Week 1 – Introductie crisis- en rampenbestrijding
Boeiing stort in Javazee
• Fouten van piloten, al dan niet ingeluid door storingen of oorzaken van buitenaf, vormen de
hoofdoorzaak van ruwweg de helft van vliegtuigongelukken waarbij doden vallen.
• Mechanische gebreken droegen bij aan een klein kwart van alle crashes sinds de jaren vijftig.
Oorzaken van rampen en crisis (algemeen)
I. Menselijk handelen en falen 80% van alle ongevallen/rampen duidelijk door menselijke
fouten
II. Falen van organisaties Gebeurtenissen in maanden of jaren voorafgaand aan de ramp
II. Systemen zijn zo rampgevoelig Complexiteit en ‘strakke’ koppeling tussen bedrijfsprocessen:
kleine fouten en gebreken escaleren snel tot grote problemen
Voorkomen rampen en crisis (algemeen)
I. Ergonomie
o Goede opleiding, vakbekwaamheid en voldoende controle
II. Kwaliteitssystemen
o Vroeg-signalering en goede communicatie
III. Systemen uitbannen vanwege inherente risico’s
o Buffers inbouwen of ontkoppelen
Wat is een ramp of een crisis?
• Ramp:
- Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis
- waarbij het leven en de gezondheid van veel personen,
- het milieu of grote materiele belangen
- in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd
- waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende
disciplines is vereist
- om de dreiging weg te nemen
- of de schadelijke gevolgen te beperken.
• Crisis:
- een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te worden
aangetast
Wanneer is er sprake van crisis?
Elementen
• Bedreiging van het systeem
− Van een sociaal systeem (organisatie of samenleving)
• Geringe beslistijd
− Voor besluitvorming beschikbare tijd gelimiteerd en dus onder druk staat
• Hoge mate van onzekerheid
− Welke problemen komen we tegen en consequenties zijn onbekend
• Kritieke beslissingen nodig
− Om escalatie te voorkomen zijn (snel) maatregelen nodig
,Doel van definitie
• Sluitende definitie is waarschijnlijk niet te bedenken
• Zorgen voor een eensluidende perceptie (beeld van de werkelijkheid) en betekenis van
signalen
• Gemeenschappelijk beeld van het begrip en de situatie
− Door goed met elkaar communiceren ontstaat een gemeenschappelijk beeld
Crisismanagement <> management
• Management is het proces van plannen, organiseren, leiden en beheersen van de inspanning
van mensen in een organisatie en het gebruik van andere bronnen in de organisatie om
vastgestelde organisatiedoelen te bereiken
• Crisismanagement is het proces van plannen, organiseren, leiden en beheersen van de
inspanningen van mensen in een organisatie en het gebruik van andere bronnen in de
organisatie gericht dat erop is gericht de effecten van een crisis zo veel mogelijk te beperken
• Kan zich richten binnen eigen organisatie, maar ook op crisis daarbuiten (overheid)
Crisismanagement – veiligheidsketen in bedrijven
- Safety & security management
- Crisisbeheersing en crisismanagement
- Bussiness continuity management
- Business recovery management
Wettelijke context
• Crisisbeheersing is geen vrijblijvende activiteit.
• Om crisisbeheersing te regelen en borgen zijn veel aspecten ‘ bij wet geregeld’
− Wet veiligheidsrisico’s
− Politiewet
− Wet Publieke gezondheid
− ….
Risico en effecten
• Risicobeleving
− Subjectief
− Wordt beïnvloed door eigen keuze
• Bepalen en berekenen van risico
− Verschillende methoden
• Risico vooraf van belang
− Pro actief maatregelen
• Effect(en)
− Vooraf berekenen
− Kansbepaling
• Bij crisis (acute fase) is vooraf effectbepaling van belang.
Effecten van crisis en calamiteiten
• Directe en indirecte gevolgen
• Korte en langere termijn
• Psychische effecten
• Materiele effecten
• Imagoschade
• Fasen
,basisprocessen van een crisisorganisatie
Algemene processen van een crisisorganisatie (basis)
• Deze processen dienen minimaal georganiseerd te zijn voor goed functioneren van een
crisisorganisatie
• Vormen ‘ cement’ van het systeem
1. Melding en alarmering
2. Op- en afschalen
3. Leiding en coördinatie
4. informatiemanagement
Melden en alarmeren
• Krijgen van essentiële gegevens over incident
• Vertalen naar eerste hulp en inzet behoefte
• Beschikbaar maken hulp
Opschalen en afschalen
• Optimaal inzetten van de eenheden
• Activeren benodigde mensen (diensten) en middelen
• Afstemmen van aansturing over eenheden (diensten
• Waarschuwen relevante partners
Leiding en coördinatie
• Generieke wijze waarop systeem van incidentbestrijding is georganiseerd
• Wijze waarop verantwoordelijkheden zijn verdeeld en gedelegeerd
• Hoe is opperbevel en operationele leiding belegd
Informatiemanagement
• Zo snel mogelijk verkrijgen van relevante informatie
• Actief beschikbaar stellen aan alle functionarissen in de crisis organisatie
• Alle onderdelen binnen de crisisorganisatie hebben op elk moment de beschikking over
actuele informatie
, Week 2 – kenmerken en structuur
Organisaties in nood
• Door crisis of ramp gaat een organisatie anders functioneren
− Bedreiging basis structuur kan leiden tot verandering
• Kwetsbaarheid gerelateerd aan weerbaarheid
• Operationeel ingestelde organisaties ( Politie, Brandweer) in vergelijking met bureaucratische
organisatie (accountant, administratiekantoor) beter in staat verstoring binnen structuur op te
vangen
• Bestand tegen fouten en verstoringen
• 2 dimensies belangrijk
I. Interactie: lineair of complex
II. Koppeling: vaste (strakke) procedures of losse koppeling
• Bij crisissituatie veranderd organisatie op dimensie interactie en koppeling
• Creativiteit en improvisatie worden belangrijk
• Omschaling (verandering) past niet bij de cultuur en competenties in de organisatie.
Veranderende organisatie
• Hoe weerbaarder de organisatie, hoe kleiner de benodigde aanpassing om een verstoring aan
te kunnen
• Informele verandering
o Rollen, leiderschap, -stijl
• Daadkracht
• Cultuur
• Financiële toekomst (bestaansrecht)
Anticipatie of veerkracht
• Anticipatie : de reactie op voorspelbare gebeurtenissen
− Toekomstige crisis bedenken
− (Beheersings) Maatregelen op voorhand bedenken
− Crisis voldoet zelden aan vooraf bedachte vorm
• Veerkracht : flexibel kunnen reageren op onverwachte omstandigheden
− Heldere structuur
− Alle niveaus (voldoende) ruimte om inschatting te maken en besluit te nemen
− Investeren in competenties van mensen
Nood-/ Crisisorganisaties
• Tijdens een crisis sterke is sterke sturing / leider / leiderschap nodig
• 1 leider
• Burgemeester
• 3 niveau’s: Strategisch, Tactisch, operationeel
• Balans slagvaardigheid / zorgvuldigheid
• van Bureaucratische Procedures – naar snel en grote besluiten
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jayhouwaard. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.