ervaringen te begrijpen.
Mensen willen de werkelijkheid ook doorgronden en bemeesteren. Hierbij hoort de wetenschap.
Men tracht uitspraken te doen die de wereld voorspelbaarder en beheersbaarder maakt. Dit gaan we
verzamelen en bundelen tot kennis. Een tak van de filosofie, de epistemologie, houdt zich bezig met
de aard, oorsprong en limieten van de menselijke kennis. Het stelt dat we geen rechtstreekse
toegang tot de waarheid hebben, aangezien onze waarnemingen van de externe wereld niet altijd
betrouwbaar zijn en omdat we geen rechtstreekse toegang hebben tot de ervaring van de ander.
Hoe we de werkelijkheid weergeven en uitdrukken is dus bepalend voor wat we als weten kunnen
vastleggen en valt niet geheel samen met de waarheid. Mensen begrijpen en handelen ook vanuit
overtuigingen. Mensen worden ook bepaald door denkprocessen die zich onder de radar van hun
zelfwaarneming afspelen en waarvan zij zich niet meteen storen aan het feit dat ze onlogisch,
irrationeel of gewoon fout zijn. Woorden kunnen ook een particuliere beleving teweegbrengen,
zowel bij wie ze uitbrengt als bij wie ze ontvangt. Spreken heeft een effect.
Als dienstverlener is het belangrijk om de onzekerheden van elke ontmoeting te kunnen verdragen.
Dit wordt negative capability genoemd.
1
,Mensbeeld, religie en wetenschap
Mensbeeld: jouw eigen visie op de mens, ervaringen, Hoe iemand in het leven staat, naar zichzelf en
de wereld kijkt, van waaruit hij/zij handelt etc
Wanneer je iets bestudeert doorheen een bril, welke rol speelt de bril in wat je ziet. Hoe kun je de
bril bestuderen waarmee je kijkt, terwijl hij op je neus staat....
Er zijn twee kaders die mensbeeld gestalte geven: religie en wetenschap. Deze twee kaders die
voortdurend evolueren, geven onze maatschappij en wereld vorm. Wanneer we deze kaders in een
historisch perspectief bekijken spreken we soms ook over de tijdsgeest.
Mechanistisch mensbeeld
o Mens is mechanieken, ingewikkeld dier, geen principieel onderscheid tussen mens
en dier, door externe krachten voortbewogen, machine
o Ieder mens en menselijk deeltje is afzonderlijk te bestuderen, afzonderlijke
eigenschappen
o invloed van omgeving is niet essentieel, los van sociale of materiële omgeving
o lineair causaal verklaringsmodel = rechtlijnig oorzaak gevolg (psychologie gaat dat
bijna nooit)
o geheel is gelijk aan de som der delen
o statisch
o mens is maakbaar meritocratie
o voordeel: objectief en positief wetenschappelijk te bestuderen, mensen vergelijken,
evolutie in kaart brengen
o nadeel: reductionistisch
organistisch mensbeeld
o mensen zijn organismen, 1 geheel: interne dynamiek, groeien en bloeien, niet
statisch,
o vergelijken met dieren is zinvol, niet gelijkschakelen, mensen en dieren zijn
organismen die in wisselwerking staan met omgeving, maar mensen hebben sociale
en culturele omgeving
o niet los van omgeving: externe dynamiek: wordt beïnvloed door omgeving en
beïnvloed de omgeving
o circulair verklaringsmodel : moeilijker te zien wat oorzaak en gevolg is – in lijn met
Biopsychosociaal model
o geheel is meer dan de som der delen, dynamisch
o beperkte invloed op het leven: alleen zorgen voor optimale omstandigheden, er is
een onverklaarbaarheid
o voordeel: rekening houdend met complexiteit en onvoorspelbaarheid
o nadeel: onzekerheid, moeilijk om geschikte interventie te vinden, geen receptenboek
personalistisch mensbeeld
o principieel onderscheid tussen mens en dieren, unieke mens
o handelen is doelgericht, zin leven aan leven (kritische reflectie: niet al ons gedrag is
doelgericht), verantwoordelijk voor gedrag
o gedrag heeft een betekenis die verschuift naargelang de context context
genereert de betekenis, bepaald betekenis, zin
o mens is 1 geheel, geen stukjes
o dierenexperimenten zegt niets over menselijk gedrag, geen cultuur
2
, o wetenschap: vooral beschrijven en casussen, moeilijkste als wetenschap
o nadeel: vraagt inspanning om niet te categoriseren, en niet-oordelend te zijn
relationeel-holistisch mensbeeld
o geheel is meer dan de som van de delen
o door het samengaan van kleinere onderdelen verschijnen grotere gehelen =
emergentie, de kleine onderdelen kunnen het geheel verklaren, maar niet
voorspellen
o geheel wordt vooral bepaald door onderlinge samenhang en wisselwerking =
complexiteit
Psychologie als wetenschap
Psychologie is al sinds haar bestaan controversieel. Er is discussie over waarmee psychologie zich
moet bezighouden en hoe dat dan moet gebeuren. Het is een moeilijke discussie, want iets dat als
wetenschappelijk wordt beschouwd, wordt gezien als meer belangrijk en krijgen meer geld. Kan je
gedrag en gedachten betekenisvol bestuderen? Ja, al zijn bepaalde dingen moeilijker te meten dan
andere. Daarnaast is er ook gewoon psychologisch onderzoek dat geen wetenschap is en dat ook niet
wil zijn. Het is kwalitatief onderzoek: zoeken patronen in mensen hun subjectieve impressies zonder
dat de onderzoekers hun eigen structuren erin brengen.
In ziekte en gezondheid
Health = state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of
disease or infirmity.
Ziekte en gezondheid zijn 2 uitersten op een continuüm. Zowel psychische, sociale en fysieke
factoren zijn belangrijk.
We bekijken ziekte en gezondheid nu via het Biopsychosociaal model, want hierbij wordt rekening
gehouden met acute én chronische aandoeningen. (definitie WHO enkel acuut)
Biopsychosociaal model = houdt rekening met de complexiteit en onderlinge wisselwerking tussen
biologische, sociale en psychologische factoren.
Een andere manier van proces denken is de
verloop van aandoeningen te bestuderen. Dit
gaat van een voorafgaande (prodromale) fase
naar een klinische fase (symptomen) tot een
vervolg fase (genezing, remissie of herstel).
Daarnaast is er ook preventie, met een
preventiematrix.
Primaire preventie = zorgen dat er geen
klachten of ziekten ontwikkelen.
Secundaire preventie = vroegdetectie en
vroeginterventie, bij de eerste signalen.
Tertiaire preventie = proberen om impact (herval, verwikkelingen of kwaliteit van leven) van de
ziekte te beperken.
3
, Quaternaire preventie = schade voorkomen, niet medicaliseren.
In de geestelijke gezondheidszorg gaat er meet aandacht naar herstel (functioneel, anatomisch,
persoonlijk en maatschappelijk). Het gaat ook om het leren omgaan met veranderingen in het leven
en toch een goede mate van welbevinden te bereiken. Genezen is het leven zonder ziekte of
symptomen, herstel gaat het over leven met de ziekte of symptomen.
Gezondheid wordt beïnvloed door de persoonlijke beleving én door de omgeving (bv opvoeding en
cultuur). Het WHO vat gezondheid op als een complexe wisselwerking tussen biologische, sociale en
psychologische aspecten, persoonlijke factoren en de externe omstandigheden. Hier kwam kritiek op
en leidde tot nieuwe definitie het dynamisch vermogen van mensen op zich aan te passen en zelf
regie te voeren over hun welbevinden: fysieke, mentale en sociale gezondheid. Bij deze definitie is
ziektes of aandoeningen niet meer het vertrekpunt, maar wel functioneren, participatie, veerkracht
en eigen regie.
Er is een verschuiving van tekenen van ziekte naar tekenen van gezondheid. Ze brengen ook positieve
aspecten aan o.v.v. BPS en spirituele of economische factoren.
Medische psychologie
’70:
behavioral medicine
o twee eigenschappen
interdisciplinair werken
groeit uit tot het behaviorisme: gedrag van mensen is aangeleerd o.b.v.
klassiek en operant conditioneren gedrag en emoties kunnen af- en
aangeleerd worden nieuwe therapautische technieken bv biofeedback
gezondheidspsychologie
Psychologische interventies in het kader van medische aandoeningen laten zich in 2 groepen delen:
bevorderen van gezonde levensstijl, in kader van primaire en secundaire preventie
psychologische begeleiding bij chronische aandoeningen, in het kader van tertiaire preventie
Een onderdeel van de verschuiving van acute naar chronische problemen is de toenemende nood
aan psychologie binnen de medische context. Chronische aandoeningen brengen vaak psychosociale
aandoeningen met zich mee. Deze psychosociale gevolgen kunnen een impact hebben op het
genezingsproces. In de medische psychologie is er ook veel aandacht voor omgaan met stress en
verlies, bv burn-out. Stress wordt in verband gebracht met veerkracht.
Er is een medicalisering: we gaan in de samenleving steeds meer ervaringen bestempelen als ziekte
en deze bestrijden met medicijnen. Er is overdiagnose doordat gezondheid uitgebreid is door het
BPS-model.
De promotie voor een gezonde leefstijl is niet helemaal positief, aangezien het het gevoel geeft dat
we nooit gezond genoeg zullen zijn en we worden moreel onder druk gezet. Het overheersen van
neoliberale ideologie leidt tot problemen rond angst en identiteit. De rol van de context en de
persoonlijke positiename zijn sterk bepalend voor onze ervaringen in verband met gezondheid.
Oorzaken van gedrag
o.b.v. boek Behave van Robert Sapolsky (gedragsbioloog)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tyanavdv. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
66579 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans