Deel 4b: Oefentherapie cervicale WK
1. Overzicht
2. Uitleg en advies
2.1. Cochrane - patiënt education for neck pain (review)
Neck disorders, such as whiplash-associated disorders (WAD) and simple mechanical neck pain, are common and mostly resolve on their
own but they can be disabling and costly for a small proportion of patients seeking help. A large proportion of direct healthcare costs
associated with neck disorders is attributable to visits to healthcare providers, sick leave and the related loss of productive capacity.
Advice and education are commonly given during the treatment of neck pain. The most common educational approaches are advice
(focused on activation, pain and stress-coping skills, workplace ergonomics, self-care strategies), neck school, or education concurrent with
other treatments.
Electronic bibliographic databases were searched up to 11 July 2010. Fiſteen randomised controlled trials (1660 participants) looking at
the effectiveness of patient education strategies for neck disorders were included. Of the 15 selected trials, only one trial depicting
moderate quality evidence favoured the educational video for acute WAD. The remaining trials showed that patient education trials did
not demonstrate evidence of benefit or favoured the comparison treatment being exercise for pain. Other outcomes were less frequently
reported and did not yield results that diverged from those associated with pain. Participants who received advice to stay active reported
little or no difference in pain compared with those who received no treatment, treatments focusing on rest, treatments focusing on
exercise, physiotherapy and cognitive behavioural therapy. Additionally, stress-management therapies, when compared with no treatment,
did not seem to have an effect on pain intensity in patients with mechanical neck disorders. Finally, self-care strategies (ergonomics,
exercise, selfcare, relaxation) do not seem to have an effect on pain when compared with no treatment.
No adverse events were reported in the trials.
In summary, the review authors concluded that there is no strong evidence for the effectiveness of educational interventions in various
neck disorders.
=> Meest recente Cochrane omtrent dit onderwerp, echter gedateerd?
, 2.2. (Pijn)educatie
Als therapeut fungeren we vaak als “begeleider” van de patiënt. Het toepassen en het geven van o.a. pijneducatie behoort tot onze taken
om de patiënt te begeleiden naar zijn/haar herstel van functionaliteit:
- Patiënten informeren over de oorzaak van hun (aanhoudende) pijnklachten
- Het geruststellen en motiveren van de patiënt. Een logische verbinding leggen tussen de inventarisatie van de klachten en de
eventuele behandeling. Dit zal de therapietrouw ten goede komen.
- Gedachten P afstemmen met die van T om zo behandeling vlot te laten verlopen en opnieuw therapietrouw te bevorderen.
- Inhoudelijk afstemmen: oorzaak, duur en behandeling
- Persoonlijk afstemmen: begrip, vertrouwen
- Het (re)activeren van de patiënt.
Zie lessen prof. dr. Jo Nijs en “Pain in Motion”- onderzoeksgroep
2.3. Beweging?
- Bedrust en immobilisatie worden steeds afgeraden. Dit heeft enerzijds als doel de patiënt te laten bewegen en anderzijds
voorkomen we zo het creëren van bewegingsangst. Immobilisatie en het vermijden van bewegen, leiden immers tot negatieve
gevolgen (bewegingsarmoede en bewegingsangst).
- Patiënt uitleggen dat pijn een soort van beschermingsmechanisme is en dus niet perse slecht is!
- Door het gradueel blootstellen aan beweging (graded activity (en graded exposure), een gedoseerd en gecontroleerd bewegen)
onder begeleiding van een therapeut, faciliteert de patiënt zijn eigen herstelproces en zal de weerstand geleidelijk en progressief
worden opgebouwd.
2.4. Houding?
- Review 2018: oorzaak in groot deel van musculoskeletale klachten => houding.
- Ergonomische adviezen en aanpassingen kunnen belangrijk zijn om het herstel te optimaliseren én recidieven te
voorkomen. Een voorbeeld van een ergonomisch advies kan zijn dat we uitleg verschaffen over een goede zithouding
op het werk of in de wagen. Vergeet daarbij al dan niet het pc-gebruik bij te sturen.
- Houdingscorrecties kunnen ook gebruikt worden om o.a. lichaamsperceptie van de patiënt te verbeteren.
- How to?
- Gericht op bewuste controle:
- Lumbale neutrale positie (lordose)
- Positie scapula (scapula settings in zit)
- Sternum lift
- “Dubbele kin”
=> gebruik hierbij verschillende prikkels:
~ Tactiele stimuli (tegen de muur staan/zitten, corrigeren met hand)
~ Visuele stimuli (spiegel, demonstratie, …)
~ Auditieve stimuli (Het koordje dat je recht trekt, …) `
- Merk op dat een gecorrigeerde houding in “neutrale positie” het gebruik van houdings- en stabilisatiespieren faciliteert
3. Articulaire technieken (zie vorige lessen !)
4. Musculaire technieken
4.1. Harmonische technieken (zie vorige lessen !)
4.2. Oscillerende technieken (zie vorige lessen !)
4.3. Dwarse rek / stretchen / HR (zie vorige lessen !)
, 5. Oefentherapie
5.1. Cochrane - exercises for mechanical neck disorders (review)
The evidence is current to May 2014. We found 27 trials (with a total of 2485 participants) examining whether exercise can help reduce
neck pain and disability; improve function, global perceived effect, patient satisfaction and/or quality of life. In these trials, exercise was
compared to either a placebo treatment, or no treatment (waiting list), or exercise combined with another intervention was compared with
that same intervention (which could include manipulation, education/advice, acupuncture, massage, heat or medications). Twenty-four of
27 trials evaluating neck pain reported on the duration of the disorder: 1 acute; 1 acute to chronic; 1 subacute; 4 subacute/chronic; and 16
chronic. One study reported on neck disorder with acute radiculopathy; two trials investigated subacute to chronic cervicogenic headache.
Results showed that exercise is safe, with temporary and benign side effects, although more than half of the trials did not report on adverse
effects. An exercise classification system was used to ensure similarity between protocols when looking at the effects of different types of
exercises. Some types of exercise did show an advantage over the other comparison groups. There appears to be a role for strengthening
exercises in the treatment of chronic neck pain, cervicogenic headache and cervical radiculopathy if these exercises are focused on the
neck, shoulder and shoulder blade region. Furthermore, the use of strengthening exercises, combined with endurance or stretching
exercises has also been shown to be beneficial. There is some evidence to suggest the beneficial effects of specific exercises (e.g. sustained
natural apophyseal glides) with cervicogenic headaches and mindfulness exercises (e.g. Qigong) for chronic mechanical neck pain. There
appears to be minimal effect on neck pain and function when only stretching or endurance type exercises are used for the neck, shoulder
and shoulder blade region.
No high quality evidence was found, indicating that there is still uncertainty about the effectiveness of exercise for neck pain. Future
research is likely to have an important impact on the effect estimate. There were a number of challenges with this review; for example,
the number of participants in most trials was small, more than half of the included studies were either of low or very low quality and
there was limited evidence on optimum dosage requirements.
5.2. Waarom?
- Mogelijk positief effect op pathologie + aanvulling manuele technieken
- Verbeteren functioneren op stoornis-, activiteiten- en participatieniveau (ICF)
- Creëren van condities om herstel optimaal te bevorderen
- Promoten van gezonde levensstijl
- Psychosociale voordelen + verantwoordelijkheid voor een deel bij de patiënt leggen
- Hoge reactiviteit: laag belastende oefeningen
- Lage reactiviteit: meer belaste en functionele oefeningen
, 5.3. Hoe?
OPSTELLEN TRAININGSPLAN
- (1) Definiëren van doelstelling(en)
- (2) Keuze trainingsinhoud
- (3) Vastleggen volgorde deelaspecten
- (4) Keuze gebruikte oefenmethoden
- (5) Controle/evaluatie van te bereiken doel
Zie principes toegelicht in lessen FTT 2BARE
- Belangrijk de patiënt in zijn geheel te benaderen!
- Opstellen van verantwoorde doelen?
- Partiële doelen/deelaspecten:
- Lichamelijke basiseigenschappen:
- Lenigheid – mobiliteit
- Kracht
- Uithouding
- Snelheid
- Bewegingsvaardigheden:
- Coördinatie
- Complex vs. reductionistisch redeneren
5.4. Hoeveel - hoelang - … ?
Dergelijke tabel, gebaseerd op de Holten-curve (zie figuur) mag niet als absolute waarheid worden beschouwd. De informatie uit deze tabel
is richtinggevend, maar moet worden bijgesteld op basis van de kwalitatieve literatuur relevant voor jou patiënt (e.g. EB-richtlijnen)!
