Resume
Samenvatting Endogene en Exogene processen
- Cours
- Type
hoofdstuk endogene en exogene processen uit het 5 vwo boek van buitenland
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
robinbouhof
Aperçu du contenu
Endogene en exogene krachtenParagraaf 1
De aardkorst:
- Oceanische korst
Ligt lager dan de continentale korst. De oceaanbodem bestaat uit
basalt. Basalt heeft een hogere dichtheid en is zwaarder dan de
gesteenten waar continenten zijn opgebouwd, zoals graniet.
Hierdoor zakt de oceanische korst dieper weg in de aarde dan de
continentale korst.
De aardkorst drijft op de aardmantel
In het midden van de Atlantische Oceaan ligt de mid oceanische rug. De
oceaan is hier veel minder diep dan elders.
Diepzeetroggen liggen langs de randen van de Grote Oceaan. Hier is de
oceaan dieper dan elders.
De snelheid en de richting van aardbevingstrillingen wordt beïnvloed door
de eigenschappen van gesteente, zoals de tempratuur, dichtheid en
vloeibaarheid.
Paragraaf 2
De volgende type plaatbewegingen worden onderscheden:
1. Convergente plaatgrenzen
Er botsen twee aardplaten tegen elkaar. Het proces als een
oceanische plaat onder een continentale plaat duikt heet
subductie. Op de grens ontstaan diepzeetroggen.
2. Divergente plaatgrenzen
Er bewegen twee aardplaten uit elkaar. Er ontstaat een scheur in de
aardkorst die direct wordt opgevuld met lava. Door het stollen
hiervan ontstaat nieuwe oceaanbodem, die op deze manier
langzaam aangroeit vanuit de mid oceanische rug, ook wel de
spreidingszone genoemd.
3. Transforme plaatgrenzen
Er bewegen twee aardplaten langs elkaar. Het gaat om twee
aardplaten die in tegengestelde richting bewegen of twee
aardplaten die met verschillende snelheden in dezelfde richting
bewegen.
Er ontstaat bij de mid oceanische rug een duwkracht als gevolg van lava
dat op deze plek uit de aarde vloeit. Deze duwkracht zorgt er samen met
de zwaartekracht voor dat de oceanische plaat in beweging komt. Bij
subductie wordt de oceaanbodem door het gewicht naar beneden
getrokken. Als gevolg hiervan ontstaat een trekkracht op de rest van de
oceanische plaat.
Op basis van het actualiteitsprincipe kunnen we reconstrueren waar de
continenten op verschillende tijdstippen lagen. Tweehonderd miljoen jaar
, geleden vormden de continenten één groot supercontinent: Pangea.
Pangea is ontstaan door het naar elkaar toe bewegen van verschillende
kleinere continenten.
Paragraaf 3
Het eruptiemechanisme bepaalt de aard en de vorm van de vulkaan. Dit
mechanisme is afhankelijk van de ligging van de vulkaan ten opzichte van
de soort plaatgrens. Bij midoceanische ruggen ontstaan continu een
langgerekte sleuf in de aardkorst, die direct wordt opgevuld met magma
uit de mantel. Deze effusieve erupties verlopen heel rustig.
In subductiezones komen juist explosieve erupties voor. Dit komt door
een andere samenstelling van het magma.
Het in de lucht geslingerde materiaal zoals vulkanisch as, heet
pyroclastica. Doordat er bij elke uitbarsting de lava en de as zich in lagen
rondom de krater ophopen, ontstaat er en vulkaankegel. We spreken van
een stratovulkaan. In het leven van een vulkaan kan het voorkomen dat
de explosiviteit niet altijd even constant is. Als een eruptie zo explosief is,
dat de magmakamer van de stratovulkaan heel snel leeg raakt. Hierdoor
wordt de vulkaan instabiel en zakt het dak van de magmakamer in. Hierbij
ontstaat een caldera. Uitbarstingen na het ontstaan van de caldera
kunnen weer een nieuwe vulkaankegel opbouwen in de caldera.
In subductiezones bereikt niet al het magma het aardoppervlak. Grote
hoeveelheden magma blijven steken in de aardkorst zelf, om vervolgens
langzaam af te koelen. Dit worden intrusies genoemd. Hiervan is het
gesteente graniet het resultaat. Gesmolten metalen zijn vrij licht en stijgen
in de intrusie op.
Schildvulkanen worden gevormd doordat de dun vloeibare basaltische
lava rustig uit de krater stroomt en daarbij een uitgestrekt gebied bedekt.
De eruptie verloopt rustig omdat er nauwelijks druk wordt opgebouwd. Op
een hotspot bindt in de mantel continue stijging van magma plaats,
mantelpluimen genoemd. De plaat schuift er langzaam overheen en de
magma brand als het ware gaten in de aardkorst.
Paragraaf 4
Bij convergente en transforme plaatbewegingen ontstaan de zwaarste
aardbevingen. Hier ontstaan trillingen die het resultaat zijn van jarenlange
spanningsopbouw tussen twee aardplaten die tegen elkaar liggen. Door de
aanhoudende druk zal het gesteente langzaam vervormen of verbuigen.
Wanneer de spanning groter wordt dan de sterkte van het gesteente,
breekt het gesteente plotseling.
De uitslag op het seismogram is een maat voor de hoeveelheid
vrijgekomen energie, de magnitude. De magnitude van een aardbeving
wordt weergegeven met behulp van de schaal van Richter.
De intensiteit van een aardbeving wordt aangegeven met behulp van de
schaal van Mercalli. Uiteraard speelt daarbij de afstand tot het
epicentrum van de aardbeving een rol.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur robinbouhof. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,65. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73314 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans