Samenvatting dieetleer 2
H1: Eiwitbeperking
De aanbeveling voor eiwitten is 0,8-1g eiwitten per kg ideaal lichaamsgewicht
In België ligt die inname lager dan de aanbeveling!
We hebben eiwitten nodig voor de opbouw van ons lichaam maar bij te veel eiwitten vormen deze
afvalproducten dat ongewenst zijn bij de volgende pathologieën:
- Nieraandoeningen
- Leveraandoeningen
- Stofwisselingsstornissen
Omdat deze pathologieën kunnen leiden tot een gestoorde eiwit eliminatie wordt de
eiwitbeperking toegepast.
De graad van beperking is afhankelijk van de verschillende parameters:
Ureumgehalte in het bloed
= Hoge ureum waarden lage eiwitten inname
Creatine clearence
= Lage creatine waarden in de urine lage eiwitten inname
Metabole acidose
= Verhoogde acidose lage eiwitten inname
Het dieet bestaat uit:
1. De hoeveelheid eiwitten beperken tot minimum 40g/dag op basis van de voorgeschreven
hoeveelheid
↳ Beginstadium nierfalen: 0,8g per kg actueel lichaamsgewicht per dag
↳ Gevorderd stadium nierfalen: 0,6g per kg actueel lichaamsgewicht per dag
2. Eiwitten met een hoge biologische waarden (meer dierlijke dan plantaardige eiwitten)
3. Voldoende hoge energie-inname van min. 1800kcal
= Om weefselafbraak te voorkomen, werkt eiwitsparend! Gaan we bereiken door extra
koolhydraten te geven: toevoegen van suikerrijke producten, verrijken met maltodextrine, …
Alleen bij een aanbreng van voldoende kcal kan het eiwit ook als bouwstof voor de
lichaamscellen worden gebruikt.
4. Voorkomen van deficiënties door gezonde en gevarieerde voeding
,Hoe ziet het dieet eruit?
Vrij toegelaten: alle voeding met weinig tot geen eiwitten
= EA deegwaren, EA beschuiten, EA biscuits, aardappelzetmeel, maïszetmeel, maïzena,
custard, tapioca, EA bloem, EA broodmix, vanillepoeder, boter, minarine, margarine, olie,
runds- en varkensvet, mayonaise, suiker, confituur, jam, marmelade, honing, verse groenten
(2g E /100g max.) en vers fruit (2g E / 100g max), snoepgoed zoals zuurtjes, schuimpjes,
pepermunt, boterbabbelaars, fruittoffees, hopjes, kauwgom, winegums, thee, koffie,
frisdrank, limonade, gedroogde kruiden, specerijen, azijn, bouillonblokjes- en poeder, ketjap,
mosterd, sambal, tomatenpuree
Verboden: niet essentiële eiwitbronnen
= Meel, bloem, melkpoeder, eipoeder, deegwaren, boekweit, gort, havermout, rijst,
cornflakes, gebak met melk of eieren, gedroogd fruit (abrikozen, appelen, pruimen, dadels,
krenten, rozijnen, vijgen, …), noten en bereidingen met noten (marsepein), pinda’s,
pindakaas, gelatine, vruchtenstroop, chocoladepasta, chocoladekorrels, donker bier,
advocaat, Engelse saus, pickles, cacaopoeder, gist.
In beperkte hoeveelheid toegelaten: de essentiële eiwitbronnen, verdeeld over de dag
= Vlees, vis, schaal- en schelpdieren, kaas, eieren, aardappelen, sojaproducten, melk en
melkproducten.
↳ Groenten: opgelet met verse kruiden, erwten, bonen, spruiten, spinazie en peulvruchten.
↳ Fruit: opgelet met gedroogde vruchten
We gaan hierbij werken met eiwitruilwaarden, daarbij moet je in je dagschema rekening houden met
het volgende:
- Een grote portie vlees
- 1 melk- en/of melkproduct
- 2-3 sneden gewoon brood (<40g eiwitten = eiwitarm)
- 2x groenten per dag
- 3x eiwitarm fruit
- Geen verdoken eiwitten zoals in bindmiddel in een saus
- Voldoende energie: vet vlees en vis, room, glucose, fruitsap, dextrine-maltose, …
Tot en met <40g eiwitten zijn producten eiwitarm!
H2: COPD
= Chronische obstructieve longaandoening, het is een systeemaandoening van de onderste
luchtwegen, vanaf de bronchiën maar het heeft impact op het volledige lichaam en kan leiden tot
een stoornis met de gasuitwisseling. Het is ook een invaliderende aandoening, dwz dat de patiënt
beperkt is in het normaal functioneren doordat hij onvoldoende zuurstof kan opnemen en daardoor
is er een toename van het rustmetabolisme (10-20% verhoogd). Je hebt dan meer energie nodig voor
dagelijkse handelingen wat zorgt voor een verhoogde energiebehoefte maar omdat de patiënten niet
goed kunnen eten (door vermoeidheid) is er een daling van de voedselinname en dus ook een daling
van de spiermassa waardoor patiënten uiteindelijk bedlegerig worden.
,Het bestaat uit 2 ziekten namelijk:
Chronische bronchitis Longemfyseem
Wat is het? Een ontsteking van de bronchiën en Een invaliderende (niet te genezen)
dan zijn de bronchiën gezwollen en pathologie met destructie van het
zien de slijmvliezen rood. Als een longweefsel waarbij de wand van de
patiënt periodes heeft van hoesten en longblaasjes is beschadigd en de
slijmen gedurende minstens 3 longblaasjes dan zullen samensmelten
maanden en dat 2 opeenvolgende waardoor er grotere holten ontstaan en
jaren dan spreekt men van chronische de oppervlakte van de gasuitwisseling
bronchitis. daalt. Ook de elasticiteit van de longen
gaat verloren, er is een moeilijke
uitademing en er treedt ‘air trap’ op
d.w.z. dat CO2 gevangen zit in de longen.
Symptome - Ontsteking van de bronchiën - Obstructie van de luchtwegen
n - Hypertrofie van de slijmklieren - Vernietiging van longweefsel
- Verdikking bronchiale mucosa - Samensmelten van longblaasjes
- Pulmonaire hypertensie
Gevolgen - Obstructie van de luchtwegen - Langdurig hoesten
- Hypoxie: onvoldoende O2 voorziening - Kortademigheid en vermoeidheid
van de weefsels - Cyanose: blauwzucht
- Bacteriële infecties - Trommestokvingers
- Necrose (littekenvorming) en fibrose - Perifeer oedeem, leidt tot hartfalen
(bechadiging) van het longweefsel
COPD wordt ingedeeld op basis van de GOLD-richtlijnen in 4 klassen:
FEV 1 = het geforceerd uitademingsvolume in 1sec dus wat iemand in 1sec van lucht kan
uitblazen dit wordt bepaald door de chronische bronchitis met een spirometer
, De GOLD-richtlijnen onderscheiden de ernst van COPD a.d.h.v. het geforceerd uitademingsvolume in
1 seconde en deze worden eerst gebruikt!
Je hebt nog een andere classificatie en dat is het GOLD ABCD:
Het GOLD
ABCD geeft richtlijnen voor de diagnose en behandeling en wordt ingedeeld op basis van de
symptomen en hoeveel exacerbaties (verergeringen) er optreden. Deze richtlijnen gebruik je na de
GOLD 1234
mMRC-score: geeft aan hoe ernstig de kortademigheid is
Tabel kunnen interpreteren! Bijvoorbeeld score A is beginstadium patiënt kan klachten
hebben maar functioneert nog normaal t.o.v. score D daarbij is de patiënt
hoogstwaarschijnlijk bedlegerig en heeft hij beademingsapparatuur nodig + palliatieve zorg.
De algemene behandeling voor COPD bestaat uit:
- Verbetering van de overleving: zo weinig mogelijk hinder ervaren
- Reductie van de afname van de longfunctie van de tijd
- Verminderen van de symptomen
- Verbeteren van de levenskwaliteit – verwachtingen
- Voorkomen en behandelen van de complicaties
- Voorkomen en behandelen van bijwerkingen van de behandeling
- Reduceren van de uitgaven van medische consumptie
- Handhaven en/of verbeteren van de voedingstoestand
- Handhaven en/of verbeteren van de vetvrije massa
- Zo nodig afvallen met behoud van vetvrije massa bij een patiënt met obesitas
Dit wordt gedaan tijdens de respiratoire revalidatie wat een multidisciplinair
zorgprogramma is met aanvullend aandacht voor malnutritie, obesitas, spierzwakte en
maximale inspanningstolerantie.
