Actualiteit & geschiedenis van design aanvulling
1851-1880
1880-1905
Art-Nouveau: een internationale stijl van kunst, architectuur en toegepaste kunst , vooral
de decoratieve kunst.
o reactie tegen de academische kunst , het eclecticisme en het historisme van 19e-eeuwse
architectuur en decoratie.
o vaak geïnspireerd door natuurlijke vormen zoals de golvende rondingen van planten en
bloemen.
o gevoel van dynamiek en beweging, vaak gegeven door asymmetrie of zweepslagmotieven.
o men gebruikte moderne materialen zoals ijzer, glas, keramiek en later ook beton om
ongebruikelijke vormen en grotere open ruimtes te creëren.
o typerend aan de art nouveau is het totaalontwerp (gesamtkunstwerk), men wou dat de
architectuur, het meubilair en de kunst in het interieur zou verenigen in een
gemeenschappelijke stijl, om de bewoners te verheffen en te inspireren.
Enkele bekende namen:
o Victor Horta -> Belgische architect / ontwerpen (1 van de grondleggers van Art-Nouveau)
Bv. Hôtel Tassel, te Brussel
o Paul Hankar -> Belgische architect / meubelontwerper (1 van de grondleggers)
Bv. Gevel van een bloemenwinkel, te Brussel
, o Henry van de Velde -> Belgische schilder / architect (1 van de grondleggers van Art-Nouveau)
Bv. Bloemenwerf huis, te ukkel
Frank Lloyd Wright
o Amerikaans architect, ontwerper en schrijver.
o Wright geloofde in ontwerpen in harmonie met de mensheid en het milieu, een filosofie die
hij organische architectuur noemde.
o Hij was pionier van de Prairie school( = architectuurstijl gekenmerkt door horizontale lijnen, platte
of schilddaken met brede overhangende dakranden , ramen gegroepeerd in horizontale banden,
integratie met het landschap, solide constructie, vakmanschap en discipline in het gebruik van
ornament. Men dacht dat horizontale lijnen de brede, vlakke, boomloze vlaktes van Amerika's
inheemse prairielandschap oproepen en daarmee verband houden.)
o Hij ontwierp ook originele en innovatieve kantoren, kerken, scholen, wolkenkrabbers, hotels,
musea en andere commerciële projecten.
o In zijn projecten ontwierp hij ook interieurobjecten zoals glas-in- loodramen, vloeren,
meubels en zelfs servies.
Bv. Fallingwater, te Pensylvenia
Over een waterval gebouwd is in een bos.
Het werd ontworpen en gebouwd als vakantiehuis voor de familie Koufmann. Later werd ernaast ook nog
een groot gastenhuis gebouwd in dezelfde stijl. -> De familie Koufmann woonde zelf in een stad met veel
luchtvervuiling en staalindustrie. Daarom was het zeer belangrijk dat het gebouw ontworpen werd in een
groene, gezonde omgeving.
De focus van het ontwerp is heel simpel, de natuur staat centraal. Zowel binnen en buiten moest de natuur
aanwezig zijn. Aan de buitenkant is de natuur overduidelijk aanwezig. Het gebouw is zodanig ontworpen
dat het lijkt op de gaan in de waterval. De vormgeving gaat mee met de weg van het water. Ook het
materiaal dat hij gebruikt zijn bijna allemaal natuurlijke materialen zoals natuursteen, beton, staal, glas en
hout. Door deze materialen ook binnen door te trekken en grote raampartijen te gebruiken creëert hij
binnen ook een zeker gevoel van de natuur
, Palais stoclet – Josef Hoffman
o J. Hoffman was een Oostenrijkse architect
o Gebouwd tussen 1905 en 1911 in de stijl van de Weense Secession , is het gelegen in
de gemeente Brussel -Sint-Pieters-Woluwe.
o De residentie in 1 van de meest verfijnde, luxueuze woningen van de 20ste eeuw.
o De weelderige eet- en muziekkamers waren een voorbeeld van de theatrale ruimtes van
het gesamtkunstwerk (totaal kunstwerk), waarbij zicht, geluid en smaak werden gevierd in
een symfonie van sensuele harmonieën die parallel liep met de opera's van Richard Wagner ,
van wie de begrip ontstaan.
o In zijn ontwerpen voor het Stoclet Palace was Hoffmann vooral afgestemd op mode en op de
Weense identiteit van de nieuwe stijl van interieur, en ontwierp zelfs een jurk voor Madame
Stoclet zodat ze niet zou botsen met haar woonkamerinrichting zoals ze had gedaan terwijl
ze een Franse Paul Poiret- jurk.
o Het herenhuis wordt bewoond door de familie Stoclet en is niet toegankelijk voor
bezoekers. Het gebouw heeft een beschermde status gekregen van de Directie Monumenten
en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en werd in juni
2009 door UNESCO aangewezen als werelderfgoed.
1905-1925
Adolf Loos
o Oostenrijkse architect en invloedrijke Europese theoreticus van moderne architectuur.
o Ornament & crime -> een essay en lezing van A. Loos die kritiek levert op ornament in
gebruiksvoorwerpen.
- Het essay werd geschreven toen de Art Nouveau - in Oostenrijk bekend als Secession en
die Loos zelfs op zijn hoogtepunt in 1900 had gehekeld - een nieuwe weg voorwaarts
voor moderne kunst liet zien. Het essay was belangrijk bij het verwoorden van enkele
moraliserende opvattingen, geërfd van de Arts and Crafts-beweging , die van
fundamenteel belang zouden zijn voor de Bauhaus- ontwerpstudio en die zouden helpen
bij het definiëren van de ideologie van het modernisme in de architectuur .
- "De evolutie van de cultuur gaat gepaard met de eliminatie van ornamenten van nuttige
objecten," verklaarde Loos, waarmee hij het optimistische gevoel van de lineaire en
opwaartse vooruitgang van culturen in verband bracht met de hedendaagse mode voor
het toepassen van evolutie op culturele contexten. Loos' werk was ingegeven door
regelgeving die hij tegenkwam toen hij naast een paleis een kleermakerij zonder
versieringen ontwierp. Hij gaf uiteindelijk toe aan de eisen door een bloempot toe te
voegen.
