Communicatietechnologie & innovatie
Inleiding
Communicatietechnologie en innovatie is een overzichtsvak met focus op kennisoverdracht
en uitnodiging tot kritische reflectie over de vorm en de inhoud van de samenleving
vertrekkende vanuit de technologie Focus ligt op de productie van de communicatie en het
gebruik van ICT
VOORBEELDEN:
- Deliveroo, Uber: veranderen het hele marktmodel, ze zien zich als een
technologiebedrijf en geen horecabedrijf. Het maatschappelijk discours en hoe het
gemedieerd wordt in de samenleving. Hoe worden de fietsers betaald? Ze krijgen
een minimumbedrag maar dat wordt in real-time beslist. Wanneer er te weinig
fietsers zijn, wordt het loon hoger om zo meer fietsers (werknemers) aan te trekken.
- Tiktok: Chinese toepassing en ze censureren die gehandicapt zijn, mensen met een
andere seksuele geaardheid, zware mensen… Ze worden naar achter gestuurd
omdat het een Happy Life moet voorstellen op TikTok. We kunnen er niet veel aan
doen omdat het een Chinese applicatie is.
- Elon Musk: CEO van Tesla en SpaceX → SpaceX schieten satellieten in de lucht
De beurswaarden gaan naar boven en naar beneden. Tesla is heel bekend
geworden maar nu zijn er meerdere bedrijven die elektrische wagens hebben. Maar
Tesla blijft zeer populair. Satellieten in de ruimte schieten om ervoor te zorgen dat
iedereen ter wereld internet heeft. Heel de wereld voorzien van internet via een
satellietsysteem. Hij heeft een systeem ontwikkeld waarbij er onderdelen van de
raket uit de ruimte terugkomen om deze onderdelen opnieuw te kunnen gebruiken.
Op veel manieren vernieuwend en ook maatschappelijk belangrijk. 2024 wilt Musk
12.000 satellieten de lucht geschoten hebben, 60 per week.
- Eerste Belgische ‘unicorn’ Collibra: Elk jaar in Las Vegas, zeer belangrijke beurs.
Televisieschermen en bepaalde vormen. Het gebruik ervan en de impact zijn
belangrijk voor de samenleving. Eerste unicorn = een bedrijf dat 1 miljard dollar
waard is.
Waarom is dit vak belangrijk voor communicatiewetenschappers?
1. Er is nood aan communicatiewetenschappers met een totaal notie van
technologische, markt, beleids-en gebruikersaspecten van de informatiesamenleving.
2. Focus op wat ‘onder’ de media content ligt, die deze mee vormgeeft.
3. Weten wat de mogelijke toekomstscenario's zijn.
4. Nieuwe werkdomeinen voor sociale wetenschappers: digitale marketing, fact
checking, product management, nieuwe media industrie, start-ups, beleidrondAI,
media geletterdheid, …
5. Je wordt niet toegelaten tot de gesprekstafel over de toekomst als je niet eens de
bouwstenen van de onderliggende technologische componenten van een innovatie
verstaat.
Communicatietechnologieën: Tijd en afstand overbruggen
VOORBEELDEN:
- Chat Applicaties: Virtuele wereld, twee verschillende werelden
Evolutie is heel snel gegaan
1
, Vroeger werden boodschappen gestuurd door duiven, nu gaat dit via de technologie
en dat heeft gebracht doordat we tijd en afstand willen overbruggen Het is heel
normaal om met een laptop naar de les te gaan (vroeger typemachine).
- 1997: 44% in België had een computer, 4% had internet, 13% had en CD-ROM
reader, 2% gebruikte een e-mail en 51% had geen internet
We zijn met teveel op de wereld, er was een enorme bevolkingsgroei.
Dolly 1e gekloonde schaap, dood van Prinses Diana
- Recent:
- Album Travis Scott Fortnite → mensen zitten fysiek in een andere ruimte en
kunnen elkaar toch ontmoeten + in verschillende tijdzones en toch op
hetzelfde moment aanwezig
- Slint tv group watch (Disney) → samen tv kijken op verschillende plaatsen
- Vroeger:
- Trommels: In Afrika: gesproken taal → tromgeroffel
- Intonatie, tempo’s werden omgezet in tromgeroffel. → lengte en
toonhoogte van een slag, dus gesproken taal omzetten in tromgeluid.
- In onze taal is intonatie niet belangrijk. In het Chinees is intonatie wel
belangrijk
→ een verkeerde intonatie kan een ander woord zijn
→ Geen geschreven tussentaal zoals nu (sms bv)
- Rooksignalen: wordt gebruikt in het Vaticaan wanneer er een nieuwe Paus
verkozen is.
- optische telegraaf*
Techniekfilosofie
Whatsapp vs singal vs telegram:
Open source = de volledige software code die gebruikt wordt om het te maken, staat online,
iedereen kan het gebruiken
Bv. Apple software is closed source
2
,Cryptie= beveilig van softwarecode bericht kan ondertussen niet door derde partij gelezen
worden, gebruikt worden voor reclame aan te verbinden
Signal Whatsapp
Non-profit organisatie Commerciële organisatie
Het enige dat Signal opslaat, is de laatste Volgens het privacybeleid van Whatsapp
keer dat een gebruiker verbinding heeft kan Whatsapp datum- en tijdstempel
gemaakt met de server en zelfs die informatie bewaren die is gekoppeld aan
informatie wordt gereduceerd tot de dag in succesvol afgeleverde berichten en de
termen van precisie, niet het uur, een mobiele telefoonnummers die bij de
minuut of de seconde berichten zijn betrokken, evenals alle
andere informatie die Whatsapp wettelijk
verplicht is te verzamelen
Geen back-up Back-up
Gebrek aan een businessmodel → app zo Whats-app-inkomsten momenteel afkomstig
gericht op privacy want aangezien het van bedrijven die de service gebruiken om
bedrijf niet probeert om geld te verdienen, rechtstreeks met klanten te communiceren,
kan het bestaan in het enige voordeel van en het bedrijf is ook van plan betalingen in
de gebruiker de app te integreren
Communicatietechnologie
- Communicatietechnologie is de overkoepelende term die gebruikt wordt om te
verwijzen naar materiële objecten die ervoor zorgen dat informatie wordt
overgedragen van een bron naar een bestemming.
- ! naast deze materiële objecten omvat communicatietechnologie ook de handelingen
en organisaties die hier rond gevormd worden en bestaan
- De technologie medieert de communicatie (zonder technologie? woorden, klank,
toon, accent, handen…), en vaak gaat dit gepaard met het overbruggen van de
aspecten afstand en tijd van de communicatie en met een bepaalde vervorming van
de communicatie. Communicatietechnologie omvat naast deze materiële objecten
ook de handelingen en organisaties die hier rond gevormd worden en bestaan. bv.
selfies trekken
Communicatiemodel tussen twee personen zonder communicatietechnologie:
→ afhankelijk van verschillende factoren zoals woorden, expressie, houding, stem, smaak,
geur, atmosfeer, transfer tussen gedachten uit
het onderbewustzijn naar het bewustzijn …
DUS communicatie gemedieerd? bepaalde
zintuigen vallen weg of versterken (vb. via
telefoon worden geur, smaak, expressie en
houding niet gebruikt + atmosfeer veel
beperkter)
! doorheen de geschiedenis zijn versch.
communicatietechnologieën uitgevonden, gebruikt, verdwenen en vergeten MAAR elk heeft
3
, de cultuur en het zijn van de mens mee vormgegeven simultaan proces van sociale
constructie van technologie en technologische constructie van de samenleving
Shannon: zoektocht naar wiskundige communicatietheorie waarin hij communicatie
probeerde te modelleren DUS eenheid om informatie te meten → NIET geïnteresseerd in de
inhoud van de communicatieboodschap MAAR aandacht naar de overdracht van
communicatie als een ingenieur probleem → hij vat communicatie(transfer) in een model
Communicatiemodel van Shannon en Weaver:
Model ontwikkeld om de kleinst mogelijke eenheid van informatie los van de semantische
betekenis te bepalen.
1. De informatiebron produceert het bericht of de stroom van berichten.
2. De zender behandelt bericht zodat het omgezet wordt in een signaal dat over het
kanaal kan verstuurd worden.
3. Het kanaal is het medium dat gebruikt wordt om het signaal over te brengen van de
zender naar de ontvanger.
4. Als signalen over een kanaal verstuurd worden, kunnen ze verstoord worden door
ruis.
5. De ontvanger behandelt het signaal -de inverse operatie van wat de zender
uitvoerde- opnieuw zodat het bericht gereconstrueerd wordt.
6. De bestemming is de persoon (of het ding) voor wie het bericht bedoeld is.
Het model van Shannon werd sterk bekritiseerd want beperkingen vanuit sociaal
wetenschappelijke invalshoek (hoewel hij zijn theorie begon als een overbrugging tussen
wiskunde en elektrotechniek en dus expliciet geen rekening hield met de inhoud van de
boodschap):
- Weinig bruikbaar binnen de studie van massamedia
- Communicatie is altijd een tweezijdig proces
- Feedback wordt volledig genegeerd
- Informatiebron = de informatieve inhoud van signalen geabstraheerd van alle
specifieke menselijke inhoud
4
