1 Subjectieve beleving
Subjectieve beleving
Alles is perceptie
- Zonder perceptie kunnen we geen zinvolle voorstelling van de wereld maken
Gewaarwording en waarneming
= de gewaarwording omvat de opname van stimulatie en het vertalen van deze stimulatie in
elektrochemische neuronale signalen die naar de hersenen gestuurd kunnen worden en daar
omgezet worden in beelden,…
= de waarneming is het organiseren, interpreteren en begrijpen van de gewaarwordingen
Gewaarwording en waarneming zijn geen twee totaal verschillende processen, maar
uiteinden van een continuüm
Waarnemingsprocessen zijn nodig om een zinvolle voorstelling van de wereld te maken obv de
fragmentarische informatie die via de gewaarwordingen de hersenen bereikt
Emoties
Emoties kunnen rationele beslissingen in de weg staan tegenwoordig een nieuw perspectief:
Een teveel aan emotie is inderdaad niet goed, maar de situatie blijkt nog erger te zijn bij te
weinig emotie
3 functies van emotie:
1. Overlevingsgericht: emoties vormen een tussenstap tussen stimulus en gedrag. Deze
tussenstap stelt individuen in staat om de beste strategie op lange termijn te selecteren
2. Adequate communicatie in een sociale context: het is belangrijk dat je je emotionele
toestand aan anderen kan laten zien en dat je informatie krijgt over hoe anderen zich voelen
3. Cognitieondersteunend: emoties kunnen voor verhoogde aandacht zorgen, waardoor
mensen gevoeliger worden voor bepaalde info. Ze helpen ook bepaalde info in het geheugen
sneller beschikbaar te maken en helpen sommige herinneringen beter op te slaan
Wat is emotie?
Moeilijk te definiëren omdat een groot deel van de emotionele reacties zich buiten het bewuste
geheugen afspelen
3 aspecten van geheugen:
1. Een beoordeling van de situatie of stimulus
2. Een respons (fysiologische opwinding, gezichtsuitdrukking,…)
3. Een bewuste subjectieve ervaring ( waardoor we emotie kunnen duiden en benoemen
= gevoel)
Obv deze 3 aspecten kunnen we een emotie omschrijven als een reactie op een stimulus die bestaat
uit een fysiologische opwinding en gepaard gaat met een evaluatie van de stimulus, een
gezichtsuitdrukking en een subjectieve ervaring.
1
,Evaluatie van de stimulus
Emoties ontstaan uit interacties met de omgeving.
Grotere overlevings- en voortplantingskans bij het leren herhalen van positieve interacties en het
ontlopen van negatieve interacties
Deze conditionering is gebaseerd op aangename en onaangename ervaringen met stimuli
(KC) en gedragingen (OC)
Emoties en conditionering
Een eerste onderscheid dat gemaakt kan worden is tussen positieve (neiging om prikkel opnieuw te
zoeken) en negatieve (neiging om prikkel te ontwijken) emoties
Sommige emotionele reacties bij klassieke en operante conditionering zijn aangeboren (vb mensen
hebben spontaan schrik van stimuli die een bedreiging vormen)
Wanneer gebeurt de beoordeling van de stimulus?
De James-Langetheorie:
- stimuli uit de omgeving lokken automatisch een lichamelijke reactie uit die naderhand door
onze hersenen als een emotie geïnterpreteerd wordt
gevaarlijke hond reactie sympathische zenuwstelsel (deze reactie wordt reflexmatig door
de stimulus uitgelokt en zal leiden tot een adrenalinestoot in je bloed, waardoor je lichaam
extra energie krijgt om te vechten of te vluchten. Je neemt lichamelijke veranderingen waar
en je beoordeelt de stimulus als gevaarlijk)
- kritiek
reacties van lichaam niet snel en gedifferentieerd genoeg om te weten of je moet
vechten of vluchten (pas na 1 à 2 sec)
(dus in strijd met basissequentie)
bij inspuiting met adrenaline enkel lichamelijke symptomen maar geen emoties
(lichamelijke opwinding dus niet voldoende voor emotie)
Alternatieve theorie: Cannon-Bardtheorie:
- emotieopwekkende situatie stimuleert gelijktijdig het sympathisch zenuwstelsel en de
hersenen
In de beginjaren van de cognitieve psychologie gingen sommige onderzoekers nog een stap verder:
- emoties kunnen niet tot stand komen zonder cognitieve beoordeling van de stimulus hoe
kan een stimulus immers een toenaderings- of een vermijdingsreactie uitlokken, zonder eerst
als positief of negatief gepercipieerd te worden
- theorie van de cognitieve beoordeling (Lazarus)
= eerste stap in emotionele sequentie is de cognitieve beoordeling van de situatie.
Pas dan fysiologische opwinding
De beoordeling is nodig om te beslissen of de gepercipieerde gebeurtenis gevolgen
kan hebben voor het persoonlijke welzijn en zo ja welke
Vb: Iemand naderen in donkere steeg → eerst beoordelen of persoon pos. stim.
(vriend), neutrale stim. (wandelaar) of neg. stim. (potentiële aanrander) is → dan pas
emotie genereren en adequate reactie op gang brengen
2
,Onbewuste processen bij de stimulusbeoordeling
Voorgaande theorieën bevatten elk een stukje waarheid:
- James & Lange: mensen lezen emoties gedeeltelijk af door te reageren op lichamelijke
veranderingen
- Cannon & Bard: 2 onafhankelijke routes (bewust en onbewust)
- Lazarus: naast fysiologische opwinding ook cognitieve interpretatie nodig voor het
beoordelen van de stimulus en het duiden van de emotie
Een belangrijk inzicht dat de bovenstaande theorieën in een ander daglicht plaatste, is de
vaststelling dat heel wat cognitieve processen onbewust gebeuren
Conclusie van Murphy en Zajonc:
- Emotie begint niet bij cognitie (james-langetheorie zegt dat dit wel zo is)
Verdere evidentie voor deze stellen (M&Z):
- Amygdala reageert hevig op kwaad kijkende gezichten of kwaad klinkende stemmen
- Amygdala reageert op stimuli die vanuit evolutionair perspectief schrikreactie geven
(bedreigende zaken) er leek een directe route te bestaan van evolutionair belangrijke
stimuli naar de subcorticale structuren die betrokken zijn bij emoties
Omdat het niet aannemelijk is dat er een evolutionair gegroeid mechanisme bestaat voor de
perceptie van woorden, moeten we aannemen dat onbewuste cognitieve verwerking kan
gebeuren voordat de amygdala geactiveerd wordt ligt in lijn van de cognitieve beoordeling
alleen zijn we ons niet bewust van deze verwerking en stimulusbeoordeling
De sterkste evidentie voor bestaan van 2 verschillende herkenningsroutes (bewuste & onbewuste)
kwam naar voren uit onderzoek naar gezichtsherkenning
Prosopagnosie
- Onderzoek:
Vraag naar herkenning foto vertrouwde persoon en tegelijk galvanische huidreactie
(elektrische geleiding van de huid) meten
3
, Resultaten: wanneer de patiënt een foto van een vertrouwde persoon zag konden ze
het gezicht niet benoemen, maar hadden ze wel dezelfde verhoogde huidreactie als
gezonde proefpersonen
Wat zou er gebeuren als de onbewuste route beschadigd raakt en de bewuste herkenningsroute
bewaard blijft? Capgraswaan:
- door hersenschade overtuiging hebben dat mensen en dieren uit directe omgeving opeens
hun vertrouwdheid verloren hebben en vervangen lijken te zijn door dubbelgangers (soms
buitenaards)
- beschadiging onbewuste emotionele herkenningsroute
- mensen uit omgeving nog herkennen maar vertrouwd gevoel kwijt zijn en daardoor kille
dubbelgangers lijken
- verhoogde huidreactie ontbreekt dan
lichamelijke component van emoties
Emoties zijn altijd gepaard met lichamelijke veranderingen daardoor heviger dan gewone
denkprocessen
De lichamelijke reacties bestaan uit activatie van het sympathische zenuwstelsel en specifieke
gezichtsuitdrukkingen
De bijdrage van sympathische zenuwstelsel tot emoties
Emoties gaan gepaard met een fysiologische opwinding in het lichaam (arousal), die tot stand komt
obv het autonome zenuwstelsel
Emoties fysiologische arousal obv autonoom ZS
Verhoogde activatie van het sympathisch zenuwstelsel is eenvoudig te registeren (hartslag,
bloeddruk,..)
principe achter leugendetector (risico op valse pos of neg)
Is de fysiologische opwinding emotiespecifiek?
Consensus bij meeste onderzoekers dat:
- patroon van lichamelijke veranderingen ten gevolge van emoties niet specifiek genoeg is om
een emotie te identificeren
- fysiologisch signaal bevat enige info maar niet genoeg om exacte emotie af te leiden
Gezichtsuitdrukkingen van emoties
Emoties zijn het duidelijkst te herkennen in gezichtsmimiek
6 emoties Ekman:
- droefheid, blijheid, angst, woede, verassing, combinatie walging/minachting
- hij baseerde deze conclusie op onderzoek waarbij foto’s van gezichtsuitdrukkingen aan
mensen uit verschillende culturen getoond werden
- voor Ekman evidentie voor bestaan van 6 universele primaire emoties met duidelijk te
onderscheiden gezichtsuitdrukkingen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur femkedewaele2. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.