Resume
Samenvatting Geschiedenis tijd van wereldoorlogen
- Cours
- Type
Samenvatting van hoofdstuk 9, bovenbouw geschiedenis vwo
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
imkekeemers
Aperçu du contenu
Geschiedenis hoofdstuk 9 Tijd van Wereldoorlogen9.1 Van eeuwwisseling naar wereldoorlog
Kenmerkende aspecten
-Het voeren van twee wereldoorlogen
-De crisis van het wereldkapitalisme
-Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
In de periode 1900-1914 streden Groot-Brittannië en Duitsland om de macht in Europa. De VS was
echter het modernste land. Europeanen vonden hier veel werk in de zware en lichte industrie. De
politieke banden tussen Europa en de Verenigde Staten waren minder hecht dan nu. De oorzaak
hiervoor was de Amerikaanse buitenlandse politiek van isolationisme. -> politiek waarbij een land
zich niet richt op aangelegenheden in andere landen, zonder zich van het buitenland af te keren.
West-Europa was nog steeds het economische en politieke centrum van de wereld. De Duitse
industrie groeide enorm in 1871. Duitsland wilde ook koloniën, en om dit te bereiken was een vloot
nodig. Willem II maakte zich sterk door de bouw van een moderne vloot. Hiermee begon de
wapenwedloop met Groot-Brittannië.
Als gevolg hiervan ging Groot-Brittannië op zoek naar een bondgenoot. Frankrijk en Groot-Brittannië
gingen een vriendschapsverdrag aan: de Entente Cordiale. -> Zodra Duitsland of een van hun
partners zou mobiliseren, zou Duitsland direct op twee fronten aangevallen worden. Frankrijk deed
mee omdat het wraakgevoelens koesterde (ze verloren de Frans-Duitse oorlog). In 1892 sloot
Frankrijk een bondgenootschap met Rusland, waardoor Duitsland geklemd zat tussen vijandige
naties. Langzaam groeide dit bondgenootschap uit tot de Triple Entente. Rusland was echter een
zwakke bondgenoot. Het had weinig wapens en was absoluut geen industriële grootmacht. Veel
Russen waren analfabeet en leefden op het platteland.
9.2 De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)
Kenmerkende aspecten:
-Het voeren van twee wereldoorlogen
-De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
-Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
In 1914 stonden twee bondgenootschappen tegenover elkaar: de Triple Entente en de Triple
Alliante. (Italië, Duitsland, Oostenrijk-Hongarije. De laatste twee werden ook wel de Centralen
genoemd). Bij de Triple Alliante was Oostenrijk-Hongarije de zwakke bondgenoot. Het was een
enorm uitgestrekt rijk met een oud staatshoofd.
Uit angst voor de Frans-Russische samenleving bereidde Duitsland zich voor op een mogelijke twee-
fronten oorlog. In 1906 was hiervoor het Von-Schlieffenplan uitgewerkt. Duitsland zou, voordat het
Russische leger was gemobiliseerd, eerst Frankrijk in een korte oorlog uitschakelen. Daarna zouden
ze Rusland verslaan.
De moordaanslag op 28-06-1914 in Sarajevo (Bosnië) op de Oostenrijk-Hongaarse troonopvolger was
eerst alleen een politieke rel. Oostenrijk arresteerde de dader, maar wees ook Servië aan als
verantwoordelijke. Achter Servië stond bondgenoot Rusland. Oostenrijk-Hongarije verklaarde Servië
op 29 juli de oorlog. Diplomaten probeerden de oorlog nog te voorkomen, maar ze hadden te weinig
tijd.
, Op 4 augustus trokken de Duitse legers België binnen. Het Von-Schlieffenplan trad in werking. Begin
september zaten de Duitsers al in Frankrijk. De opmars kwam tot stilstand in een loopgravenoorlog.
-In ruil voor beloften van land wisselde Italië in 1915 van bondgenootschap en nam tijdens het
verdere verloop van de oorlog het zuidelijke front van de Centralen voor zijn rekening.
Aan het begin van de oorlog was er op zee weinig te merken van de oorlog. Pas in 1917 kondigden
Duitsland een onbeperkte duikbotenoorlog af. Ook hinderden schepen van politiek-neutrale landen
zonken. Dit was de reden voor de Amerikanen om aan de oorlog deel te nemen. Hierdoor werd het
een echte wereldoorlog. De oorlog werd weliswaar in Europa uitgevochten, maar uit alle
werelddelen namen soldaten deel aan de strijd.
Het oostfront loste plotseling in het niets op toen Duitsland en Rusland in 1918 de Vrede van Brest-
Litovsk sloten. Op 11 november werd, na het noodgedwongen aftreden van de Duitse keizer, de
wapenstilstand gesloten.
9.3 De Russische revolutie en de Sovjet-Unie onder Stalin
Kenmerkende aspecten:
-Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme
-De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
Politici riepen in februari 1917 de revolutie in Rusland uit, de Februarirevolutie. Ze vormden een
voorlopige liberale regering onder leiding van Alexander Kerenski. Er ontstonden sovjets, een soort
volksraden. In maart werd de tsaar, Nicolaas II, tot aftreden gedwongen. Lenin presenteerde toen
aan de nieuwe regering zijn plannen. Deze werden niet geaccepteerd. Lenins aanhangers, de
bolsjewieken, pleegden een staatsgreep. Dit heet de Oktoberrevolutie.
Er was veel onrustigheid in Rusland. Om grip te krijgen op de bevolking, werd het geheime
politieapport van de tsaar omgevormd tot een gekiemde dienst, de Tsjeka. Vanaf 1918
terroriseerden ze de bevolking, in wat de Rode Terreur wordt genoemd.
Aan Duitsland had Lenin vrede beloofd. Dit gebeurde in maart 1918. Er was echter nog steeds
onrustigheid. De Witten (aanhangers van de Tsaar) vochten tegen het Rode leger, onder leiding van
Trotski. Pas na de overwinning van de bolsjewieken in 1921 werd de Unie van Socialistische Sovjet
Republieken uitgeroepen. (USSR)
Lenin introduceerde in 1921 nieuwe plannen om het land te verbeteren: De Nieuwe Economische
Politiek (NEP). Hij probeerde op deze manier om de bevolking te motiveren om mee te werken aan
de opbouw van een nieuwe samenleving. Hier slaagde hij in. Door de NEP verbeterde de
voedselsituatie en gingen arbeiders aan de slag.
Na Lenins dood in 1924 streed Trotski om de opvolging met een politieke nieuwkomer, Stalin. Stalin
had een sterk doel: de Sovjet-Unie zou binnen tien jaar de industriele achterstand op het westen
hebben ingehaald.
Hij startte het hervormingsproces in de landbouw. Met de afschaffing van de NEP en de collectivisatie
van de landbouw creëerde hij een arbeidsovereenkomst dat nodig was voor de opbouw van de
industrie. Dit gebeurde onder dwang van het Rode leger en de sovjets.
Goelag-archipel-> Systeem van straf- en werkkampen in de Sovjet-Unie.
Grote Terreur-> Periode van 1934 tot 1938, waarin tegenstanders van Stalin werden verbannen of
vermoord.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur imkekeemers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
76462 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans