Dit is een samenvatting over hoofdstuk 4: Je brein bepaalt wie je bent uit het boek Socius 5 gedragswetenschappen uit het 5e jaar Humane Wetenschappen.
GW H4: Je brein bepaalt wie je bent
4.1 Een evolutionaire kijk op het brein
Lagere structuren hersenen (hersenstam, limbisch systeem, kleine hersenen)
essentieel voor voortbestaan van het organisme
Charles Darwin (evolutietheorie) zegt:
- mens = diersoort met complexer brein complex gedrag
- mensen leven met verschillende individuen in groepen rekening houden met elkaar
- mensen = sociale wezens
- chimpansees moeten rekening houden met elkaar om te overleven een soortgenoot = potentiële vijand of
vriend
- bij mens = vermogen tot adaptatie verder geëvolueerd
(adaptatie = vermogen tot aanpassing aan een (veranderde) situatie)
Mark Nelissen & Nicholas Epley:
Omdat we in grotere groepen leven, moeten we in staat zijn te begrijpen wat er in het hoofd van anderen omgaat
(gedachten, overtuigingen, emoties, behoeften) om iets te bereiken en om met elkaar overweg te kunnen. Voor die
hersenarbeid heb je hersencellen nodig. Daarom is de omvang van de hersenschors recht evenredig aan de omvang
van de sociale groepen waarin een diersoort leeft. Mensen leven in de grootste sociale groepen, daarom is onze
hersenhoed driemaal groter dan die van een chimpansee.
Van australopithecus naar homo sapiens:
- voormens (5 mil. jaar geleden)
° splitsing chimpanseeachtige voorouders in enerzijds apen, anderzijds mensachtigen (hominiden)
° hominiden vestigden zich in de savannes
° oudste was een soort voormens of aapmens (bv.: Lucy)
° belangrijk verschil met apen = bipedaliteit (=tweebenigheid)
° hij liep rechtop groter hersenvolume en handen kwamen vrij, boden de voormens de mogelijkheid om
. zijn omgeving te manipuleren
° mogelijkheid tot adaptatie
- homo habilis (2 mil. jaar geleden)
° belangrijke cognitieve sprong voor de hominiden
° homo habilis begon van eenvoudige stenen gebruiksvoorwerpen te maken met bepaald doel
° ontstaan van eerste vormbewuste werktuigcultuur
° groter brein
- homo erectus (1,8 mil. jaar geleden)
° maakte stenen messen, vuistbijlen, maakte vuur en joeg op groot wild
° non-verbaal mimetisch bewustzijn: overlevering van generatie op generatie door uitbeelding en
. nabootsing
° hersenvolume = het dubbele van de voormens
- neanderthaler (350.000 jaar geleden)
° sprak een primitieve verbale taal waardoor complexere sociale interacties mogelijk werden
° begroef zijn soortgenoten
° maakte specifieke werktuigen, wapens, kraaljuwelen en speelde muziek (fluit)
° 24.000 jaar geleden uitgestorven (ijstijd en minder succesvolle voortplanting)
, - homo sapiens (250.000 jaar geleden)
° hersenvolume 3x groter dan de voormens
° verdrong geleidelijk aan alle voorgangers
° eerste mensensoort die met verbale taal ook een ander symbolisch voorstellingsvermogen kreeg
. (grotschilderingen, sculpturen, kraaljuwelen als statussymbool of als emotionele waarde)
° sterke culturele evolutie mogelijk door taalgebruik
Positieve feedback: nieuwe dingen ontdekken en uitvinden en de succesvolle resultaten meedelen aan
soortgenoten en de volgende generatie. Via deze cultuuroverdracht ontstaat er een cultureel verworven voordeel
dat evolutionair bijzonder interessant is. De mens kan voortbouwen op de uitvindingen en ontdekkingen van de
vorige generaties.
Michel Hofman: de mens is op een gegeven moment grotere hersenen gaan ontwikkelen door de context van
klimaatverandering en het grotere groepsverband waarin de oermens leefde.
4.2 Bouwstenen van het brein
Neocortex = hersenschors of zoogdierenbrein, jongste deel van de grote hersenen dat vier hersenkwabben bevat
cerebellum (kleine hersenen): zorgt voor fijne gecoördineerde bewegingen kunnen maken en uitvoeren, het
ontvangt ook veel informatie van andere hersengebieden
Grijze stof = flinterdunne buitenste lichtgrijze laag van de grote hersenen, gevuld met miljarden hersencellen
Witte stof = talloze verbindingen tussen de hersencellen, zichtbaar aan de witte kleur aan de binnenkant van de
hersenen
Myeline = wit, vettig, isolerend laagje over een verbinding tussen zenuwcellen
Neuronen: - ontzettend veel vertakkingen en connecties
- belangrijkste functie is communiceren
- daardoor zijn mensen in staat tot handelingen en gedragingen
- hapert de communicatie tussen neuronen leidt tot psychische problemen zoals schizofrenie,
. depressie, dementie, afasie, …
Dendriet = uitloper van een cellichaam dat informatie van een andere zenuwcel ontvangt
Axon = uitloper van een cellichaam die informatie naar een dendriet van een andere zenuwcel doorstuurt
Uitlopers van neuronen blijven altijd van elkaar gescheiden neuroplasticiteit (= de hersenen hebben het
vermogen om hun fysieke structuur te veranderen)
Neurotransmitter = chemische signaalstof die de communicatie tussen neuronen stuurt (‘boodschapper in het
brein’)
Hormoon = signaalstof die wordt aangemaakt door klieren en afgescheiden in het bloed
Synaps = contactpunt in het brein waarbij de zendende en ontvangende hersencel elkaar net nier raken, met
daartussen neurotransmitters die worden afgevuurd
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nisadebie. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
