Rebekka Islam
1 SUPERDIVERSITEIT (VERTOVEC)
1.1 Multiculturalisme
(1.1 gaat over het denken van vroeger voordat het multiculturalisme er was)
Aspecten van diversiteit moeten gecontroleerd worden om:
de vervreemding van specifieke groepen tegen te gaan (tenminste om beleid te
verzekeren),
conflicten te limiteren (tenminste op een manier dat de dominant groep niet schaadt),
en de maatschappij vlot te laten functioneren (tenminste de economie).
door de burgerrechtenbeweging die opkwam voor discriminatie, sociale rechten, etc.
kwamen er meer en meer migranten in het land settlen
door deze urbanisatie zijn er uitdagingen ontstaan, maar toch bleef de culturele
assimilatie (waarbij leden van een niet-dominante groep zich mengen met de dominante
groep en daar de cultuur van overnemen, terwijl de eigen cultuur wordt losgelaten) behouden,
deze culturele assimilatie doet aan of/of-denken (bv men is ofwel Vlaming of men is migrant)
1.1.1 Het paradigma van multiculturalisme
De organisaties die opkwamen voor het multiculturalisme, hebben een aantal doelen:
Kansen bieden voor groepsrepresentatie (lokaal en nationaal).
Herstructurering van instellingen in de richting van pluralistische openbare
dienstverlening.
Maatregelen stellen voor gelijkheid en respect.
Het verstrekken van middelen ter ondersteuning van de continuïteit van tradities (in
tegenstelling tot assimilatie!!)
Ook in volgende velden willen ze opkomen voor multiculturalisme:
Publieke recognitie (etnische minderheidsgroepen supporteren)
Educatie (gericht op waarden die gevoelig zijn voor de minderheidsgroepen zoals
vrouwenscholen, scholen waarbij hoofddoek mag gedragen worden, …)
Culturele, gevoelige praktijken zoals politie, rechtbank, … voor deze
minderheidsgroepen
Publieke materialen voorzien in meerdere talen, zoals gezondheids-bevorderende
campagnes
Recht (culturele uitzonderingen op wetten erkennen, zoals Sikh tulbanden in plaats van
een motorfietshelm)
1
, Rebekka Islam
Religieuze accommodatie (supporteren van vestiging van religieuze accommodaties)
Eten (rituele slachting toestaan, halal, koosjer eten voorzien in restaurants, …)
Media (stereotypen tegengaan door minderheidsgroepen goed beeld te geven)
1.1.2 Het keren tegen multiculturalisme
Inmiddels zijn de meeste allochtonen van dit land in hun tweede of derde generatie na de
oorspronkelijke immigranten.
Door deze vele immigranten, zijn er meer en meer mensen in dit land met een laag
opleidingsniveau, waarbij er ook hoge werkloosheid, slechte banen, lage inkomen, slechte
huisvesting, slechte gezondheid en weinig sociale mobiliteit is.
Inboorlingen (=natives) en etnische minderheden leefden parallelle levens gekenmerkt door
residentiële segregatie (=scheiding, tegenovergestelde van integratie) door effectief
gescheiden scholen, verschillende gemeenschapsverenigingen, etc.
deze segregatie zou mogelijk tot extremisme kunnen leiden (= een vorm van radicalisme
met een tot het uiterste doorgetrokken ideologie waarbij de bereidheid tot het sluiten van
compromissen ontbreekt)
dit alles is een mislukking van integratie, waarbij multiculturalisme de schuld van krijgt
1.2 Superdiversiteit
Nieuwe complexiteiten van diversiteit, waaronder het multiculturalisme, moet worden
herwerkt.
1.2.1 De opkomst van superdiversiteit
Superdiversiteit is tot stand gekomen door een dynamisch samenspel van variabelen zoals:
land van herkomst (met bepaalde subsetkenmerken zoals etniciteit, taal, religieuze
tradities, regionale en lokale identiteiten, culturele waarden en praktijken)
migratiekanaal (vaak gerelateerd aan sterk gendergerelateerde stromen, specifieke sociale
netwerken en specifieke arbeidsmarktniches),
en hun juridische status
2
, Rebekka Islam
Deze variabelen gaan samen met factoren zoals:
het menselijk kapitaal van migranten (in het bijzonder hun opleiding),
toegang tot werk,
plaats (gerelateerd aan de materiële omstandigheden, maar ook aan de aanwezigheid van
andere allochtone en etnische minderheden),
en de doorgaans veelbewogen (zowel positieve als negatieve) reacties van lokale
autoriteiten, dienstverleners en lokale bewoners (die vaak de neiging hebben om zich te
baseren op eerdere ervaringen met migranten en etnische minderheden).
1.2.2 Sociaal-culturele assen van differentiatie (superdiversiteit)
De belangrijkste sociaal-culturele assen van differentiatie die leiden tot superdiversiteit zijn:
land van herkomst
taal (meer als 300 talen gesproken in London)
religie (vooral christenen, maar mensen vanuit Azië zijn meestal moslim)
geslacht (vroeger voornamelijk vrouwen die naar London kwamen, maar nu meer
mannen)
leeftijd (gemiddelde leeftijd van nieuwe immigranten is 28 jaar, in tegenstelling tot de
gemiddelde leeftijd van VK-native dat 39 jaar bedraagt)
migratiekanalen en immigratie-statussen samen met de rechten en beperkingen ervan
is de belangrijkste as doordat het bepaalt hoe mensen zich groeperen, waar ze wonen, hoe
lang ze blijven, hoeveel autonomie ze hebben, of hun gezin bij hun kan aansluiten, en ze
gebruik kunnen maken van openbare diensten en middelen (scholen, gezondheid, …)
arbeiders
studenten
echtgenoten (voornamelijk vrouwen) en familie
asielzoekers (voornamelijk mannen) en vluchtelingen
illegale of ongedocumenteerde migranten
nieuwe burgers
De eerste drie assen zijn belangrijk bij het conditioneren van identiteiten, interactiepatronen,
hun toegang tot banen, huisvesting, diensten, etc. maar de as van “migratiekanalen en
immigratie-statussen” bepaalt al de rest!!
Zoals we zien, is het begrijpen/omgaan van de individuele behoeften van migranten, niet zo
eenvoudig, want we moeten kijken naar al deze assen!!
3
