Verpleegkundig redeneren en handelen 3B: ouderenzorg LIN onderdeel
1) Slaap
- Normale slaap bestaat uit 5 cyclussen en in elke cyclus zijn 5 fasen (4 niet-rem fasen en 1 rem fase)
- Niet rem-fase bestaat uit 2 fasen van lichte slaap en 2 van diepe slaap
Circadiaan ritme? (good to know)
- Biologisch ritme waarvan de cyclus 1 dag duurt = 24-uurs ritme of dag-nacht ritme.
Meer hormoonspiegels + slaap-waakritme
Slapeloosheid - Toename van slapeloosheid.
(niet kennen) - Slapeloosheid = symptoom: inslaapproblemen, te vaak wakker worden, te vroeg wakker worden
Negatieve gevolgen geestelijke gezondheid
Negatieve gevolgen fysieke gezondheid
- Cardiovasculaire symptomen - Subjectieve QOL neemt af + slaperigheid
- Ongevallen + mortaliteit - Concentratieproblemen + depressie
- Afname van endocriene en immuunfucties - Cognitief functioneren
Fysieke + mentale gevolgen -> negatief effect op autonomie + zelfzorg van ouderen.
- Dagelijks slaappil geen afdoende oplossing: effectiviteit hypnotica vermindert + geen goede remedie
Risico hypnotica?
- Verslechteren geheugen + waakzaamheid + functioneren overdag
- Risico op verkeersongevallen + heupfracturen toenemen
- Verhoogd risico op hospitalisatie + verpleegbehoefte
- Verhoogde kans op overlijden
Moeilijke diagnose omwille van?
- Gevolgen normale veroudering + slechte slaapgewoonten + primaire slaapstoornis
- Onderliggende lichamelijke of psychische ziekte of combinatie
Biologische - Hypothalame suprachiasmatische kern of nucleus suprachiasmaticus speelt een belangrijke rol
klok Nucleus suprachiasmaticus = biologische klok + cruciale rol bij regelen basale lichaamsfuncties met dag-
nachtritme
- Nucleus bepaalt wanneer men slaapt
- Bij verouderen: verdeling slaap over 24u verandert = meer wakker ’s nachts/meer dutjes overdag door
atrofiëren van de neuronen in deze nucleus door gebrek aan activatie
- 2 signalen: overdag activatie door omgevingslicht + ’s nachts remming door melatonine
Oorzaken? (kennen)
- Ouderen komen veel minder naar buiten
- Ogen en oogzenuw functioneren minder goed
- Verdikking en vertroebeling van lens + ouderdomsgerelateerde reductie van pupildiameter
- Degeneratie van retinale ganglioncellen en de optische zenuw
- Ouderdomsgerelateerde toename oogafwijkingen (cataract)
- Calcificaties in epifyse -> nachtelijke productie afneemt + soms overdag meer afgegeven
Slaap bij Subjectieve klachten over slapeloosheid neemt toe?
ouderen - Tijd om in te slapen kan toenemen
- Tijd dat men ‘s nachts opnieuw wakker ligt na inslapen stijgt aanzienlijk
- Ouderen vaker wakker + vallen moeilijk weer in slaap
- Doordat waak toeneemt resulteert dit in kortere feitelijke slaapduur bij ouderen
- Daling in slaapefficiëntie
- Ouderen dutten overdag meer dan jongere
Nood aan totale slaapduur blijft onveranderd (hoogbejaarden nood aan langere slaapduur) + afname van
diepe slaap in niet-rem-fase bij ouderen. Vanaf 80 jaar GEEN REM-slaap meer
Belangrijkste veranderingen? (kennen)
- Vanaf 30jaar afname diepe nrem slaap
Verminderde - Voor 50ste tot 70% afname diepe slaap
slaapkwantiteit - 70jaar: 80 tot 90% minder
en kwaliteit -> Ouderen geen besef van afname kwantiteit en kwaliteit afname slaap
-> Geen link gelegd met bepaalde gezondheidsproblemen + hun slaap
Verminderde - Gefragmenteerde slaap (meer wakker) door GM, ziekte, blaasproblematiek
slaapefficiëntie - Vanaf 80 jaar: slaapefficiëntie onder norm -> gevolg: stijging mortaliteit, depressies,
minder energie + aling cognitie
, Verstoring - Sterke vervroeging van slaapcyclus omdat melatonine eerder vrij komt waardoor
slaapregelmaat veel slaapproblemen veroorzaakt
(circadiaanse - Vaak langer wakker, dutje in vroege avond slaapdruk afneemt + niet meer
ritme) kunnen slapen
- In de ochtend versterking van het probleem door vroege biologische klok
Beïnvloedende Inactiviteit en psychosociale factoren
factoren bij - Niet moe door geen activiteiten
slaapproblemen - Angst en stress: verlies van dierbaren, weer alleen moeten slapen, angst voor inbraak.
Veranderde leefomgeving
- Ander geur, omgevingstemperatuur + kamer delen
Verkeerde opvattingen over wat normaal is
- Slaapfasen 1+2 = oppervlakkige slaap langer bij ouder worden
- Slaapfasen 3+4 = diepe slaap korter of afwezig gevoel dat men niet slaapt
Hinder van Symptomen Leiden tot slapeloosheid
ziekten, - Onrust, pijn, discomfort, dyspnoe, nycturie - Delier, hartfalen dementie, restless leggs, gastro-
secundaire oesofagale reflux
slaapproblemen
Dementie + delier - Vaak verstoring dag-nachtritme + desoriëntatie in tijd
(kennen) - Niet kunnen aangeven van bepaalde zaken
- Problemen affect en motoriek
- Sun downing (gedrag verandering tegen eind middag -> rusteloos, verward)
- Bij delier kernsymptoom
- Dementie: minder goed lichtsignalen verwerken door hersenen
- Afname melanopsine retinale ganglioncellen -> meer nood aan licht en beweging
overdag
Dementie grote behoefte?
- Blootstellen aan licht
- Daglicht-imiterende lampen
- Avond: gedimd licht, schemerlampjes- rustgevend
- Schaduwvorming vermijden
Snurken + - 75% meer >10 apneuperioden/u door obstructief slaapapneusyndroom
slaapapneu Oorzaak?
(kennen) - Veranderde lichaamssamenstelling (afname spieren en toename vetweefsel)
-> farynxwanden, gehemelte en huig zakken waardoor obstructie optreedt van
bovenste luchtwegen
- Repetitieve slaapapneus veroorzaken slaapfragmentatie + pt is niet bewust
- Sec tot min -> geen O2 in circulatie + hersenen sterkte wekprikkel
- Vacuümreactie -> zachte weefsel voor AHopening bevindt -> zeer sterke prikkel
- Pt vanuit een slaapfase toch nog gaat AH
OSAS leidt tot?
- Verstoring van de slaapfasen;
- Verhoging RR met kans op artherosclerose + trombusvorming + beroerte
Benzodiazepines verergeren de slaapapneu.
Symptomen OSAS ’s nachts
Symptomen OSAS overdag
Intense vermoeidheid, aritmieën, - Periodes hard snurken gevolgd door stilte
hypertensie, droge - Tijdens stilte falende AH-prikkel vaak
mond,brandend maagzuur zichtbaar
Behandeling Chronische slaapproblemen Medicatie
- Intrinsiek oorzaak - Niet geschikt voor ouderen
- Extrinsieke oorzaak - Bestrijden oorzaak niet
- Circadiane ritmiek - Doen valrisico toenemen
- Inslaap- of doorslaapproblemen - Paradoxale reacties (onrust)
- Wanneer? - Aandacht voor lage dosis, gewenning, interacties,
onthoudingsverschijnselen
Evalueren?
- Werkt slaapGM nog of nevenwerkingen?
- Duretica + laxantia op juist moment ingenomen?
- Kortwerkende GM ‘s nachts uitgewerkt?
- Hoe worden pijn, infectie, nycturie behandeld bij secundaire
slaapproblemen?
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ambareenraza. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €16,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.