Internationale Economie
Inhoudsopgave
1. De internationale economie in vogelvlucht .............................................................................................. 4
Waar gaat internationale economie over? .......................................................................................................... 4
The world is flat.................................................................................................................................................... 5
Internationale factorbewegingen ........................................................................................................................ 9
2. De klassieke theorie van de internationale handel ................................................................................. 10
Mercantilisten .................................................................................................................................................... 10
Technologie: de productiefunctie ...................................................................................................................... 10
Technologie en de KT: Meeropbrengsten .......................................................................................................... 11
Technologie en de LT: schaalopbrengsten ......................................................................................................... 12
Klassieke economen versus Mercantilisten ....................................................................................................... 12
Adam Smith: wederzijdse absolute kostenverschillen ....................................................................................... 12
Herformuleren theorie Smith: evenwicht in een gesloten economie................................................................. 14
Herformuleren theorie Smith: evenwicht in een open economie ...................................................................... 15
De theorie van het comparatief kostenvoordeel ............................................................................................... 15
Het voordeel van de internationale handel ....................................................................................................... 16
Verklaring van de verschillen in comparatieve kosten ...................................................................................... 17
Model van Ricardo met meer dan twee goederen ............................................................................................ 17
Comparatieve kosten in geldtermen: een voorbeeld ......................................................................................... 17
Comparatieve kosten in geldtermen: introductie relatieve lonen ..................................................................... 17
De invloed van transportkosten op comparatieve kosten ................................................................................. 18
Een beoordeling klassieke theorie van de IH ..................................................................................................... 19
3. De neoklassieke theorie van de internationale handel............................................................................ 19
Comparatieve voordelen met meerdere PF ....................................................................................................... 19
Productie met meerdere PF ............................................................................................................................... 20
Evenwicht in een gesloten economie ................................................................................................................. 20
Evenwicht in een open economie....................................................................................................................... 20
De neoklassieke leer en haar basisassumpties .................................................................................................. 21
Basisassumpties en structuur van de neoklassieke modellen ........................................................................... 21
Het Heckscher-Ohlin theorema .......................................................................................................................... 22
Het Stolper-Samuelson theorema ...................................................................................................................... 24
Factorprijsegalisatietheorema ........................................................................................................................... 26
Rybczynski theorema: factoraccumulatie .......................................................................................................... 26
Technologische vooruitgang en internationale handel ..................................................................................... 27
1
,4. Empirische verificatie van klassieke en neoklassieke theorieën............................................................... 28
Empirische toetsing van de klassieke theorie van de comparatieve voordelen ................................................ 28
Meting van de comparatieve voordelen: de Balassa-index............................................................................... 28
Leontief-paradox................................................................................................................................................ 29
Hekscher-Ohlin: empirie..................................................................................................................................... 30
Van HO naar HO(Vanek)-model......................................................................................................................... 30
Van HO naar HO(V)-model................................................................................................................................. 30
Technologieverschillen en meerdere landen als bijkomende verklarende factoren.......................................... 31
Stolper-Samuelson theorema: empirisch ........................................................................................................... 31
Politiek economisch kader ............................................................................................................................ 32
Relatieve lonen ............................................................................................................................................. 32
Prijzen, lonen en factorintensiteit ................................................................................................................ 32
Rybczynski theorema: empirisch ........................................................................................................................ 32
Factorprijsegalisatietheorema: empirie............................................................................................................. 32
5. De neo-technologietheorieën: een alternatieve verklaring voor IH ......................................................... 33
Algemeen ........................................................................................................................................................... 33
De “imitatiegap”-theorie van Posner................................................................................................................. 33
De productiecyclustheorie van Vernon .............................................................................................................. 34
Linder: de theorie van de gelijkaardige vraag ................................................................................................... 35
6. De moderne handelstheorieën .............................................................................................................. 36
Schaalvoordelen als motief voor IH ................................................................................................................... 36
IH bij monopolistische concurrentie ................................................................................................................... 38
Dixit & Stiglitz ................................................................................................................................................ 38
Schaalvoordelen en comparatief voordeel ................................................................................................... 39
IH bij oligopolievorming: het concurrent-effect ................................................................................................. 39
Empirische verificatie intra-industriehandel ...................................................................................................... 39
De Grubel-lloydindex .................................................................................................................................... 40
7. De nieuwe interactiemodellen .............................................................................................................. 41
Graviteitsmodellen ............................................................................................................................................. 41
Empirie .......................................................................................................................................................... 41
Nieuwe economische geografie (NEG) .............................................................................................................. 43
Kern-periferie structuur met arbeidsmobiliteit .................................................................................................. 44
Kern-periferie en de Europese integratie ........................................................................................................... 44
Regionale competitiviteitsindex ................................................................................................................... 46
8. Internationale handelspolitiek .............................................................................................................. 46
De tarifaire handelsbelemmeringen .................................................................................................................. 46
Invloed van een tarief op de binnenlandse productie, consumptie, invoer en overheidsinkomsten ......... 47
Invloed van een invoerrecht op de binnenlandse inkomensverdeling en de economische welvaart ......... 48
De effecten van productiesubsidies in een klein land .................................................................................. 48
Effectieve en nominale graad van protectie ................................................................................................. 48
Niet-tarifaire belemmeringen en het nieuw protectionisme ............................................................................. 49
2
, Analyse van de impact van invoercontingenten ........................................................................................... 49
Effecten van vrijwillige kwantitatieve exportbeperkingen (VER) ................................................................. 50
Welvaartseffect van inefficiënte vergunningssystemen .............................................................................. 51
Hoe wordt protectie gemeten als gevolg van NTB ....................................................................................... 51
Maatregelen tegen onfaire handelspraktijken .................................................................................................. 51
Exportsubsidies en retorsierechten .............................................................................................................. 51
Het strategisch handelsbeleid ....................................................................................................................... 53
Dumping en antidumpingrechten ................................................................................................................. 54
Retorsie- en antidumpingprocedures als protectie-instrument................................................................... 54
Administratieve, technische en andere voorschriften ................................................................................. 54
Sociale dumping en sociaal protectionisme ................................................................................................. 55
Argumenten voor behoud of invoeren protectionisme ...................................................................................... 56
Politie-economische analyse handelsbeleid ................................................................................................. 56
Protectionisme: niet-economische argumenten .......................................................................................... 57
Ernstige economische argumenten: optimumtarief..................................................................................... 57
Ernstige economische argumenten: bescherming jonge industrieën .......................................................... 57
Ernstige economische argumenten: industriële diversificatie ..................................................................... 58
Zwakke economische argumenten: bestrijding werkloosheid ..................................................................... 58
Zwakke economische argumenten: retorsie en antidumpingprocedure ..................................................... 59
Zwakke economische argumenten: andere.................................................................................................. 59
Economische drogredenen: gevoel van de massa ........................................................................................ 60
De vrijmaking van de internationale handel: van GATT naar WTO ................................................................... 60
Het ontstaan van GATT en WTO ................................................................................................................... 60
De drie basisprincipes van GATT/WTO ......................................................................................................... 61
Taken van de WTO ........................................................................................................................................ 61
Toekomstige uitdagingen WTO..................................................................................................................... 62
Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) ............................................................................... 63
Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA)............................................................................. 63
Regionale economische integratie ..................................................................................................................... 64
Inleiding ......................................................................................................................................................... 64
De verschillende vormen van economische integratie................................................................................. 64
De economische theorie van economische integratie ................................................................................. 66
De statische analyse: handelsschepping en handelsverlegging ................................................................... 67
Algemene stellingen over wenselijkheid douane-unie ................................................................................. 68
De dynamische effecten van economische integratie: schaalvoordelen ..................................................... 68
De dynamische effecten van economische integratie: efficiëntie door scherpere concurrentie ................ 68
De dynamische effecten van economische integratie: verhogen van de investeringen .............................. 68
De dynamische effecten van economische integratie: versnellen van technologische vooruitgang .......... 69
De dynamische effecten van economische integratie: politieke motieven ................................................. 69
Regionale integratie: WTO/GATT versus statische basistheorie .................................................................. 69
Economische integratie in de wereld algemeen........................................................................................... 69
De EU: een voorbeeld van economische integratie...................................................................................... 70
Handelsbeleid in OL............................................................................................................................................ 70
Economische integratie OL ........................................................................................................................... 70
Importsubstitutiebeleid versus exportoriëntatiebeleid ............................................................................... 70
Economische ontwikkeling en industrialisatie .............................................................................................. 71
Industrialisatie: importsubsidie versus exportoriëntering ........................................................................... 71
Importsubstitutie (ISI): voor en nadelen ....................................................................................................... 71
Exportoriëntatie (EOI): voor en nadelen ....................................................................................................... 72
Sequentiële toepassing van ISI en EOI .......................................................................................................... 72
Export processing zones (free trade zones) .................................................................................................. 73
3
, 1. De internationale economie in vogelvlucht
Waar gaat internationale economie over?
Internationale economie gaat over de interactie tussen landen door handel in goederen en
diensten, kapitaalstromen en investeringen.
De continue groei van de wereldhandel maakt internationale economie steeds belangrijker.
Hierdoor is er een grotere link tussen internationale handel en BBP/economische groei.
Er is een tendens dat landen steeds meer economische onafhankelijkheid verliezen doordat
men meer afhankelijk wordt van de internationale context.
Men heeft bepaalde inputs in het productieproces:
• Arbeid (L)
• Kapitaal (K)
De output zijn goederen en diensten. Exportbedrijven kopen intermediaire goederen
(halfafgewerkte goederen) en diensten bij niet-exportbedrijven.
K, L en goederen en diensten gaan over de grenzen en zijn dus mobiel. Dit zorgt voor
internationale handel. Ook is er sprake van internationale factormigratie (BDI’s van kapitaal
en arbeid).
Internationale economie wil een verklaring geven aan het globaliseringspatroon. Hierachter
ligt een bepaald handels- en investeringspatroon. Hierbij horen ook de oorzaken van
toenemende internationale handel.
Bij de welvaartsverdeling van globalisering zijn winnaars en verliezers.
Wat is het handelspatroon? Wie verkoopt aan wie? Hierbij kunnen klimaat en grondstoffen
soms determinerende factoren zijn. Bij afgewerkte en intermediaire producten en diensten
is dit patroon minder duidelijk.
Er zijn twee types van handel te onderscheiden:
• Interindustry trade: steunt op verschillen tussen landen
• Intraindustry trade: gebeurt tussen meer homogene landen
Bv verschillen in klimaat en grondstoffen kunnen verklaren waarom Brazilië koffie en de UAE
olie exporteert. Wat minder duidelijk is, is waarom bv Japan auto’s exporteert. En waarom
worden er in Europa vliegtuigen geproduceerd? Dit kan verklaard worden door
arbeidsproductiviteit. Het relatieve gebruik van het aanwezig kapitaal, arbeid en land in de
productie van goederen en diensten kan de export van bepaalde producten verklaren.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur NoahDL. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
