Rechtspraak = het spreken van recht, het geheel van alle vonnissen en arresten die worden uitgesproken door
de rechtbanken en hoven die altijd betrekking hebben op een individueel geval.
Rechtspraak in algemene zin bevat dus:
- Vonnis (uitgesproken door rechtbank) of een arrest (uitgesproken door hof)
- Rechterlijke beslissingen waarbij rechter een geschil dat hem is voorgelegd beslecht. Eiser die meent
iets te eisen ve verweerder bij een rechter
- Individueel geval/geschil (inter partes) <--> wetgeving heeft algemeen karakter
Belgische rechtspraak heeft geen precedentwerking:
- Precedent = gebeurtenis waarop men zich kan beroepen als een nieuw dergelijk geval zich voordoet
om er hetzelfde gevolg aan te geven (in Amerika waar Common law geldt, moeten rechters naar
voorgaande zaken kijken)
- In België is rechter niet gebonden door een eerdere uitspraak in een gelijkaardig geval ve andere
rechter.
!! Rechtspraak in België = altijd geval per geval
!! uitzondering: Tweede cassatie
Bron vh recht (rechter kan hier beroep op doen)
- Bij rechtspraak = geen precedentwerking rechter kunnen geen beroep doen op voorgaand geval
rechtspraak = geen bron vh recht
- Uitspraken van hoogste rechtscolleges vh land (Hof van Cassatie, Raad van State, Grondwettelijk hof)
hebben enorm groot feitelijke gezag! Hebben weldegelijk rechtscheppende rol/functie. Hun
interpretatie kan soms heel andere inhoud geven aan wetgeving of wetgeving op essentiële punten
verfijnen.
25.2. BEGINSELEN DIE HET “RECHT SPREKEN” BEHEREN
Onafhankelijkheid: rechter moet uitspraak op eigen en onafhankelijke wijze vormen (uitzondering is
verwijzing naar cassatie)
Verplicht om een uitspraak te doen Art 5 Gerechterlijk wetboek
- Rechtsweigering
- U moet (tijdig) uitspraak doen (mensen die niet willen beslissen)
Rechter moet recht spreken in een individueel geval Art 6 Ger. W.
- Een uitspraak van een feitenrechter is alleen bindend voor de partijen die betrokken waren in het
geding
- Gerecht heeft een beperkt gezag van gewijsde
- Niet erga omnes (= ten aanzien van iedereen)
Een motiveringsplicht
, - Art 149 GW
- Rechter moet zijn uitspraak motiveren en zijn stappen van redenering toelichten
Openbaarheid Art 148 GW
- De rechtszittingen zijn openbaarheid art 6 Ger wetboek
- Je kunt ervan afwijken als rechter in 2 situaties:
1ste situatie: als de openbaarheid een gevaar voor de orde zou opleveren
2de situatie: als het gevaar oplevert voor de goede zede (bv. geval van incest waarbij vader veroordeeld
wordt voor van alle seksuele zaken met zijn minderjarige dochter)
3de situatie: als het gevaar oplevert voor één vd bepalingen in art 6 EVRM (bv. wanneer de belangen
van minderjarigen in het gedrang komen)
!! Europees verdrag voor de rechten vd mens > Grondwet
- Vonnis/arrest in principe wel altijd openbaar (art 149 GW), in toekomst gaan ze allemaal in een
openbare databank komen
!! in strafzaken moet (eigenlijk enkel) het beschikkend gedeelte/de einduitspraak uitgesproken worden in
openbare terechtzitting (bv. Dirk wordt veroordeeld tot 9 jaar cel) al de rest vd zaak wordt in een publiek
toegankelijke elektronische databank gezet art 782 bis Ger. W
Onpartijdigheid
- Rechter mag niet vooringenomen zijn, hij mag geen vooroordelen hebben, hierbij maakt men
onderscheid tussen 2 categorieën:
1. Subjectieve onpartijdigheid = rechter laat door zijn gedrag al blijken welke partij dat hij de
voorkeur geeft in het geschil. Het subject vd rechter, een rechter mag zich op een zitting niet
gedragen alsof hij al zaken laat blijken (bv. zuchten, lachen, met ogen rollen tijden het
pleidooi ve partij, ...)
2. Objectieve onpartijdigheid = er zijn objectieve factoren die maken dat je niet als onpartijdig
beschouwd gaat worden
Rechter mag geen recht spreken in zaak waarbij rechter zelf betrokken is
(bv. ook slachtoffer ve faillissement, familielid van slachtoffer, … )
‘justice must not only be done, it must also be seen to be done’ men moet
geloven dat rechter onpartijdig is, er mag geen enkele schijn bestaan dat u niet
onpartijdig zou kunnen zijn (bv. dochter vd rechter aangereden en hij zegt dat hij de
zaak ‘onpartijdig zal behandelen’)
Rechtsmiddelen: kan ik nog iets doen tegen een uitspraak ve rechter? Is de procedure na uitspraak vd
rechter (waar enkel de betrokken partijen aan gebonden zijn) gedaan?
- In enkele gevallen stopt het daar
- In vele gevallen kan men nog in hoger beroep gaan, dan. Kan je naar een hogere rechter gaan om
dezelfde zaak nog een keer te laten behandelen. Door andere rechters, die heel de zaak opnieuw
overlopen
Hierna is het meestal gedaan
Examenvraag: U mag de deuren sluiten indien dit vereist is in het licht vd orde of vd goede zeden? FOUT, u mag
sluiten omwille vd orde en vd goede zede, maar niet alleen maar om die reden! Zie Art 6 EVRM
, !! De uitspraak van de rechter moet altijd openbaar bekent gemaakt worden.
25.3. DE RECHTERLIJKE ORGANISATIE
25.3.1. De rechterlijke functie
Wie heeft de rechterlijke functie/opdracht, wie spreekt recht?
1. De rechterlijke macht = hoven & rechtbanken Art 40 GW.
2. Organen die niet tot rechterlijke macht behoren, maar wel recht spreken:
- Tuchtorganen = organen die tuchtsancties kunnen opleggen
- Administratieve rechtscolleges = afdeling bestuursrechtspraak vd Raad van State; Raad voor
betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen (bv. U wil in beroep, want u denkt dat uw
punt niet correct is, …); …
Rechterlijke macht moet onafhankelijk zijn vd uitvoerende macht
- Rechterlijke macht mag dus niet onder controle staan vd regeringen
- Men moet de onpartijdigheid v. rechterlijke uitspraken waarborgen
- Er zijn nl. veel zaken tegen de overheid, aangezien zij ons vervolgen voor allerlei zaken.
Geschil burger-overheid = niet ongewoon (bv. rechter moet onafhankelijk zijn vd overheid
omdat deze anders een zaak over iemand die ingaat tegen het bedrag belastingen dat die
moet betalen, niet kan behandelen.)
Om deze onpartijdigheid mogelijk te maken, hebben rechters allerlei waarborgen:
Statuur van rechters art 152,155 GW
- Rechters voor het leven benoemd, in principe tot wettelijke leeftijdsgrens (na slagen op
examen word je wettelijk benoemd door koning, namens minister v. justitie). Overheid kan
rechter niet van zijn rechtsprekende functie ontdoen!
- Rechter kan enkel uit ambt gezet worden door andere rechter & dus de rechterlijke
uitspraak
- Rechter kan enkel overgeplaatst worden naar andere rechtbank op grond ve nieuwe
benoeming & als rechter daarin toestemt (zo kan overheid rechters niet verschuiven om hun
zaken door te voeren)
- Loon ve rechter bij wet bepaald (overheid kan dit niet zomaar aanpassen) art 154 GW
- Rechter mag geen andere betaalde ambten aanvaarden vd overheid. Rechter mag geen
betaalde opdrachten door overheid uitvoeren, andere dan zijn rechtspraak (zo kan overheid
de rechters niet verleiden door hem een beter betaalde job aan te bieden)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur laureosc. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
