Resume
Volledige samenvatting van Moraalfilosofie!
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
De samenvatting bevat alle ppt's en lessen, aangevuld met het boek. Ik was ruim geslaagd in 1ste zit!
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Klassieke rechtvaardigingstoetsFilosofie heeft verschillende deeldisciplines bv: esthetica, metafysica (=wat bestaat er
allemaal? Bv: schaduw) , kennisleer. Wij focussen ons enkel op:
• Ethiek/ moraalfilosofie -> Wat is een goede daad?
• Rechtsfilosofie --> wanneer zijn wetten rechtvaardig? Wat is legitimiteit?
• Politieke filosofie -> Hoe moeten we onze samenleving gaan inrichten?
Algemeen heeft het allemaal te maken met het oplossen van normatieve problemen
(= vraag of een bepaalde handeling, regel, toestand, maatregel toegelaten (mogen),
verplicht (moeten), of verboden (niet mogen) moet worden)
Enkele concrete normatieve problemen:
-Mogen dove ouders voor een doof kind kiezen?
-Mag overheid pornopas invoeren, zoals in UK?
-Mag overheid coronavaccin verplichten?
2 soorten normatieve problemen
• Gerelateerde normatieve problemen: sociale rollen en natuurlijke determinanten
(afstand, plaats, tijd,.) zijn bepalend voor de oplossing van het probleem.
Voorbeeld: Mag een politicus de verkeerswet overtreden? Mag een arts in sommige
gevallen zijn beroepsgeheim doorbreken?
• Ongerelateerde normatieve problemen: Het probleem heeft betrekking op alle mensen,
ongeacht hun sociale rol of de natuurlijke determinanten. Voorbeeld: Mag ik abortus?
Mag je gevangenen folteren? Mag ik een wapen dragen?
Hoe probleem oplossen?
-> Via rationele argumentatie
-> Beredeneerde oplossing
1
,3 onberedeneerde oplossingen
= deze mag je niet gebruiken!
1) Geloof- Wil van God
= verwijzen naar wat mensen van overtuiging hebben
• Dilemma van Euthyphro
Plato
= dialoog dat toont wat het probleem is
(427-347 v Chr.)
als je bij ethische kwesties religie binnenbrengt
Socrates wandelt door Athene en komt een boze Euthyphro tegen. E. is van plan om zijn
eigen vader aan te geven bij de politie. Zijn vader heeft een slaaf vermoord, hij vindt dat
slaven niks waard zijn. S. stelt veel vragen; E. zegt: “Dat is toch niet de Wil van God”. S. zegt:
“Hoe weet jij wat de Wil van God is?”. God kan daar namelijk een andere kijk op hebben.
E. kan nu 2 antwoorden geven (zie schema). Ofwel toegeven dat God inderdaad een andere
Wil kan hebben. Anderzijds kan men zeggen dat dit wèl de Wil van God is. Onze morele
maatstaving komt dus overeen met de Wil van God. Waarom is het dan nog nodig om te
verwijzen naar de Wil van God?
Dilemma van Euthyphro
Zijn redenen zijn onbekend Zijn redenen zijn wel bekend
GOD is willekeurig GOD is overbodig
Bv: even goed plicht tot stelen bv: even goed redelijke argumenten
2) Emoties-Instincten-Intuïties
Morele gevoelens kunnen uitmonden in onbeheersbare immorele toestanden (wraak,
walging,..) Verder zijn onze emoties niet altijd helder en geven ze vaak geen duidelijk
normatief antwoord. Motivering vereist een rationele aanpak want we leven in een
democratie en die is weinig gebaat bij morele intuïties of gevoelens.
vb: kat redden uit boom, schandpaal (boos -> neiging om te straffen)
2
, • Soms moeilijk te aanvaarden om hieruit niet te denken!
Situatie: seks tussen broer en zus (Patrick Stuebing en Susan Karolewski )
Agressieve vader -> Patrick gaat naar pleeggezin. Nadien keert Patrick terug en ontmoet zijn
zus. Ze zijn verliefd en hebben seks. Uiteindelijk krijgen ze 4 kinderen en werd P. veroordeeld
tot 3 jaar gevangenisstraf.
In België is dit op zich legaal, maar niet op Europees vlak bv: Duitse wet (1871) verbiedt
incestseks. Trouwen mag wel niet (Art. 162 BW huwelijksbeletsel)
Verklaring? Coresidentie (=jaren samenleven) was er niet -> dus geen seksuele aversie
(halfzus? Stiefbroer?)
Rationele argumenten:
We vinden eigenlijk niet veel tegenargumenten want
- Wederzijdse toestemming
- Meerderjarige volwassenen
- Genetische risico is ook geen punt bij niet-verwante koppels (vb: oudere mensen
hebben meer kans op kind met syndroom van Down)
- Wat met verwante koppels die geen kinderen willen of zich laten steriliseren?
Irrationele argumenten:
- Incest voelt vies aan
- Vrijwel overal ter wereld taboe
Situatie: Heb je de plicht om een kind in nood te helpen?
Kind in vijver vs. kind in Afrika
Singer: “Er zijn geen rationele argumenten om beide scenario’s verschillend te beoordelen”
3) Feitelijke toestand
➔ Je moet veel verwijzen naar feiten maar feiten en normen worden vaak door
elkaar gehaald! Er wordt van die feiten een sprong gemaakt van wat je hebt
geschreven naar wat zou moeten zijn. “Sein und Sollen”
vb: nut van gevangenissen
-> detentie voorkomt geen recidive(=terugval) dus gevangenis heeft geen nut. Wij zouden
dan als norm zeggen er moeten geen gevangenissen zijn, maar dat is een brug te ver!
Zijn feit is gewoon dat het geen nut heeft, maar dit wilt dus niet zeggen dat het daarom
moet worden afgeschaft.
Feitelijke toestand: vs. Normatief oordeel (wat zou er moeten gebeuren?)
Verklaren Rechtvaardigen
Begrijpen Aanvaarden
voorspellen Verwerpen
3
, Mensen die dit niet uit elkaar kunnen houden, die maken de naturalistic fallacy/
naturalistische drogreden (David Hume). Bij deze drogreden trek je uit feiten normatieve
lessen. Het idee dat iets van nature is, goed is.
Vb hiervan: - ‘A natural history of rape’ = natuurlijke geschiedenis van verkrachting
-> men maakte scheiding niet tussen ‘Sein und Sollen’. Dus tussen het
beschrijven van een feitelijke toestand en het gaat rechtvaardigen van die toestand.
-theater over terrorist schokt Avignon
→ We zoeken dus argumenten voor het oplossen van die normatieve problemen!
Laten we nu eens gaan kijken naar de beredeneerde oplossingen voor normatieve
problemen. Je verwijst dus naar logische argumenten en wetenschappelijke feiten.
-> we zien er 2! (zie HB)
1) Jeremy Bentham- utilitarisme
Morele calculus
Een afkeer tegen geloof, emotie en traditie als basis voor een
Normatieve oplossing voel je erg tastbaar in de werken van hem.
• Strijd tegen foltering, lijfstraffen, strafrechtelijke verminking,
en de doodstraf
• Wat is er mis met seksuele praktijken? (homoseksualiteit,
zelfbevrediging)
• Hij leefde tijdens de Verlichting (nieuwe denkwijze, rationaliteit)
In die tijd was er dus nog veel religieus bijgeloof waardoor
een overleden lichaam taboe was
→ Hij verzette zich tegen irrationele morele emoties als leidraad
van normatief handelen.
.
Utilitarisme -> streven naar het grootste nut/ een maximalisering
van de welvaart Opgezette lichaam van J.B.
Hij beschreef dit principe in het boek: “An introduction to (Bentham stelde voor om beroemde
the principles of morals and legislation” doden in een pantheon uit te stallen
voor het publiek)
‘The greatest happiness
of the greatest number’
= Een handeling is wenselijk als zij het meest bijdraagt
tot het geluk van alle individuele burgers.
Utilitarisme rust op 3 principes:
1) Hedonisme
-> nutsbalans is becijferbaar
-> Zo veel mogelijk plezier en weinig ellende. Genot is het hoogste levensdoel.
-> Je moet kijken wat levert het op?
vb: Manuel Wackenheim – leidt aan dwerggroei
Dwergwerpen. Spelers hebben er plezier aan en hij werd ervoor betaald.
Franse overheid zei: “dit tolereren we niet.”
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur criminoloco. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
83637 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans