Dit document bevat een samenvatting van het hoofdstuk 'Staatsvorming en heerlijkheden', gedoceerd door professor Huysmans aan de KUL in de eerste bachelor geschiedenis. Het bevat lesnota's, slides, en belangrijke kaarten en afbeeldingen. Het heeft me geholpen een 19/20 te behalen.
ANNO 1000: geworteld in post-imp realiteit
• Oost en W-Francia voorgoed verdeeld: we spreken hier al v Frankrijk en
Duitsland hoewel er wellicht geen bewust natiegevoel was. → verbrokkeld,
weinig macht Capetingische koning, pl regionale heren als hertog van
Normandië, graaf v Vlaanderen
• Duitse Rijk veel sterker en groter (dankzij Italiaanse gebieden)
• solide politieke rijk Engeland, maar niet veel groter > een Duits hertogdom
• Echter deze rijken in 1000 nog minder machtig dan Al-Andalus en
Byzantium. → kalifaat van Cordova en Byz rijk als meest welvarende
• Byzantium. → kalifaat van Cordova en Byz rijk als meest welvarende
Echter ANNO 1100/1300
• Byzantium sterk verzwakt door oprukkende Seldjoeken (Manzikert 1071)
• Al-Andalus valt uiteen in kleine Islamitische staatjes in 1030
1300: opgeslokt door chr heersers (reconquuista)
• Europese staten worden prominenter en machtiger
• Ook Duitsland kampt met interne rebellie, Italië gaat eigen weg
1300: Duitse Ottoonse koninkrijk verbrokkeld tot kleine staatjes
Italiaanse steden w zelf kleine pol entiteiten
,• Engeland behoudt cohesie maar ondergaat twee gewelddadige
veroveringen
• Franse koningen blijven zwak maar Frankrijk w cockpit ambitieuze heren;
en sommigen van hen, die dienst deden als huurlingen en freelance fighters,
slaagden erin in 2e helft 11e E om Z-Italië te veroveren, en in 1100 ook
Palestina aan einde v 1e kruistocht
• Pausschap begint zichzelf te profileren als onafhankelijke morele
autoriteit, rivaal v traditionele seculiere machten
1. Algemene trends (diachroon)
Van post-Karolingische erfenis naar nieuwe politieke realiteit op 2 niveaus
klassieke Rom waarden en instituties <-> orgmechanismen en ideologie
VM: netwerk van edellieden die gezamenlijk heersten <-> HM: staten
<-> toch nog veel continuïteit!!
Lokale contractie vanaf c.1000: kleinere schaal op lokaal niveau
= opkomst steden en territoriale/banale heerlijkheden (h6)
• Encellulement: kleine heerlijkheden o.l.v. kasteelheren, graven, hertogen
o.b.v. sociale dominantie
• In steden: stedelijke overheden
Centralisatie en groei 12e/13e E: bureaucratisch systeem boven lokale niveau
= pol systemen grootschaliger en machtiger in Latijns Europa
Uitbouw ‘publieke macht’
, • Administratieve verbetering & professionalisering
• Meer personeel, dat verder reisde
• Sterkere verschriftelijking → kanselarijen
• Meer systematische innin belastingen
• Controle ambtenaren
• Complexere rechtssystemen (ook buiten directe controle)
• Betere communicatietechnieken
Diverse interacties tussen de twee niveaus:
• Duitsland + Italië: macht koningen trekt terug t.v.v. steden en prinsdommen
• Frankrijk: koning breidt geleidelijk hegemonie uit, heerlijkheden blijven
bestaan (vanuit kroondomein île de France)
• Engeland: koning w beperkt in centralisme door adel, ‘barons’,
heerlijkheden (1215)
• Castilië: hegemonische koning leidt anno 1200 lappendeken van steden en
heerlijkheden
Zowel publieke (verantwoordelijkheid onderdanen) als heerlijke (directe
controle door sociale dominantie = lordship) macht in beide niveaus!
1.1. Ambtenarij
Wordt een aparte klasse in middeleeuwse samenleving
Wanneer?
• VM: clerici, edellieden aan hof (lokale machthebbers)
o Clerici: geletterd + geen erfelijk ambt maken
• 1150-1200: steeds meer < lage adel, steden, soms onvrijen (o.a.
ministerialen)
Wie? Nieuwe professionale carrière-ambtenaren
• Vaak gesalarieerd, in roterende locaties (<-> corruptie)
• Steeds betere opleiding (rechtenstudenten < Bologna, notariaat)
• Veelvuldige corruptie, maar wel loyaal aan vorst, controle (o.a. Karol)
o Karolingen: eedzwering, missi, collectieve boetedoening
o Enquêteurs in Frankrijk op de seneschalken
o Inquest of sherrifs in Engeland
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur vknn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,69. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
