Organische verbindingen die niet door het organisme zelf kunnen opgebouwd worden, maar
die noodzakelijk zijn voor het normaal functioneren van de stofwisselingsreacties.
Ze vervullen een katalytische functie & zijn vaak (delen van) co-enzymen.
Vitaminen worden opgedeeld volgens hun vetoplosbaarheid
Wateroplosbare vitaminen: B & C
Vetoplosbare vitaminen: A, D, E & K
Hypovitaminosen
De afwezigheid of het tekort aan vitaminen veroorzaakt specifieke storingen in de
stofwisseling.
Hypervitaminosen
Het te veel aan vitaminen veroorzaakt specifieke storingen in de stofwisseling. Dit komt voor
bij vetoplosbare vitaminen.
,Vitamine B3/niacine Nicotinezuur/nicotinamide
Metabolische processen
Tekort: weefselbeschadiging pellagra
Bronnen:
Ruwe graangewassen
Peulvruchten
Gist
Vlees
Endogeen uit tryptofaan
Co-enzym: nicotinamide-adenine-dinucleotide
(fosfaat) (NAD(P)+)
Vitamine B5/pentotheenzuur Stofwisselingsprocessen
Tekort: algemene slechte gezondheid (komt niet
vaak voor)
Bronnen: voeding in het algemeen
Co-enzym: co-enzym A (CoASH)
Viatmine B6/peridoxine Eiwitmetabolisme
Tekort: rode, schilferige huidveranderingen rond
neus & mond
Bronnen:
Ruwe graangewassen
Vlees
Bruin brood
Sommige groenten
Co-enzym: pyridoxalfosfaat (PLP)
Vitamine B7/biotine, vitamine H Bronnen: darmbacteriën
Fungeert als co-enzym op plaatsen waar CO2 wordt
overgedragen
Vitamine B10/foliumzuur Vorming rode bloedcellen
Tekort: verschillende vormen van anemie
Bronnen:
Groene bladgroenten
Peulvruchten
Noten
Tarwe
Co-enzym: tetrahydrofolinezuur (FH4)
Vitamine B12/cobalamine Vorming rode bloedcellen
Aanmaak nucleïnezuren
Stofwisseling van AZ
Tekort: stoornissen i/d rijping van rode
bloedlichaampjes
Bronnen:
Vlees
Vis
Zuivelproducten
Darmbacteriën
Co-enzym: Cyanocobalamine/hydroxocobalamine
2
,Vitamine C/ascorbinezuur Reducerende eigenschappen
Vorming collageen
Stofwisseling van AZ
Vorming rode bloedlichaampjes
Opname van ijzer door darmwanden
Vorming adrenalinehormoon
Tekort: scheurbuik
Bronnen:
Citrusvruchten
Aardappelen
Bladgroenten
Tomaten
Enige wateroplosbare vitamine zonder co-enzym
1.3 Vetoplosbare vitaminen
Vitamine A Celopbouw
Tekort: verstoort groei & ontwikkeling
Bronnen:
Spinazie
Wortelen
Melk & dierlijke afzettingen
B-caroteen in het lichaam vitamine A
Vitamine D Calcium- & fosfaattransport bij opbouw van
tanden & beenderen
Tekort: rachitis (afwijkingen aan het skelet)
Bronnen:
Eieren
Boter
Kaas
Lever
Vette vis
Steroïden in het lichaam vitamine D door in
werking van UV-licht op de huid
Vitamine E/tocoferol Natuurlijk anti-oxidens
Oxidatie van meervoudig onverzadigde vetzuren
tegengaan
Tekort: spieraandoening
Bronnen: plantaardige oliën
Vitamine K Bloedstollingsproces (coagulerende werking)
Vorming protrombine
Tekort: bloedstollingsproblemen (komt weinig
voor)
Bronnen:
Groenbladerige planten
Darmflora
3
, 2 Metabolisme
2.1 Inleiding
Het nabootsen van een bepaalde reactie van een levende cel in een proefbuis
Condities kiezen waarbij alleen de gewenste reactie doorgaat
Alternatieve reacties vermijden
Dit gebeurt door:
o Remmers van andere mogelijke reactie toe te voegen
o Externe voorwaarden (temperatuur, pH, concentratie) aan te passen
De reacties in het lichaam verlopen veel efficiënter dan wanneer men die nabootst. In het lichaam
gaan de reacties door bij milde omstandigheden: neutrale pH, lage druk… Alle reacties in het lichaam
vinden op een geordende manier plaats, zonder elkaar te storen.
Metabolisme
Het geheel van chemische reacties in een levend organisme, dat als doel heeft om het
organisme gezond te houden. Het individu kan zich normaal ontwikkelen, voortplanten &
een normaal leven leiden.
Onderverdeling metabolisme
Katabolisme Anabolisme
Afbraak van macromoleculen tot bouwstenen Vorming van macromoleculen door de
waaruit ze zijn opgebouwd aaneenschakeling van bouwstenen
Energie komt vrij Energie nodig
Waarom vind het geheel van chemische reacties in een levend organisme harmonieus plaats?
Bijna alle chemische reacties van het metabolisme worden gekatalyseerd door specifieke
enzymen.
2 centrale gegevens van het metabolisme
Het genereren van voldoende nuttige energie om alle levensfuncties naar behoren te kunnen
uitvoeren
Het verzamelen van alle nuttige bouwstenen, met de bedoeling:
o Om versleten moleculen te vervangen door nieuwe
o Om netto nieuwe moleculen bij te maken voor groei
2.2 Metabole paden
Metabole paden
Wegen die gezien worden als een aaneenschakeling van chemische reacties die van een
beginpunt vertrekken & op een concreet eindpunt aankomen.
De afzonderlijke reacties houden verband met elkaar, alle reacties samen vormen een logisch
geheel.
Schematisch:
De verschillende reacties hebben een vastliggende structuur, ze zijn niet willekeurig.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lottevandeweghe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,59. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.