DUURZAME ONTWIKKELING &
ECONOMISCHE GROEI
Economisch systeem => verbonden mt ecologisch systeem
- Nood controle & andere benaderingen vr lang & goed leven
GRENZEN AAN DE GROEI
Steeds meer achteruitgang leefmilieu
- Industrialisatie & toename productie+ consumptie
o Verhoogde levensstandaard v bevolking
- Nefaste milieueffecten
- Oneerlijk verdeeld v rijkdom
Wat is economische groei?
Bruto binnenlands product (BBP)
=> Marktwaarde v alle g&d die op 1j tijd geproduceerd in bepaald land of regio
=> Veel gebruikte maatstaf vr welvaartscreatie v land/regio
Negatief = krimp
Kwantitatieve maatstaf, geen inzichten over kwaliteit v g&d of v welzijn
Bv: zwarte economie / milieuramp kost
Reële economische groei
=> Toename vh bbp, uitgedrukt in reële of cte prijzen
-> waarbij invloed vd inflatie is uitgefilterd
Is economische groei belangrijk?
=> BBP kijkt nr de omvang vd economische activiteiten
Voornaamste doelstelling vh macro-economisch beleid vd meeste overheden
- Stimuleren v eco activiteiten
- Doelstelling is meer
Hoe: vrije marktmechanisme vrijwaren, optimaliseren v belastingen, publieke
investeringen
Waarom is econ groei belangrijk? Wat zijn de veronderstellingen?
1. Geen alternatief
2. Nodig om armoede te bestrijden
3. Positieve correlatie (geen causaliteit!) tss BPP &
levensverwachting/geletterdheid/ scholingsgraad
o Meer productie & meer consumptie -> meer welzijn
4. Creëert jobs
5. Financiert welvaartstaat
6. Nodig om milieu te beschermen
7. Kan duurzaam zijn
8. A rising tide lift all boats
Goede maatstaf? Activiteiten die bijdragen aan econ groei?
QUOTE:
=> BNP: telt luchtvervuiling, reclame sigaretten, ambulance voor verkeersslachtoffers,
omvat speciale sloten vr deuren & gevangenissen vr mensen die ze stukmaken +
geen rekening mt gezondheid, onderwijs & genoegen, verstand, wijsheid…
Meet alles behalve datgenen wat het leven de moeite waard maakt
,Aanvullende veronderstellingen
1. Post-groei economie
2. Om armoede te bestrijden
o Herverdeling v rijkdom & hulpbronnen nodig
3. Geen goede indicator vr levenskwaliteit
4. Werkloosheid beter opgelost dr herverdeling v werk
5. Alternatieve manieren om overheidsschuld af te bouwen
Massachusetts Institute of Technology (MIT): onderzoek1972
Onderzoek nr relaties tss:
o Bevolkingsgroei
o Voedselproductie
o Industriële productie
o Uitputting
o Niet-hernieuwbare hulpbronnen
o Vervuiling
Geen toekomstvoorspelling
-> wel toekomstscenario’s vr mensheid & planeet obv ≠ veronderstellingen
Conclusie: natuurlijke hulpbronnen beperkt om aanhoudende bevolkingsgroei &
economische groei te ondersteunen (zelf niet met geavanceerde technologie)
Waarschuwt: mogelijkheid mensheid in toekomst zoveel kapitaal & mankracht nodig
zal hebben om schaarste & vervuiling te ondervangen, dat onvoldoende is om gem
levenskwaliteit v wereldbevolking te behouden
Ecologische grenzen, ongecontroleerd streven nr eco groei & maatschappij die
traag reageert wnr limieten worden bereikt, maken systeem gedomineerd dr groei,
vatbaar om in elkaar te storten
- Schaarste in grondstoffen & beperkte capaciteit om vervuiling te verwerken
30j later conclusies nog steeds stand
Groei ≠ ineenstorting -> zolang groei de draagkracht v aarde niet overschrijdt
Creëren v maatschappij om vr onbepaalde tijd op aarde te leven
Voorwaarde:
o Mensheid beperkingen opleggen & productie v materiële goederen
begrenst
o Verkleinen ecologische voetafdruk
o Levenstandaard v armste bevolkingsgroepen verhogen
LT, internationale akkoorden, innovatie, technologie…
DUURZAME ONTWIKKELING
Brundtland rapport: ‘our common future’
=> een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden vh heden zonder de
behoeftevoorziening vd toekomstige generaties in het gedrang te brengen
SLEUTELELEMENTEN: noden vd armste & beperkingen v leefomgeving
- Institutionele mechanismen opnieuw kalibreren (mondiaal, nat. & lok vlak)
- DOEL: bevorderen economische ontwikkeling
o Veiligheid, welzijn & voortbestaan planeet garanderen
,Kritiek op brundtlandrapport -> zal implementatie belemmeren
Economische groei nog steeds centraal
o China v ontwikkeling nr ontwikkeld land
Machtsverhouding worden buiten beschouwing gelaten
o Tss lok&mondiale actoren en instellingen die niet-duurzame
ontwikkeling ondersteunen
Correcte kritiek
- Meer aandacht aan beperken v milieu-impact v nieuwe
ontwikkelingsprojecten dan aan totale & huidige ecologische voetafdruk
- Ongelijkheid tss binnen maatschappijen ↑
TOCH MIJLPAAL
Relevant als institutioneel principe & beleidsdoel vr kritieke kwesties v
↑ ongelijkheid & ↓ kwaliteit v leefmilieu (binnen mondiale context)
Opkomst politiek debat -> duurzame ontwikkeling mogelijk ALS voldoende
politieke invloeden
DEFINITIE: (3 delen vd definitie, Brundlandt 1987)
=> Ontwikkeling die voorziet in behoeften vd huidige generatie
zndr mogelijkheden tot behoeftevoorziening v toekomstige
generaties in gevaar te brengen,
waarbij aandacht gegeven aan integratie van en de synergie tss de sociale, de
ecologische & de economische dimensie,
& waarvan de realisatie een veranderingsproces vergt, waarin gebruik v
hulpbronnen, bestemming v investeringen, gerichtheid v technologische
ontwikkeling & institutionele veranderingen worden afgestemd op
zowel toekomstige als huidige behoeften
Link: awareness test v basket & moonwalking bear => focus op 1, verliest overzicht
over andere
o 3M: bedrijf mt focus op producten & materialen: goed & efficiënt
(waarde & innovatie) => de rest uit het oog verliezen
o ! Omgeving: niet verwaarlozen
SDG’s: duurzaamheidsdoelstellingen
1. Geen armoede 10. Ongelijkheid verminderen
2. Geen honger 11. Duurzame steden & gemeenschappen
3. Goede gezondheid & welzijn 12. Verantwoorde consumptie & productie
4. Kwaliteitsonderwijs 13. Klimaatactie
5. Gendergelijkheid 14. Leven in het water
6. Schoon water & sanitair 15. Leven op het land
7. Betaalbare & duurzame energie 16. Vrede, justitie & sterke publieke diensten
8. Waardig werk & economische groei 17. Partnerschap om doestellingen te
9. Industrie, innovatie & infrastructuur bereiken
, ECOLOGISCHE GRENZEN AAN DE GROEI
=> Economisch systeem als onderdeel vh ecosysteem aarde
Economisch systeem: bedrijven, overheden, huishoudens die g&d
verbruiken/produceren
Vrijemarkteconomie: actoren vrij handelen om eigen positie te verbeteren +
economische welvaart verbeteren
Meestal gemeten door BBP
Steun op diensten vd aarde: vertrekken (water), regulerende (klimaatregularing),
culturele (recreatie) & ondersteunde (nutriëntenkringloop)
Eindig, groeit niet & materieel gesloten
OPEN: zonne-energie (continue & groeit niet)
- Economie: deelsysteem vd ecosfeer
- Open systeem & onderdeel v grotere ecosfeer (ecosysteem)
- Eindig, niet groeiend & materieel gesloten -> wel open vr niet-groeiende,
continue doorstroom aan energie
Rest gesloten -> grenzen
Wetten vd thermodynamica => begrenzen economische groei
=> Maakt onderdeel uit vd natuurkunde & is de studie v energie
(= mogelijkheid om arbeid te verrichten)
Eerste wet vd thermodynamica (kwantiteit) => behoud v energie/massa
Energie kan niet gemaakt of vernietigd worden => wordt omgezet
IMPLICATIES VR ECONOMISCHE WETENSCHAP:
we kunnen niet vanuit het niets maken & alles moet ergens heen
Wanneer de economie groeit in fysieke dimensies -> dan neemt het energie &
materialen op vanuit de ecosfeer
o Nemen materialen op vd omgeving
Economie moet (volgens wet behoud v materie & energie) inbreuk maken op
ecosysteem & materie afleiden v eerdere natuurlijke toepassingen
o Materie weghalen uit oorspronkelijk natuurlijk gebruik
Meer economie (meer mensen, producten & diensten) = minder natuurlijke omgeving
o Meer economische activiteit = minder ecosysteem
o Minder plaatsen, waar nog niemand is geweest
o Nemen meer plaats in beslag
Conflict econ groei & natu leefomgeving
Tweede wet (kwaliteit) => entropie (mate v orde & wanorde)
Open systeem: uitwisseling materie mt omgeving
Kwaliteit: neemt af door gebruik + bruikbare energie omgezet nr onbruikbare
Entropie: maat vr onbruikbare E in gelsoten of geïsoleerd systeem
Neemt toe: bruikbare E↓ & onbruikbare E↑
