Hoofdstuk 1 tot en met 7 van de cursus zijn samengevat met aanvullingen van de powerpoints.
School: Odisee
Opleiding: leerkracht lager onderwijs
Academiejaar: (2de semester)
Hoofdstuk 1 Algemene inleiding:
Wat is psychologie?
1.1 Omschrijving van de term ‘psychologie’
1.1.1 Onderscheid tussen intuïtieve mensenkennis en psychologie
Intuïtieve mensenkennis
Dat is het inzicht in eigen gedrag en dt van anderen gebasseerd op toevallige en persoonlijke
ervaringen.
Mensenkennis
De verwachtingen en opvattingen over andere mensen vaak gebasseerd op hun intuïtie of
buikgevoel, eigen erarvaringen.
Hoe of wat we denken is altijd gekleurd en subjectief.
Psychologie is letterlijk de zielkunde of geestesleer. In de oorspronkelijke definitie vinden we een
dualistisch mensbeeld terug. De mens werd voorgesteld als een twee-eenheid. De geest als
inspirerende motor en het lichaam als uitvoerende machine.
Eind 19e eeux- begin 20ste eeuw de eerste psychologen: focus op de geest, het mentale leven
Later lag de focus op het waarneembaar gedrag (behaviorisme) omdat er een gebrek aan
objectiviteit was.
Vanaf 1950 lag de focus dan op gedrag en geest
Psychologie
De psychologie is de wetenschappelijke studie van de mentale processen (geest) en het gedrag van
individuen.
Aandachtspunten
Psychologie houdt zich bezig met geestelijke processen en het gedrag.
Psychologie maakt gebruik van een wetenschappelijke methode.
Psychologie houdt zich niet enkel bezig met het uiterlijk waarneembaar maar ook met wat
zich binnenin afspeelt.
Psychologie tracht de mens in zijn context of omgeving te begrijpen. Mensen worden
beïnvloed door prikkels in de omgeving.
Psychologie spitst zich toe op een hele kleine deelfunctie als op groter gehelen.
1.1.2 Psychologie is een wetenschap
Empirisch onderzoek is gebasseerd op ervaring. Het gaat objectieve informatie verzamelen
op basis van metingen. Vb. Millgram, Stanford Prison…
Wetenschappelijk wil zeggen dat men gebruik maakt van objectieve en vastgelegde methodes om
feiten en gebeurtenissen in de wereld te beschouwen, te verklaren en eventueel te voorspellen.
Een verklaring is een theorie voor een verzameling van feiten of waarnemingen.
1
, 1.2 Leerpscychologie: wetenschap of intuïtie?
1.3 Psychologie meer dan je denkt
Er bestaat een grote diversiteit aan psychologen die gespecialiseerd en actief zijn op verschillende
terreinen.
Experimenteel-theoretische psychologen (onderzoek uitvoeren)
Toegepaste psychologen (arbeids-, school-, klinisch-, sportpsycholoog)
2
, Hoofdstuk 2 Leren op school
2.1 Inleiding
2.2 Wat is leren?
2.2.1 De basis van het ‘leren’
Leren is een actief proces waardoor ervaringen een blijvende verandering veroorzaken in het gedrag
of de mentale processen.
Leren is een actief proces door interactie met de omgeving gaan leerlingen informatie
verwerken. Ze bouwen voort op hun kennis en vaardigheden.
Actief leren = leerlingen volen zich betrokken bij het onderwijsgebeuren en gaan zelf aan de
slag met leerinhouden.
Leren is een proces dat tijd en herhaling vraagt. Hierna weet men iets dat men nog niet wist,
beheerst men een bepaalde vaardigheid of bezit men een bepaalde attitude die voor het
leerproces nog niet aanwezig was.
De leeromgeving zijn de maatregelen die worden genomen in de omgeving om het leren te
bevorderen.
Vb. de klas als leeromgeving: realistisch, compleet en rijk
Bij leren ontstaan er duurzame gedragsveranderingen die relatief permanent zijn en waarbij
er transfers mogelijk zijn.
We hebben pas iets geleerd wanneer we het kunnen transfereren naar een andere situatie.
Bij het leren ontstaan verschillende gedragsmogelijkheden/ leerresultaten
o Cognitieve leerresultaten (kennisverwerving, geheugen, gebruik van kennis en
oplossingsmethoden bij probleemoplossen…)
Vb. 2+2 = 4, de hoofdstad van België is Brussel
o Motorische leerresultaten (hand- en overige lichamelijke vaardigheden)
Vb. fietsen, strijken
o Dynamisch-affectieve leerresultaten (gevoelens, motivaties, interesses en
waardepatronen)
Vb. zelfkritisch zijn
Leren heeft een uitwendig en inwendig aspect
o Uitwendig is de prestatie waarneembare, observeerbare
o Inwendig is de handelingsstructuur of denkproces manier waarop de prestatie
geleverd wordt
Vb. 18 + 5 = 23 kan op verschillende manieren berekend worden
– Direct weten
– Splitsing van 5 in 2 + 3 – 2 wordt bij de 18 geteld = 20 + 3 = 23
– Bijtellen op de vingers
In dit voorbeeld is de prestatie hetzelfde maar het inwendige aspect is verschillend. Elk van deze
manier is een andere manier om tot dezelfde prestatie te komen.
3
, 2.2.2 Het leerproces: zes principes van verwerving
1. Leren vraagt tijd, inspanning en motivatie
Het proces van leren is een langzaam proces.
2. De concentratieboog is kort
Een synoniem voor concentratieboog = aandachtboog. Deze duurt ongeveer 15-20 minuten, nadien
beginnen onze gedachten af te dwalen. Aandacht kan heel snel verstoord worden.
3. Verspreid oefenen is beter dan aangensloten oefenen
Gespreid leren voorkomt een vluchtige opname van informatie = spacing-effect.
Vb. autorijden (20 minuten per dag in plaats van 1 uur per week)
4. Voorkennis is belangrijk
Volgens Ausubel is de verwerving van kennis afhankelijk van wat al aanwezig is in het brein. De
bestaande kennis is een filter voor nieuwe informatie vandaar het belang van eerder opgedane
kennis.
Nieuwe informatie los van bestaande kennis wordt snel vergeten. Ons brein heeft nood aan:
ordening, structuur en betekenis.
5. Het brein reageert goed op multimediale aanvoer van inhouden
Er is geen sprake van leerstijlen. Het belang van multimediale input = visueel (beeld) en auditief
(woord).
6. Om te leren moet het brein actief zijn
Als ons brein iets actief doet met een prikkel kan het pas worden onthouden.
!! alleen luisteren en niets noteren is dus niet actief bezig zijn.
2.3 Soorten leerprocessen
2.3.1 Cognitieve leerprocessen
Cognitieve processen zijn opgebouwd uit de cognitie of kennis van iemand. Datgene wat hij al weet.
Vb.
– Een telefoonnummer onthouden
– De hoofdsteden van de EU benoemen
– Een staartdeling correct uitvoeren
– Een planing opstellen voor de start van het studeren
– De formule voor een rechthoek weergeven…
De leerprocessen met een cognitief resultaat zijn gebasseerd op bewuste denkactiviteit (herkennen,
reproduceren, oordelen, overwegen, kiezen…) hierbij functioneren de relaties tussen de gegevens als
leidraad bij het leren van een prestatie.
Het geheel van relaties tussen de gegevens = een cognitief schema (Piaget) of associatief netwerk.
De informatie waarover iemand beschikt wordt georganiseerd opgeslagen in een cognitief schema.
Het is dus een netwerk van georganiseerde kennis dat door de lerende persoon zelf tot stand wordt
gebracht.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elinedevreese. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,69. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
