Samenvatting Internationale Omgeving 2021-2022
Sessie 1: Stabiliteit en verandering in de internationale
economische omgeving
1.1 Inleiding
Bedrijven als set van transformatie-activiteiten (Porter)
Primaire activiteiten
zitten actief, direct vervat in transformatieproces
verticaal: reclame, werknemers aan productielijn…
Ondersteunende activiteiten
zorgen ervoor dat primaire activiteiten mogelijk zijn
horizontaal: directors en managers…
Bedrijven zijn ingebed in set van relaties
Bedrijven zijn ingebed in verschillende omgevingen, zowel nationaal als internationaal, die een
invloed hebben op de onderneming
Globalisering = verschuiving naar meer geïntegreerde en onderling afhankelijke wereldeconomie
wereld verandert van onafhankelijke, nationale economieën naar onderling afhankelijk,
geïntegreerd internationaal economisch systeem
3 dimensies van globalisering
1. Internationale economie: van nationale naar internationale markten en productiesystemen
2. Internationale politiek: einde van de natiestaat
3. Internationale cultuur: wereld zonder “grenzen”
1
,Samenvatting Internationale Omgeving 2021-2022
Redenen voor bedrijven om te internationaliseren
- Globalisering van markten = market seeking
= zoeken naar en verkennen van nieuwe marktopportuniteiten
= zoeken naar nieuwe klanten in het buitenland, klanten volgen naar het buitenland
hypothese: globalisering leidt tot opkomst van wereldwijde markten voor
gestandaardiseerde consumentenproducten = wereldwijd zelfde basisproducten aanbieden
economies of scale optimaal als het product gestandaardiseerd kan worden
- Globalisering van productie = input/ source seeking
= factor- en vraaggedreven locatievoordelen benutten
= zoeken naar meer inputs (werkkrachten, materialen…) om meer te kunnen produceren
- Globalisering van markten en producten = gebruik maken van het globale netwerk
= gebruik maken van reeds aanwezige wereldwijde ervaring en netwerken
schaalvoordelen in productie, logistiek, marketing, aankoop en technologie
lager risico, meer mobiliteit van productie en mogelijkheid tot differentiëren van producten
Internationaliseringstheorie: Dunning’s eclectisch paradigma
= 3 soorten van voordelen (OLI) bepalen het motief, de locatie en de modus van internationalisering
1. Ownerschip advantage / eigendomsvoordeel
= Waarom internationaliseren?
= je hebt een bepaalde propositie, USP die anderen niet hebben
2. Location advantage / locatievoordeel
= Naar waar internationaliseren?
= voordeel halen uit immobiele factoren (connecties, kennis, grondstoffen) in een vreemde,
buitenlandse markt
3. Internalisation / internalisatievoordeel
= Hoe internationaliseren?
= voordelen van interne coördinatie en controle
+ voordelen van het combineren met andere activa van de multinational
= voordeel halen uit in-house produceren
vb. Apple zit verspreid over de wereld o.b.v. waar het het meeste voordeel kan halen
Wereldhandel nam de afgelopen decennia sterk toe
minder handels- en investeringsbelemmeringen, nieuwe productiepatronen…
° meer welvaart, integratie etc. maar ook afhankelijkheid van export en import
1.2 Observaties in de huidige handelsomgeving (2018-2021)
Handelsspanningen tussen China en de VS
door abrupte veranderingen en escalatie van moeilijkheden lopen de invoerbelastingen op
Brexit zorgt voor toenemende economische onzekerhed in UK en daarbuiten
bedrijfs- en economische beslissingen werden uitgesteld tot er meer zekerheid was
beïnvloedde groei van het bbp in negatieve zin
COVID-19-pandemie had ook sterke invloed op wereldwijde handelsomgeving en economische groei
2
,Samenvatting Internationale Omgeving 2021-2022
Conclusie: externe schokken veroorzaken onzekerheid en remmen zo handel en investeringen af
schokken zijn niet tegen te houden, maar je kan wel proberen de impact ervan te minimaliseren
Manieren om de effecten van schokken te beperken
- Omgeving reguleren en zo onzekerheid vermijden
- Relaties tussen landen opbouwen en reguleren om met bepaalde belangenproblemen te
kunnen dealen en stabiliteit te creëren voor het bedrijfsleven
door instellingen/instituten zoals WHO, WTO, EU
Coördinatiemogelijkheden van diverse nationale belangen
3 manieren van institutionele regelingen om de relaties tussen staten te coördineren
1. Multilateralisme
= instelling coördineert de relaties tussen landen o.b.v. algemene gedragsprincipes, -regels
houdt geen rekening met particuliere belangen of strategische behoeften van landen
voordeel: regelgevend kader stabiliseert en zorgt voor voorspelbaarheid
2. Bilateralisme
= relaties worden geval per geval gecoördineerd o.b.v. a priori particularistische gronden of
situationele behoeften
3. Unilateralisme (= imperialisme)
= relaties tussen staten worden gecoördineerd door soevereiniteit van de betreffende landen
te ontkennen
Nood aan voorspelbaarheid en regels om conflicten op te lossen komt voort uit geschiedenis van
wereldoorlogen
1920: ° De Volkenbond
nu: United Nations (UN), Word Bank, WTO, EU, International Monetary Fund (IMF)…
Sessie 2: De internationale business omgeving
Wereldwijde conflicten beïnvloeden bedrijfsactiviteiten
vb. na aanval van Rusland op Oekraïne stijgen de olieprijzen sterk
Verschillen tussen landen leiden tot uitdagingen voor bedrijven, omdat deze verschillen
- kunnen leiden tot internationale conflicten
- een bron van managementcomplexiteit zijn voor internationaal opererende bedrijven
heeft invloed op werknemers, klanten, leveranciers…
Multinationale onderneming (MNO/MNE) = bedrijf dat productie-activiteiten in 2/meer landen heeft
sinds 1960 is het aantal niet-Amerikaanse en mini-multinationals gestegen
verschillende soorten multinationals, vb.:
- Born global = bedrijf dat al vanaf het begin snel naar MNO transformeert
- MNO’s uit opkomende markten gedragen zich anders, maar hebben ook wereldwijde
ambities
3
, Samenvatting Internationale Omgeving 2021-2022
- Multinationale onderneming in staatseigendom = bedrijf waarvan overheid groot deel
beheert
Kenmerken van de internationale zakelijke omgeving
1. Verschillen tussen landen
a. Cultuur
= collectieve programmering van de geest die leden van groep mensen van een
andere onderscheidt
= patronen van gedachten, gevoelens, gedragingen, symbolen… die terugkomen in
een groep, betekenis geven aan acties/gedragingen en interpretaties geven van
situaties voor mensen
wordt openbaar gedeeld en geaccepteerd als vanzelfsprekend
belangrijk om culturele verschillen goed te begrijpen als je als bedrijf naar
buitenland gaat, bepaalde woorden, gebaren… kunnen andere betekenis hebben
populaire visie op cultuur: culturele dimensies (Hofstede)
determinanten van cultuur
Politieke filosofie = Wat is de rol van de
staat in de samenleving?
Economische filosofie = Wat moeten
bedrijven/de economie doen voor de
samenleving?
b. Economische ontwikkeling
wordt vaak geassocieerd met welvaart a.d.h.v. bbp en bni
bni per capita meet totaal jaarlijks inkomen dat inwoners van natie ontvangen
! houdt geen rekening met
o Verschillen in kosten van levensonderhoud
o Transacties met zwarte economieën
o Economische groeicijfers
opkomende landen situeren zich momenteel vooral in het oosten
c. Politieke economie
= relatie tussen de politieke, economische en juridische systemen van een land
4
