Resume
Samenvatting jeugd en sociale rechtvaardigheid
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
lesgevers Shana Sabbe en Didier Reynaert
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
De shift van ‘gunst’ naar ‘recht’ in het jeugddomeinKwetsbaar naar autonoom kind
Van kwetsbaarheid/bescherming naar participatie/autonomie
- Kindbeeld: wijze waarop we naar kinderen kijken; de vaak impliciete aannames zoals biologische
of psychologische kenmerken die mee vorm geven aan wijze waarop we omgaan met kinderen
- Professioneel handelen krijgt (deels) vorm vanuit aannames over kinderen
- Deze aannames zijn historisch en contextueel bepaald (sociale klasse, gender,…)
kindbeeld als sociaal construct
- Kindbeelden veranderen doorheen de tijd en van cultuur tot cultuur
- Ons denken over en handelen met kinderen wordt beïnvloed door mengvormen van
kindbeelden: liggen verankerd in het verleden en worden opnieuw vorm gegeven in het heden
19de en 20ste eeuw: kinderbeschermingsbeweging
- Kindbeeld van het “kwetsbare kind”
- Focus op beschermingsrechten: minderjarige als object
- Kinderen worden aparte groep in samenleving, met aparte kenmerken/specifieke gedragingen
- Uitsluiting van kinderen uit de arbeidsmarkt/betaald werk
- Verklaring van Genève (1924) – Verklaring voor de Rechten van het Kind (1959)
- Kenmerkend voor de kindertijd = moratorium status Jeugdmoratorium/Jeugdland
- Verwijst naar de historische en sociaal-culturele structurering en institutionalisering van de
leefwereld van kinderen in de samenleving
- In westerse samenlevingen verbonden met de idee van pedagogisering het in pedagogische
termen gaan omkleden van de kindertijd
- Oprichting van onderwijs, jeugdzorg, jeugdwerk, etc. (cf. institutionalisering)
- Professionalisering van deze werkvelden (opleidingen voor kinderverzorgers, pedagogen,
leerkrachten, sociaal werkers, etc.)
Na WOII
- Jaren ’60 en ’70: maatschappelijke contestatiebeweging
- Focus op zelfbeschikkingsrechten kindbeeld van het “autonome kind”
- Kinderbevrijdingsbeweging The Bill of Rights for the Young (Farson, 1978)
In Vlaanderen
- Erkenning rechtsbekwaamheid van minderjarigen
- Pleidooi voor verhoging van de handelingsbekwaamheid van minderjarigen
- Verwerpen van moratorium-idee (pedagogisering): jeugdland = sociaal probleem
- Alternatieve jeugdhulpverlening (oprichting JAC Kinderrechtswinkel)
Het kwetsbare kind Het autonome kind
“Nog niet” op weg naar volwassenheid Sociale actoren, betekenisverleners
Niet verantwoordelijk, handelingsonbekwaam Autonomie, handelingsbekwaamheid
Bescherming: jeugdland, moratorium Kinderen als deelgenoot samenleving
Kinderen moeten worden beschermd/opgevoed Kinderen als mede actor (>< paternalisme)
kinderbeschermingsbeweging Kinderbevrijdingsbeweging
,Actuele discussie
Verschillende opvattingen over de jeugdperiode lopen door elkaar en blijven naast elkaar bestaan
(antagonistische beweging)
Erosie van het jeugdland: kinderen verwerven meer formele burgerschapsstatus,
voornamelijk in culturele en commerciële sfeer
Versterking van jeugdland: geen radicale gelijkschakeling van kinderen/volwassenen,
erkenning eigenheid kind zijn maar tegelijk kinderen “volwassen” machtsinstrumenten geven
zoals formele rechten
Van sociale controle naar emancipatie
19de en 20ste eeuw: sociale kwestie
- Groeiende ongerustheid over situatie van arbeidersbevolking
- Bedreiging morele ontwikkeling en vooruitgang samenleving
- Besef dat maatregelen nodig zijn:
o Om antwoord te bieden aan precaire levensomstandigheden arbeidersgezinnen
o Om de sociale orde te beschermen
- Specifieke aandacht voor kinderen (link armoede en (jeugd)criminaliteit)
- Doel sociale interventies tav kinderen en jongeren: sociale controle
- Bv. heropvoedingsmaatregelen in de jeugdzorg of programma’s van sociale hygiëne Ze dienen
tot sociale cohesie of re-integratie in de samenleving
- ‘sociale controle logica’ = ‘sociale tekortkomingen’ de onaangepastheid van minderjarigen en
hun gezin aan de burgerlijke waarden en normen in onze samenleving
- Beschavingsoffensief: classe dangereuse
- Rol sociale professionals = beschaving bijbrengen, bv. via de eerste kinderwetten
o Wet op het Verbod op Kinderarbeid (1889)
o Wet op de Kinderbescherming (1912)
o Wet op de Leerplicht (1914)
Na WOII
- Van verticale naar horizontale opvoedingsrelaties: focus op onderhandeling (cf. van
bevelshuishouding naar onderhandelingshuishouding)
- Doel sociale interventies: emancipatie = kritische analyse van machtsrelaties die beletten dat
minderjarigen tot hun recht komen en deze machtsrelaties ombuigen in een groter respect voor
de menselijke waardigheid.
- Naast individuele ook structurele focus: hoe maatschappelijke structuren aanpassen zodat
minderjarigen toch kunnen deel nemen?
- Voorbeeld: eigen kracht, herstelgericht werken, ervaringsdeskundigen in de hulpverlening,
zelforganisaties bij armoedebestrijding
Actuele discussie
- Sociale controle en emancipatie zijn 2 kenmerken die het jeugddomein kleuren
- Sociaal werkers begeven zich op spanningsveld tussen beiden = dubbelkarakter in het
jeugddomein Sociaal werkers zijn tegelijk controlerend en emanciperend
, Van privaat naar publiek
19de en 20e eeuw
- Ontstaan jeugddomein vanuit caritas en filantropie = private actoren
- Kenmerken = gunstkarakter
Na WOII
- Ontwikkeling verzorgingsstaat: overheid verantwoordelijk voor de uitbouw van sociaal beleid
- Kenmerken: sociale gelijkheid en rechtvaardigheid
- Hervorming kinderbescherming jeugdbescherming: van ‘delinquentie’ en ‘pre-delinquentie’
naar ‘kind in gevaar’
Actuele discussie: Gunstkarakter verdwenen?
- Stijgend aantal kinderen leeft in armoede en zijn afhankelijk van gunstmaatregelen
- Systeem gesubsidieerde vrijheid
Van selectiviteit naar universaliteit
19e en 20e eeuw
- Sociale professionals gericht op groep van stedelijke arbeidersklasse: onaangepast aan de
dominante waarden en normen van de samenleving
- Sociale professionals werken vanuit selectieve, categoriale maatregelen, bv. onaangepaste
ouders, asociale jongeren, etc.
Na WOII
- Vanuit mensenrechtenbenadering: sociale ondersteuning als recht voor eenieder
- Sociale domein als basisvoorziening, naast onderwijs, arbeid, sociale zekerheid, etc.
- Structurele positie sociale domein gericht op individueel welzijn en maatschappelijke
omstandigheden
- Autonome positie sociale domein in de welvaartsstaat
Actuele discussie
- Universele maatregelen vatbaar voor Mattheus-effecten
- Selectieve maatregelen stigmatiserend en weinig kwaliteitsvol
‘services for the poor are poor services’
- Antwoord in proportioneel of progressief universalisme
Bedenkingen
- Shift van gunst naar recht: nieuwe configuratie/architectuur/grammatica voor het jeugddomein
- achtergrond waartegen rechtsvaardigheidskwesties voor kinderen en jongeren zich afspelen
Maar…
- DNA van het jeugddomein wijzigde, maar niet radicaal
- Met de introductie van kinderrechten in het jeugddomein verdween het gunstparadigma niet
- Verstrengeling van ‘oude’ en ‘nieuwe’ opvattingen over de rol van sociaal werk die een hybride
vorm van het jeugddomein genereert
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Loukadoyen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
50155 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans