HC1: Een therapeutische relatie. Gids
voor gesprekstherapie (Leijssen, M.)
Een therapeutische relatie
Therapeutisch proces altijd ingebed in interpersoonlijke context van relatie die therapeut met
cliënt uitbouwt.
Aanwezigheid therapeut nooit neutraal
o Negatief: remmend, vervlakkend, storend
o Positief: stimulerend, verdiepend, helend
Middel om scheefgegroeide verhoudingen te herstellen en cliënt interpersoonlijke ruimte aan te
bieden waarin wordingsproces opnieuw op gang komt
Therapeutische grondhoudingen (echtheid, empathie, onvoorwaardelijk respect) = zijnswijzen
die alles wat therapeut zegt of doet inspireren
Therapeutisch gesprek = nieuw ervaren : nieuwe omgangswijzen die cliënt in relatie met
therapeut ondervindt en in relatie met zichzelf leert ontwikkelen
1. ECHTHEID
1.1. Uitstraling
Cliënt voelt uitstraling van therapeut aan en dat bepaalt wat er wel en niet aan bod kan
komen in therapie
Als therapeut geblokkeerd is op bepaald terrein zal cliënt daar ook vastlopen
Als cliënt verder wilt gaan dan waar therapeut kan volgen is er geen
gesprekspartner meer die weerklank geeft
Cliënt valt dan in leegte
Proces stagneert, beknottend en vervreemdend voor cliënt
1.2. Levendige aanwezigheid
Pas als therapeut in contact is met eigen onderliggende ervaringsstroom, kan hij levendige
en persoonlijke aanwezigheid bieden
Brengt energie in relatie die stimulerend is voor groeiproces van cliënt
1.3. Gelaagdheid
Dubbele gelaagdheid:
- Onderliggende ervaringsstroom: bodem waarop reacties van cliënt terechtkomen
- Bovenlaag: betrekking op interactie van therapeut met een bepaalde cliënt
1.4. Congruentie, transparantie (tabel 2.1)
2 fasen te onderscheiden in echtheid:
- Congruentie:
- Therapeut is goed in contact met zichzelf
- Kan onderliggende ervaringsstroom doorvoelen
- In staat te onderkennen wat er in hem bewogen wordt in relatie tot bepaalde
cliënt
- Transparantie: therapeut drukt uit
wat er in hemzelf leeft
, 1.5. Voelbaar, onopgemerkt, ingrijpend
- Voelbaar: cliënt ervaart dat therapeut niets voorwendt, geen facade heeft, niet
verdedigend of manipulerend met hem omgaat, oprechte aandacht heeft
- Grondhouding onopgemerkt aanwezig: therapeut verwoordt niet expliciet wat er in hem
omgaat terwijl hij naar cliënt luistert
Therapeuten hebben gedisciplineerde spontaniteit
Meedelen wat er in hem omgaat hangt af van mate waarin het relevant is voor
cliënt
- Momenten van transparantie zijn ingrijpend en richtinggevend in proces van cliënt
1.6. Vormen van ONECHTHEID
1.6.1.Gedrag – beleven
Gedrag en uiting van therapeut stemmen niet overeen met wat hij innerlijk denkt en
voelt: oppervlakkige en lege reactiewijzen, geen contact maken
1.6.2.Oppervlakkigheid
- Bewust: indien therapeut ergens niet op wilt ingaan (bv. als client vraagt ‘hoe
was uw vakantie’ – goed )
- Onbewust: geen werkelijke betrokkenheid en engagement, vlakke en kleurloze
interactie
1.6.3.Wijsmaken
Therapeut maakt hemzelf iets wijs door uiterlijke redenen te geven voor iets wat
eigenlijk met hemzelf te maken heeft of door iets zogezegd in belang van cliënt te doen
maar waar eigenbelang primeert
Op dit niveau situeren zich tal van ideeën, meningen en gevoelens die de
therapeut heeft tegenover de cliënt of die hij zelf heeft
1.6.4.Erkenning, incongruentie
Vormen van incongruentie komen enkel aan het licht als therapeut bereid is eerlijk te
zoeken naar eigen beweegredenen en van zichzelf duistere kanten kan aanvaarden
Mildheid tav eigen incongruentie: noodzakelijke conditie om zichzelf te kunnen
openstellen voor ontdekken van dieperliggende gevoelens en onbewuste
motieven
Leertherapie, supervisie, intervisie, vormen van bevraging ven eigen wijze van
tussenkomen, commentaar van mensen uit dagelijkse omgeving = hulpmiddelen
om te kijken naar eigen incongruentie
1.6.5.Hier-en-nu-gevoelens
Verbergen van gevoelens die momenteel belangrijk zijn : therapeut weigert
toegankelijk/doorzichtig te zijn voor cliënt op moment dat cliënt daar baat bij zou
hebben
1.6.6.Gemiste kansen, schadelijk
Momenten van onechtheid zijn soms vrij onschuldig, maar meestal zijn het gemiste
kansen en af en toe zijn ze schadelijk
Therapeut kan cliënt systematisch dirigeren in een richting die meer in belang is
voor therapeut
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Annel123. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.