Resume
Samenvatting + lesnotities Ethische Vraagstukken
- Cours
- Ethische Vraagstukken
- Établissement
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
Schuingedrukt staan de lesnotities bij de samenvatting.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Ethische vraagstukkenExamen in November: 2 delen: 1 van Stijn, 1 van Luc
Lessen Stijn Rottiers:
Voorbeeld ethische dilemma’s:
3 Kinderen uit huis geplaatst door slechte thuis omstadigheden. Moeder is opnieuw zwanger, wat
doen we met dat kind? Moeder opnieuw kans geven? Abortus geven? Kind direct uit huis zetten?
Spanningsvelden:
- Solidariteit, en waar zit Sociaal Werk?
- Wantrouwend vs vertrouwensvol mensbeeld
- Zorgethische vs mensenrechtenethische benadering
- Deontologie (regelethiek) vs SW-opdracht
1. Ethiek:
- Komt van het griekse woord ethos; gewoonte, gebruik
- Kleine gewoonten : Tafelgewoonten.
- Grote gewoonten: geen seks met minderjarigen
- Gevaar van een norm is het dwingende karakter
- Ethiek= normen en waarden; hoe iets “zou moeten zijn”
o Het onzichtbare van de filosofie (cf. de agressieve leeuw of mens)
Wanneer mens iemand aanvalt is dat strafbaar, mens moet aan bepaalde
waarden en normen voldoen. Wanneer de leeuw een mens aanvalt, is dat
niet strafbaar
We verwachten dat andere mensen niet liegen en vriendelijk zijn.
- 2 invalshoeken mogelijk:
o Prescriptief: voorschrijven, verplichten, regels, richtlijnen
o Descriptief: hoe doen we het feitelijk?
Portefuille gevonden:
Prescriptief: de portefuille geven aan politie
Descriptief: de portefuile bekijken of er geld in zit en nemen
o Soms discours: iedereen sjoemelt wel eens als de kans voordoet
Ethiek is poging die tot mislukking gedoemd is.
Descriptieve analyse leidt er dan toe dat prescriptieve ethiek nutteloos ofwel
hoogstnoodzakelijk lijkt
! = Thema wantrouwend vs vertrouwensvol mensbeeld !
- Sociaal werk is een ethisch beroep
Onrecht van een individu/ groep in de SL
Onrechtvaardigheid: het ‘zou’ anders ‘moeten’ …
Opdrachten zijn niet ethisch neutraal (bv. controle)
Methoden zijn niet ethisch neutraal (vb. empowerment)
(Wees altijd kritisch als je in het werkveld staat, is dit wel ethisch juist?)
1
,1.Ethiek als descriptie:
- Handelen mensen 'goed’?
o Vaststellen hoe (on)ethisch we feitelijk handelen
o Goed/slecht, sociaal/asociaal, eerlijk/oneerlijk,...
- Zoeken naar natuur-lijke / biologische basis van (on)ethisch handelen
o Cf. Mila en de mensen in het appartement aan de overkant...
- 2 tegenstrijdige visies: wantrouwend >< vertrouwensvol
- Perspectief op de ander staat op een continuüm
Wantrouwend Vertrouwensvol
- Iemand met:
o Wantrouwend mensbeeld: gaat er van uit dat descriptieve ethiek weinig spontaan
goed gedrag vaststelt.
o Vertrouwensvol mensbeeld: gaat er van uit dat descriptieve ethiek makkelijk
spontaan goed gedrag vaststelt.
- Beide perspectieven zijn aanwezig in onze samenleving:
Je kan mensen vinden met een meer vertrouwensvol mensbeeld en mensen met een meer
wantrouwend mensbeeld.
- MAAR achterliggende veronderstelling kan niet voor beide waar zijn!
Wantrouwend: mensen zijn egoïstisch, asociaal … van nature
Vertrouwensvol: mensen zijn van nature sociaal, eerlijk…
2 extremen op een continuüm
De 2 veronderstellingen sluiten elkaar uit, kan niet wantrouwend en vertrouwensvol tegelijk zijn.
Belang van dit hoofdstuk:
- Hoe we denken over de ander beïnvloedt hoe we de ander behandelen
- Perspectief op de ander staat op een continuüm
Wantrouwend Vertrouwensvol
- Interactie met anderen staat op zelfde continuüm, en overlapt makkelijk
Controle / Containment Begeleiding / Experiment
- Hoe we denken over de ander beïnvloedt hoe we de ander behandelen
- Bovendien: risico op self-fulfilling theory
Hoe we de ander behandelen kan ook het (a)sociale gedrag van de ander beïnvloeden
- SOW’er die beschikt over correcte info kan
o haar/hen/zijn beeld kritisch bekijken / bijstellen
o haar/hen/zijn praktijk kritisch bekijken / aanpassen
o Anderen correcte informatie geven
Hoe wij denken is hoe wij omgaan met anderen, hoe wij hen benaderen. Bij een wantrouwend
mensbeeld gaan we een groep mensen bv. meer controlerend benaderen, niet veel vrijheid geven. Als
we veel vertrouwen hebben, gaan wij anderen meer vrijheid geven en eerder begeleiden ipv te
controleren en hen laten experimenteren.
Overlap is niet noodzakelijk maar het komt wel makkelijk terug.
Vb opvoedingssituaties: controlerende ouders/opvoedingssituatie die een bepaald wantrouwen
hebben naar hun kind of de omgeving daarrond
2.2 Wantrouwend mensbeeld
Van nature uit gaat de mens zich asociaal gedragen en de ander als instrument gebruiken
Wantrouwen in de psychologie (microniveau)
2
, - 1971 Stanford prison experiment: Zimbardo
o Bewijsmateriaal: In de mens zit er iets associaal, autistisch tegen over de medemens.
o Men zit in een kelder, de bewakers gingen onmenselijk om met de gevangenen.
(Foltering)
- Milgram Experiment
o Elektrische shoks geven aan mensen die een foute reeks herhalen.
o Mensen bleven shokken uitdelen tot mensen bijna stierven.
Wantrouwen in de sociologie (meso/ macro)
- Samenleving is verzameling van groepen, en die wedijveren (competitie / strijd) met elkaar
voor schaarse middelen.
- Strijd = normaal, harmonie is ongewoon => wantrouwen is overlevingsstrategie
- Wij – Zij
- Dichotoom: 1 arena met 2 grote tegengeselde partijen
o Marxistische analyse: kapitalisten >< proletariërs
o Cultuurclash: 1 Leitkultur >< andere culturen (cf. Huntington: the clash of
civilizations)
- >< Verschillende arena’s en groepen verschillen per arena
( Mensen gaan op verschillende arena’s met elkaar in conflict, op het ene arena kan men
bondgenoot zijn en op een ander arena, juist niet.) (Leerkracht en leerling hebben in
klaslokaal andere band dan in privé leven)
- Ook conflicten binnen groepen
Wantrouwen op meso- en macroniveau
Wantrouwen in de filosofie
- Oude traditie die tot op vandaag sterke invloed heeft:
o Sofisten/Epicurus/Seneca
o Machiavelli (cf. “machiavelistisch”: gewetensloos, spreken met twee tongen)
Iets beloven, maar dan eigenlijk totaal niet doen. Beloven als leerkracht dat
kinderen inspraak hebben op het vak, als puntje bij paaltje komt, is dat niet
zo.
o Thomas Hobbes (1588-1679):
Mensen zijn zichzelf handhavende organismen (metafoor met de natuur)
Daarom staat eigenbelang centraal, vertaalt zich in hebzucht
Niemand is veilig, we leven in voortdurende angst om gedood te worden.
Hobbes: we zijn als wolven voor elkaar, en er ontstaat een “strijd van allen
tegen allen”; in de ‘natuurlijke’ staat: leven = “solitary, poor, nasty, brutish
and short” (Leviathan, i. xiii. 9)
Ayn Rand: Egocentrisme is een goeie karaktereigenschap.
Wat te doen met te wantrouwen medemens? Volgens Hobbes:
- Controle door de samenleving/staat => Rust in de SL
o Regels bepalen
o Regels strikt opleggen
- ‘Samen’-leven als vernislaag
o Achteraf, niet authentiek
o Voortdurende achterdocht: barsten in vernis laten kwelduivels vrij
o Bewakingsstaat (cf. camera-bewaking,flitspaal), (Controle of mensen het wel
naleven)
o Repressieve jeugdhulp, sanctioneringsbeleid,...
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur incadedobbeleer. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans