Resume
Samenvatting Mediarecht
- Cours
- Mediarecht
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting mediarecht obv de slides en notities. Geslaagd in 1e zit met 14/20
[Montrer plus]
2 revues
Par: rayanelouta • 8 mois de cela
Par: zaramariefverspeelt • 1 année de cela
Aperçu du contenu
MEDIARECHTInleiding........................................................................................................................................................ 1
0.1 Wat is recht?...................................................................................................................................................1
0.2 Wat is mediarecht?.........................................................................................................................................2
1. Juridische regulering vd boodschap............................................................................................................ 2
1.1 Beginsel van de vrijheid van meningsuiting....................................................................................................2
A) Inleiding........................................................................................................................................................2
B) Belgische grondwet 1831 (tegen vorstelijk absolutisme)............................................................................2
C) Europees Verdrag vd Rechten vd Mens 1950 (tegen politieke dictatuur)...................................................4
D) Concreet.......................................................................................................................................................6
1.2 De beperkingen op de vrijheid van meningsuiting.........................................................................................7
A) Ter bescherming van het algemeen belang.................................................................................................7
B) Ter bescherming van het individu................................................................................................................9
C) Sectoriële regels.........................................................................................................................................11
1.3 De sancties in geval van misbruik vd vrijheid van meningsuiting.................................................................12
A) Strafrechtelijke sancties.............................................................................................................................12
B) Burgerrechtelijke sancties..........................................................................................................................13
2. Juridische regulering van het medium...................................................................................................... 17
2.1 Drukwerk.......................................................................................................................................................17
A) Verplichte vermelding V.U.........................................................................................................................17
B) Het wettelijk depot.....................................................................................................................................17
C) Andere aspecten en knelpunten................................................................................................................17
2.2 Omroep.........................................................................................................................................................18
A) Rechtsbronnen...........................................................................................................................................18
B) Regels voor 1e laag: inhoud (art 3-176)......................................................................................................18
C) Regels voor 2e laag distributie (art 177-188)..............................................................................................20
D) Regels voor 3e laag transmissie (art 189-205)............................................................................................20
E) Toezicht.......................................................................................................................................................20
3. De juridische regulering van de verzender................................................................................................ 20
3.1 De intellectuele rechten................................................................................................................................20
A) Inleiding......................................................................................................................................................20
B) Auteursrecht...............................................................................................................................................21
C) Naburige rechten........................................................................................................................................22
D) Toepassing op internet...............................................................................................................................23
E) Sancties.......................................................................................................................................................23
F) Toetsing aan art 10 EVRM...........................................................................................................................23
3.1 De journalist..................................................................................................................................................23
A) Het statuut vd journalist.............................................................................................................................23
Inleiding
0.1 Wat is recht?
Geheel van gedragsregels
o om iets te doen, te verbieden en toe te laten (onder voorwaarden)
1
,Doel: samenleving mogelijk maken; vandaar wisselwerking met moraal in de samenleving
o bv moord: ethische regels – geen grondslag in recht
o verschillen tussen landen/samenlevingen (relatief in tijd en ruimte)
Dwingend: verbonden aan de uitoefening van gezag
Regels zijn relatief in tijd en ruimte
o tijd: bv vrouwenrechten
o ruimte: bv tussen verschillende samenlevingen
recht is dus dynamisch
Soms nogal wat tijdsverloop tussen moraal en recht
0.2 Wat is mediarecht?
Term mediarecht is niet officieel – iedereen geeft ook andere invulling
Geen afgebakend rechtsgebied; wordt alsmaar groter, complexer en technischer
Merk ook de evolutie in de terminologie op
o persrecht > omroeprecht > mediarecht > informatierecht?
o = toenemende loskoppeling vh medium
1. Juridische regulering vd boodschap
1.1 Beginsel van de vrijheid van meningsuiting
A) Inleiding
Vrijheid van meningsuiting niet overal absoluut en getolereerd, zie:
o journalisten, burgers in Oost-Europa, China, Midden-Amerika, Zuid-Amerika,..
o maar ook bv aanslag Charlie Hebdo; Samuel Paty
De vrijheid van meningsuiting waarborgen is noodzakelijk voor de werking ve democratie
Diverse keren uitdrukkelijk erkend:
o Art. 19,25 en 150 in Belgische Grondwet (1831)
o Art. 19 in de Universele Verklaring Rechten Mens (1948)
o Art. 10 EVRM (1950)
o Art. 19 Internationaal Verdrag Burger- en Politieke Rechten (1966)
o Art. 11 lid 1 Handvest Grondrechten EU (2000)
Belgische grondwet en EVRM zijn sanctionerend, dwingend
omdat ze door een rechtsprekend orgaan kunnen worden afgedwongen en via een sanctie
Belangrijk om artikels in tijdskader te schetsen: bv BG opgesteld in 1831 – maar recht is dynamisch
B) Belgische grondwet 1831 (tegen vorstelijk absolutisme)
ARTIKEL 19 GW
“De vrijheid van eredienst, de vrije openbare uitoefening ervan, alsmede de vrijheid om op elk gebied zijn
mening te uiten, zijn gewaarborgd, behoudens bestraffing vd misdrijven die ter gelegenheid vh gebruikmaken
van die vrijheden worden gepleegd”
Vrijheid op uiting, maar bestraffing is mogelijk
ARTIKEL 25 GW
“De drukpers is vrij; de censuur kan nooit worden ingevoerd; geen borgstelling kan worden geëist van de
schrijvers, uitgevers of drukkers.
Wanneer de schrijver bekend is en zijn woonplaats in België heeft, kan de uitgever, de drukker of de verspreider
niet worden vervolgd.”
Tijdsgebondenheid: ‘drukpers’
ARTIKEL 150 GW
“De jury wordt ingesteld voor alle criminele zaken, alsmede voor politieke misdrijven en drukpersmisdrijven,
behoudens voor drukpersmisdrijven die door racisme en xenofobie ingegeven zijn.”
2
, ‘Behoudens’ = tenzij
A. TOEPASSINGSVOORWAARDEN: HET BEGRIP ‘MENINGSUITING’
Voorafgaande opmerkingen:
o het belang ve definitie is om te weten wanneer een bepaalde regel (rechtsgevolgen) van
toepassing is
o het begrip ‘meningsuiting’ valt uiteen in 2 te definiëren begrippen: mening & uiting
1. Wat valt onder ‘mening’?
Wordt alleen uitdrukkelijk vermeld in art 19 GW, maar geen definitie/omschrijving in GW zelf
o zie hierna interpretatie van begrip drukpersmisdrijven in art 150 GW door HvCass – vgl. art 10
EVRM
Elke mening op elk gebied
2. Wat valt onder ‘uiting’?
Alle uitingen van meningen via ‘drukpers’ (zie art 25 en 150 GW)
Ook via internet?
o Cass (2012): gelijkaardig procedé: ja
Ook audiovisuele media?
o soms nee (Cass ‘81, ‘85, ‘06) – soms ja (lagere rechtbanken ‘85, ‘93, ‘15)
o wanneer regels toe te passen op AV moet je rekening houden met bijzondere aard van AV media
(bv visueel verschil) daarom niet gewoon pro ruime interpretatie van toepassing op AV media
B. RECHTSGEVOLGEN: HET REGIME VAN DE ‘VRIJHEID’
1. Verbod op preventieve maatregelen (art 19 GW)
Vrijheid van meningsuiting
Behoudens bestraffing
o dus mogelijke repressieve maatregelen (maatregelen achteraf)
o maar a contratio: geen preventieve maatregelen
2. Vrijheid van drukpers (art 25, lid 1 GW)
Geen preventieve maatregelen dus bv geen censuur en geen borgstelling
o borgstelling = borg stellen als je een krant wou uitbrengen – was een grote geldsom dat kon
geblokkeerd worden; maar dit kon enkel door elite waardoor het huidig regime zou behouden
worden
3. Cascadebeginsel (art 25, lid 2 GW)
Regel: enkel vervolging van schrijver indien die gekend is én woonplaats heeft in België
o zo niet de uitgever > zo niet de drukker > zo niet de verspreider
Doel: vermijden dat de uitgever zijn auteurs begint te censureren uit vrees voor sancties
privé censuur (vnl economisch) mag niet in plaats treden van overheidscensuur
Toepassingsgebied
o ook in burgerrechtelijke procedures (Cass ’96)
o ook voor journalist-‘werknemer’ uitgever kan voor zijn ‘eigen’ fout worden veroordeeld (in
uitgeven en verspreiden, los van schrijven)
o niet alleen voor traditionele media, ook van toepassing op teksten op internet
Verklaring tot herziening vd Grondwet om in art 25 een lid toe te voegen om drukpers uit te breiden tot
andere informatiemiddelen
o AV? Oke, maar zie eerdere opmerking
o internetplatformen? zou ISP’s kunnen deresponsabiliseren
o anderen? bv beeldende kunst
4. Drukpersmisdrijven (art 150 GW)
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur dw_vub. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
68175 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans