Pedagogische visie van Rudolf Steiner/ Antroposofische principes:
Wat is antroposofie
Antroposofie is een moderne maatschappelijke stroming, geïnspireerd op het werk van Rudolf
Steiner. Een filosofie die het geestelijke in ieder mens wil verbinden met het geestelijke in de wereld.
Antroposofie is een samengesteld Grieks woord voor anthropos (mens) en sophia (wijsheid)
Wie was hij
Rudolf Joseph Lorenz Steiner (1861-1925) was een was een Oostenrijkse filosoof, schrijver, architect
en pedagoog. Hij had een geheel eigen zienswijze op pedagogie. Hij is bekend geworden als
grondlegger van de antroposofie en haar praktische toepassingen, zoals het vrijeschoolonderwijs, de
antroposofische geneeswijze, de heilpedagogie, de sociale driegeleding en de biologisch-dynamische
landbouw.
Visie
Elk kind uniek is en de gelegenheid moet krijgen om zich volledig te ontplooien. De nadruk ligt op de
natuur en natuurlijke materialen zoals wol, steen, hout of bijenwas. Ook het meubilair is van
natuurlijk materiaal (hout) gemaakt. Op die manier leren kinderen hoe de natuur in elkaar zit en
tegelijkertijd wordt de zintuiglijke ontwikkeling gestimuleerd. Ook expressie en fantasie spelen een
belangrijke rol. Het kind leert zich uiten en ontwikkelt zich tot een creatief mens. Alles wat het kind
doet, is vrije expressie.
Bijzondere aspecten van de pedagogie
Bij het opvoeden vanuit antroposofisch perspectief zijn er een aantal aspecten herkenbaar die zij van
belang achten voor de ontwikkeling van het jonge kind:
• Nabootsing
• Rust, ritme en herhaling
• Respect, eerbied en dankbaarheid
• Wilsontwikkeling
• Ontwikkeling van de zintuigen: tastzin, bewegingszin, evenwichtszin en levenszin
Nabootsing
In de eerste zeven levensjaren staat het kleine kind geheel open voor de wereld en laat
deze in het volste vertrouwen binnenstromen. Het kind treedt de wereld met een
actieve belangstelling tegemoet. Het is gevoelig voor stemmingen van buiten en ontvankelijk voor de
intenties en de innerlijke houding van waaruit de opvoeders handelen. Het nabootsen door het jonge
kind is niet een passief kopiëren, maar een activiteit waar het hele organisme van het kind bij
betrokken is. De wil van het kind wordt daarmee gevormd, geleid en opgevoed. De rol van de
opvoeder is dus niet alleen om dingen aan te leren, uit te leggen of opdrachten te geven, maar om er
vanuit de totale persoonlijkheid te zijn, het kind voor te leven, dingen met aandacht te doen, zodat
het kind vanuit enthousiasme mee wil doen.
Rust, ritme en herhaling
Rust, ritme en herhaling dragen bij aan de ontwikkeling van een gevoel van veiligheid en
zelfvertrouwen. Een klein kind gedijt goed in een sfeer van rust. Dat betekent niet dat het helemaal
, stil moet zijn, dat er geen activiteit zou moeten zijn of dat alles heel langzaam gedaan zou moeten
worden. Het gaat erom dat het kind de gelegenheid krijgt om ongestoord in het nu te zijn, zonder
opgeschrikt, afgeleid of opgejut te worden. Het is daarom van belang dat er veel momenten zijn
waarop een kind ongestoord kan spelen, zonder dat het van buitenaf gestuurd, geleid of afgeleid
wordt. Zo kan het ongestoord de wereld om zich heen verkennen, ontdekking doen, vaardigheden
oefenen, indrukkingen opdoen en verwerken.
In een ongestoorde sfeer van rust kan de ontdekkingsdrang, nieuwsgierigheid en verwondering van
het kind zich uitleven. Voor de dagelijks terugkerende handelingen en de daarbij behorende
overgangen, kan het kind veel steun, houvast en herkenning ontlenen aan een vaste volgorde, een
vaste dagindeling en vaste gewoontes. Ritme is voor een klein kind een steun om thuis te raken in
zijn lichaam, om de levensprocessen goed op gang te helpen, om een evenwichtige
energiehuishouding op te bouwen en om veerkracht te ontwikkelen. Een dag is bij voorkeur ritmisch
opgebouwd en kent momenten van (in) spanning en
ontspanning Door herhaling van de handelingen ontstaat herkenning bij het kind en dat geeft
houvast. Het biedt emotionele veiligheid. Als het kind dagelijks op regelmaat kan rekenen, ontwikkelt
het vertrouwen. Ook ontstaan door de herhaling de goede gewoontes die in de kinderjaren
verworven kunnen worden.
Respect, eerbied en dankbaarheid
Door volwassenen respectvol met de omringende wereld om te zien gaan leert het kind zijn
eerbiedskrachten te ontwikkelen. Het ‘in de eigen waarde laten’ van mensen, dieren, planten en
dingen kan hierdoor dagelijks geoefend worden. Er doen zich steeds weer gelegenheden voor
waarnaar met verwondering, eerbied en aandacht gekeken kan worden. De volwassene, die op deze
wijze in het leven staat, kan zich dankbaar voelen voor dat wat het leven te bieden heeft. Dit gevoel
wordt door het kind ervaren. Er ontstaat een innerlijk gevoel voor dankbaarheid.
Wilsontwikkeling
Het stimuleren van eigen activiteiten, het bieden van herhaling en regelmaat, het
aanleren van goede gewoontes en het richten van aandacht op de omgeving zijn
belangrijk voor de ontwikkeling van de wil en van daadkracht. Een goed ontwikkelde wil
is een stevige basis voor het mentaal en lichamelijk prestatievermogen op latere
leeftijd. In de eerste zeven levensjaren wordt een belangrijke basis gelegd voor de
ontwikkeling van het geheugen, het concentratievermogen en het
doorzettingsvermogen.
Ontwikkeling van de zintuigen: tastzin, bewegingszin, evenwichtszin en levenszin
Door middel van de zintuigen komen we in contact met onszelf en met de buitenwereld.
Het kleine kind is nog een en al zintuig, alle indrukken komen ongefilterd binnen. Het
heeft nog niet geleerd de verschillende zintuiglijke indrukken naar ‘waarde’ te schatten
en de niet waardevolle te negeren. Alles wordt opgenomen. We proberen die
onbevangenheid te behouden en te behoeden door te waken over de kwaliteit van de
zintuiglijke indrukken. Inrichting en kleurgebruik in de ruimte, voeding, keuze van
materialen en de hoeveelheid speelgoed zijn daarop afgestemd.
Tastzin
Met de tastzin ontdekt het kind zijn lichaam en zijn omgeving. Via aanraken, betasten
en grijpen komt het kind tot ‘begrijpen’. Het ervaart een bepaalde weerstand waardoor
het kind zichzelf en zijn omgeving ervaart en de grens daartussen. Een goede
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur youdontknowmeidotknow. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.