Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Deze samenvatting van tijdvak 4 bevat alle kenmerkende aspecten die er bij horen. Ook is het een samenvatting voor hoofdstuk 4 van het boek 'de Geschiedeniswerkplaats, een historisch overzicht'. Alle belangrijke woorden zijn dik gedrukt, waardoor het makkelijker is om de woorden te leren!
Uitwerkingen Kenmerkende Aspecten tijdvak 4 VWO
1. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving
Hamburg was in de 15e eeuw de machtigste stad van Noord-Europa en een internationaal
centrum van handel. Hamburgse kooplieden gaven de leiding aan de Hanze, een verbond
van tientallen handelssteden die kantoren bij elkaar hadden, samen de piraterij bestreden
en soms zelfs de wil oplegde aan hertogen en koningen. De meeste middeleeuwse steden
hadden hooguit enkele duizenden inwoners. Sommige van deze steden waren oude
romeinse steden die weer tot bloei kwamen. Voor het ontstaan van steden waren er twee
redenen. De eerste reden was dat er een einde kwam aan plunderingen van Vikingen en
andere agressieve volkeren die de nederzettingen teisterde. De tweede reden was dat er
meer mensen kwamen. Tussen 1000 en 1300 verdubbelde de Europese bevolking zich. Deze
groeiende bevolking gevoed worden door een verandering van landbouwmethode. Die
werden namelijk verbeterd, zo werd het tweeslagstelsel vervangen door een
drieslagstelsel. Dit zorgde er voor dat de boeren meer produceerde dan dat ze nodig
hadden, en konden hun overschotten verkopen op markten. Dit gaf andere op hun beurt
weer de tijd om te gaan focussen op een ambacht. In grotere steden verkochten
ambachtslieden en arbeiders niet alleen producten van de lokale markt, maar ook
luxeproducten die over afstanden werden verhandeld. De meest belangrijke handelssteden
waren Venetië en Genua in Noord-Italië, en Vlaanderen dat Brugge en Gent als
belangrijkste steden had. Met deze handel ontstond ook een geldsysteem waarbij
handelaren een wisselbrief konden krijgen van de bank. Met deze brief konden ze ergens
anders weer het geld ophalen. Met de giro konden handelaren geld overmaken van de ene
rekening naar de andere. Zo hoefde ze niet alles in een keer mee te slepen.
2. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
Steden in de 15e eeuw kregen het soms zwaar te verduren. Dit zorgde er voor dat steden
zich losmaakte van de greep van de adel. Ze kregen stadsrechten, bijvoorbeeld het recht
om een eigen bestuur te hebben, tol te heffen, en het recht om stadsmuren te bouwen. In
ruil voor deze privileges droegen steden belasting af. De adel hield nog wel enige invloed
door een baljuw aan te stellen, een soort rechter die namens hen de stadsrechtbank
voorzat. Doordat steden belasting betaalde, profiteerde veel hoge vorsten en edelen van de
rijkdom, maar aan de andere kant maakte dit ze ook afhankelijk van de steden.
De burgerij werd machtiger, en de grip van lage adelen verdween. Burgers werden
beschermd door stadsrecht en mochten zich verdedigen voor de stedelijke rechtbank. Ook
konden ze lid worden van de schutterij, de dienst die de stad beschermde, of lid te worden
van een gilde. Het gilde zorgde voor een opleiding tot een beroep, zorgde ervoor dat de
producten van goede kwaliteit waren, en dat de zieken, invaliden en weduwe van het gilde
goed werden verzorgd. De machtigste burgers waren de rijke kooplieden. Ze maakte vaak
de dienst uit en leverde de schepenen, zoals de leden van het stadsbestuur en de rechtbank
werden genoemd. Grote muren omringde de meeste steden. S’avomds zou de poort op slot
gaan, en niemand kon er meer in of uit. Het werd een stuk veiliger dan in de tijd van
monniken en ridders, maar kleine oorlogen gebeurde nog steeds.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur juffrouwannemijn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
