Begrippenlijst Diversiteit
Les 1: Diversiteit als concept
Assimileren Eigen cultuur (vanaf je toekomt in je
gastland eigen cultuur overboord gooien en
je aanpassen aan de cultuur van je gastland
je moet deze overnemen en kopiëren)
Cultuur-migratie achtergrond Geslacht, seksuele geaardheid, socio-
economische achtergrond, beperking
leeftijd.
Diversiteit Mix van verschillen
Mensen zijn gelijk en verschillend
Etnische of raciale achtergrond Nationaliteit, huidskleur, taal, religie
Exclusie/uitsluiting Vindt plaats wanneer de toegang tot
deelname aan de samenleving wordt
geweigerd aan de persoon.
Vb. geen lesgeven aan meisjes, personen
met een verstandelijke beperking.
Fragmentatie Verschillen willen verklaren
Wij/zij denken
Strijd tussen groepen
Mensen zeggen niet wat ze denken
Productiviteit groter geheel daalt
Vechten concurrentie
Inclusie Het recht op volwaardige deelname aan de
samenleving op gelijke voet met andere
burgers, een onafhankelijk leven met gelijke
keuzemogelijkheden en met respect voor
individuele keuzes
Integratie We laten de minderheidsgroep die niet
voldoen aan onze norm mogen een cirkel
vormen in onze cirkel (in onze
maatschappij) hun eigen cirkel in onze cirkel
Vb.: man afkomstig uit Afrika psychologie
gestudeerd maar hier niets waard omdat
Nederlands zijn moedertaal niet is.
Personen mogen meedoen als ze zich
1
, kunnen aanpassen. De bestaande
structuren passen zich niet of te weinig aan
de noden van de persoon. Volwaardige en
duurzame deelname is dan ook vaak heel
moeilijk of kost de persoon heel veel
inspanning.
Vb. anderstalige nieuwkomers mogen
deelnemen aan hoger onderwijs maar geen
bijzonder statuut omwille van taal, GON
begeleiding
Multiculturalisme is een politieke ideologie die uitgaat van het
primaat van de religieus etnische groep
boven het individu. Multiculturalisten
denken dat het liberalisme met zijn
concentratie op het individu, moet worden
aangevuld met een oriëntatie op de
religieuze etnische group.
Segregatie Mensen volledig uitsluiten, mensen zijn niet
welkom en moeten zo een aparte cirkel
creëren.
Je leeft in een aparte omgeving samen met
mensen die ook niet voldoen aan de norm.
Vb. personen met een handicap leven
samen in een omgeving die speciaal voor
mensen met een bepaalde beperking of
verschillende soorten beperkingen is
voorzien, apart en geïsoleerd van mensen
zonder handicap.’
Vb. Etnische rassensegregatie, bijzonder
onderwijs,
Apart zetten van mensen maar
Aanbod.
Superdiversiteit (Vertovec) Langzaam proces van normalisering van
diversiteit in steden, maatschappij,
hulpverlening, onderwijs, de 20e eeuw was
de eeuw van migratie de 21e eeuw van
diversiteit.
2
,Les 2: Diversiteit als systeem: Macro - Meso –
Micro/sociale orde – Sociale orde
Beeldvorming “Het ontstaan van bepaalde voorstellingen
met betrekking tot personen, zaken, feiten,
e.d.; vandaar ook: voorstelling”
Beeldvorming is dus een voorstelling. Als
we ‘voorstelling’ (in de betekenis van
beeldvorming) opzoeken, dan vinden we de
volgende omschrijving: “dat wat voor de
geest staat, bewustzijnsinhoud, begrip,
denkbeeld”
Uit deze omschrijvingen leren we twee
dingen:
• Beeldvorming is een proces; het is iets
dat ontstaat.
• Beeldvorming is een mentaal proces;
het is iets dat iemand voor de geest
staat.
Blank is geen neutrale term ‘Blank’ heeft de connotatie van reinheid en
neutraliteit, waardoor de eeuwenlange
machtsongelijkheid nog eens extra zou
worden ‘witgewassen’.
De norm van de maatschappij Wit heteroseksueel mannelijk
De wite verlosser Een wit, westers persoon die mensen in
‘ontwikkelingslanden’ ver weg of ‘arme
wijken’ in de eigen stad willen ‘helpen’
zonder zich enigszins bewust te zijn van het
eigen witte privilege, van mondiale
machtsstructuren, van zijn/haar bijdrage
daaraan, of van de cultuur en de situatie
van de ‘zielige’ mensen die ze uit de
goedheid van zijn/haar witte, westerse hart
proberen ‘te redden’
Discriminatie = uitsluiting Indien niet iedereen de gelijke kansen krijgt
of de middelen ertoe.
Kleurenblindheid Geen kleurzien. Als je geen kleur ziet, dan
zie je ook geen machtsstructuur die
3
, gebouwd is op basis van kleur.
Kleurenblindheid heeft twee kanten:
– Makkelijkste manier om de ervaring van
mensen van kleur en zwarte mensen te
ontkennen
– En het is de makkelijkste manier om je
eigen witheid nooit te hoeven
onderzoeken
Macro Maatschappij
Meso Familie/school/dichte omgeving
Micro Individueel niveau
Norm denken Macht & privilege + othering (ongelijke
kansen voor individuen
maatschappelijke systemen van
ongelijkheid: patriarchaat,…
Privileges Privilege is onzichtbaar voor wie het heeft.
(Onzichtbare rugzak)
Is dus omgekeerd evenredige van
discriminatie
Privilege & discriminatie ervaren vb.
onzichtbare intersectionaliteit (=
onzichtbare intersectionaliteit)
Sociale identiteit: Lidmaatschap van een bepaalde groep vb.
vrouw
Problematisch wij – zij denken!
Socio-ecological model 3 niveaus waarop diversiteit georganiseerd
wordt en ongelijkheid in stand gehouden
kan worden
Subjectieve, individuele kenmerken Jvb: ezelf als vrolijk beschouwen
Witheid Witheid’ is een systeem dat verbonden is
aan huidskleur, aan een cultuur, aan een
perspectief, aan een systeem van macht, en
4
