Karel de Grote Hogeschool
academiejaar
uitgebreide samenvatting van alle theorie die tijdens de lessen van staatsrecht zijn uitgelegd. Samenvatting met paginanummering, inhoudstafel, theorie en voorbeelden. In totaal zijn er 39 pagina's.
1. DE BEGINSELEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING ............................................................... 4
1.1 HET ONTSTAAN VAN BELGIË ................................................................................................... 4
1.2 BELGIË IS EEN GRONDWETTELIJKE MONARCHIE .................................................................... 4
1.2.1 DE GRONDWET ALS JURIDISCHE GRONDSLAG VAN HET BELGISCHE STAATSBESTEL ..... 4
1.2.2 BELGIË IS EEN MONARCHIE ............................................................................................. 4
1.3 BELGIË IS EEN RECHTSSTAAT ................................................................................................... 5
1.4 BELGIË IS EEN REPRESENTATIEVE EN PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE ................................... 5
1.5 BELGIË IS EEN FEDERALE STAAT .............................................................................................. 6
1.6 BELGIË IS EEN VERZORGINGSSTAAT ........................................................................................ 7
2. DE ORGANISATIE EN BEVOEGDHEDEN VAN DE FEDERALE STAAT .................................................. 8
2.1 DE WETGEVENDE MACHT ....................................................................................................... 8
2.1.1 DE WETGEVENDE MACHT BESTAAT UIT DRIE TAKKEN ................................................... 8
2.1.2 DE KENMERKEN VAN VERKIEZINGEN .............................................................................. 8
2.1.3 DE SAMENSTELLING VAN DE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS ................... 8
2.1.4 DE SAMENSTELLING VAN DE SENAAT ............................................................................. 9
2.1.5 DE SAMENSTELLING VAN DE WETGEVENDE MACHT .................................................... 11
2.1.6 DE BEVOEGDHEDEN VAN DE WETGEVENDE MACHT .................................................... 11
2.1.7 DE WERKWIJZE VAN DE WETGEVENDE MACHT ............................................................ 14
2.1.8 WERKWIJZE VAN DE WETGEVER ALS GRONDWETGEVENDE MACHT ........................... 14
2.1.9 HET STATUUT VAN PARLEMENTSLEDEN ....................................................................... 14
2.2 DE UITVOERENDE MACHT ..................................................................................................... 14
2.2.1 DE SAMENSTELLING VAN DE UITVOERENDE MACHT.................................................... 14
2.2.2 DE WERKWIJZE VAN DE UITVOERENDE MACHT ........................................................... 17
2.3 DE RECHTELIJKE MACHT ........................................................................................................ 17
3. DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ......................................................................................... 18
3.1 DRIE GEMEENSCHAPPEN EN DRIE GEWESTEN ...................................................................... 18
3.1.1 GEMEENSCHAPPEN: CULTUUR EN WELZIJN ................................................................. 18
3.1.2 GEWESTEN: ECONOMIE ................................................................................................ 18
3.2 DE ASYMMETRISCHE STRUCTUUR VAN HET FEDERALE BELGIË ............................................ 19
3.3 DE BEVOEGDHEDEN VAN DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ........................................ 20
4. HET INTERMEDIAIRE EN LOKALE BESTUURSNIVEAU..................................................................... 21
4.1 DE GEMEENTEN ..................................................................................................................... 21
4.1.1 ALGEMENE BEVOEGDHEIDSOMSCHRIJVING ................................................................. 21
4.1.2 DE GEMEENTERAAD ...................................................................................................... 21
4.1.3 DE BURGEMEESTER ....................................................................................................... 22
4.1.4 HET COLLEGE VAN BURGERMEESTER EN SCHEPENEN .................................................. 23
1
Staatsrecht
, 4.2 PROVINCIES ........................................................................................................................... 24
4.2.1 ALGEMENE BEVOEGDHEIDSOMSCHRIJVINGEN ............................................................ 24
4.2.2 DE PROVINCIERAAD ....................................................................................................... 24
4.2.3 PROVINCIEGOUVERNEUR .............................................................................................. 25
4.2.4 DE DEPUTATIE................................................................................................................ 25
4.3 INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING .............................................................................. 26
4.4 VERKIEZINGEN: WIST JE DAT.. ............................................................................................... 26
5. DE RECHTSBESCHERMING TEGEN DE OVERHEID .......................................................................... 27
5.1 SAMENSTELLING VAN DE RECHTERLIJKE MACHT.................................................................. 27
5.1.1 VIER SOORTEN HOVEN EN RECHTBANKEN.................................................................... 27
5.1.2 RECHTSGEBIEDEN VAN DE HOVEN EN RECHTBANKEN ................................................. 28
5.1.3 SAMENSTELLING VAN DE HOVEN EN RECHTBANKEN ................................................... 28
5.1.4 HET OPENBAAR MINISTERIE = DE STAANDE MAGISTRATUUR = HET PARKET .............. 28
5.2 BEVOEGDHEDEN VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ................................................................. 28
5.2.1 ALGEMENE OMSCHRIJVING .......................................................................................... 28
5.2.2 BEVOEGDHEDEN VAN DE VERSCHILLENDE HOVEN EN RECHTBANKEN ........................ 29
5.3 WERKWIJZE VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ......................................................................... 31
5.4 STATUUT VAN DE RECHTERLIJKE MACHT .............................................................................. 32
5.4.1 BENOEMING VOOR HET LEVEN ..................................................................................... 32
5.4.2 ONAFZETBAARHEID EN OVERPLAATSING VAN DE RECHTERS ....................................... 32
5.4.3 STRAFRECHTELIJK STATUUT VAN RECHTERS ................................................................. 32
6. DE RECHTEN EN VRIJHEDEN .......................................................................................................... 33
6.1 INLEIDING .............................................................................................................................. 33
6.2 GELIJKHEID EN NON-DISCRIMINATIE .................................................................................... 33
6.2.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 33
6.2.2 FEITELIJKE ONGELIJKHEID EN RECHTSONGELIJKHEID ................................................... 33
6.2.3 WANNEER IS EEN RECHTSONGELIJKHEID IN STRIJD MET HET GELIJKHEIDSBEGINSEL? 33
6.2.4 BIJ WELKE RECHTSCOLLEGES KAN DE RECHTSONGELIJKHEID AANGEVOCHTEN
WORDEN? ...................................................................................................................................... 33
6.3 RECHTEN TER BESCHERMING VAN DE FYSIEKE PERSOON .................................................... 34
6.3.1 HET RECHT OP LEVEN .................................................................................................... 34
6.3.2 VERBOD VAN FOLTERINGEN, ONMENSELIJKE EN VERNEDERENDE BEHANDELINGEN . 34
6.3.3 DE VRIJHEID VAN PERSOON .......................................................................................... 35
6.4 RECHTEN TER BESCHERMING VAN DE PSYCHISCHE PERSOON ............................................. 35
6.4.1 VRIJHEID VAN MENINGSUITING .................................................................................... 35
6.4.2 VRIJHEID VAN GODSDIENST EN EREDIENST .................................................................. 36
2
Staatsrecht
, 6.4.3 HET RECHT OP PRIVACY ................................................................................................. 36
6.4.4 VRIJHEID VAN VERGADERING........................................................................................ 36
6.4.5 VRIJHEID VAN VERENIGING ........................................................................................... 37
6.5 HET RECHT OP EIGENDOM .................................................................................................... 37
6.6 SOCIAALECONOMISCHE RECHTEN ........................................................................................ 37
6.6.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 37
6.6.2 RECHT OP ONDERWIJS EN VRIJHEID VAN ONDERWIJS ................................................. 37
6.6.3 HET RECHT OP EEN MENSWAARDIG LEVEN .................................................................. 38
6.7 DE RECHTEN VAN HET KIND .................................................................................................. 38
6.7.1 INLEIDING ...................................................................................................................... 38
6.7.2 RECHTEN DIE KINDEREN BESCHERMEN ........................................................................ 38
6.7.3 RECHTEN DIE KINDEREN VOORZIENINGEN GEVEN ....................................................... 38
6.7.4 RECHTEN DIE KINDEREN INSPRAAK GEVEN .................................................................. 38
6.8 RECHTEN DIE VOORTVLOEIEN UIT BESTUURLIJKE VERNIEUWING ....................................... 38
6.8.1 RECHTEN OP OPENBAARHEID VAN BESTUUR ............................................................... 38
6.8.2 RECHT OP EEN UITDRUKKELIJKE MOTIVERING VAN INDIVIDUELE
BESTUURSHANDELINGEN .............................................................................................................. 39
6.8.3 HET RECHT OM EEN KLACHT IN TE DIENEN BIJ DE OMBUDS ........................................ 39
3
Staatsrecht
, 1. DE BEGINSELEN VAN DE BELGISCHE STAATSINRICHTING
1.1 HET ONTSTAAN VAN BELGIË
• 1815 – 1830: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
o Willem I (der Nederlanden) = staatshoofd
▪ Ontving veel kritiek van politieke stromingen:
• Katholieken: Willem I bemoeide zich te erg met de godsdienst
(benoeming bisschoppen) terwijl hij protestants was
• Liberalen: Willem I zorgde ervoor dat de officiële landstaal Nederlands
was
o = rijke Franstaligen
• 1830: de Belgische Omwenteling
o De Stomme van Portici: opera in Brussel waarin katholieken en liberalen zich in
herkenden
➔ Rellen in Brussel
➔ Revolutie
➔ Onafhankelijkheid van België
1.2 BELGIË IS EEN GRONDWETTELIJKE MONARCHIE
1.2.1 DE GRONDWET ALS JURIDISCHE GRONDSLAG VAN HET BELGISCHE STAATSBESTEL
• Hoofdlijnen staatsstructuur
o Vastgelegd door Nationaal congres
• Juridisch afdwingbaar: iedereen moet de Grondwet naleven
• Grondwet is moeilijk te wijzigen
o strenge procedureregels
1.2.2 BELGIË IS EEN MONARCHIE
• ↔ republiek (verkozen president)
• Monarchie (koning)
• Eerste koning België = Leopold I van Saksen Coburg
o Verstandig gekozen
▪ Frankrijk: getrouwd met kroonprinses
▪ Duitsland: zelf afkomstig
▪ Groot-Brittannië: familie van koningin
• Hedendaagse koning: Filip I van België
• Persoonlijke en grondwettelijk statuut van de koning
o Erfelijkheid
▪ 1991: vrouwelijke opvolging toegestaan
o Absolute onschendbaarheid en absolute onverantwoordelijkheid
• Absolute = geen uitzondering mogelijk
• Strafrecht: geen aanhouding, vervolging, veroordeling voor
midsdrijven
4
Staatsrecht
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur suzannemartens2. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
