Notes de cours
Samenvatting rechtssociologie
- Cours
- Rechtssociologie
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting rechtssociologie (derdejaarsvak, tweede semester)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Rechtssociologie15/02
Effectiviteit = verhouding tussen doelstellingen en uitkomsten
Wordt vaak op een foutieve manier gebruikt
Niet gemakkelijk om effectiviteit te meten
Efficiëntie gaat over de middelen die worden ingezet
Voorbeelden neveneffecten: bv ergens nieuwe snelheidscontrole => ander weggetje in de buurt waar
nu ook veel te snel wordt gereden om de snelheidscontrole te vermijden
Ook veel aandacht aan de fundamentele principes van de rechtsstaat
Van Hautte
Discussie in de rechtssociologie in welke mate ze zelfstandig moet zijn
Ook discussie over hoe theoretisch het moet zijn
Paar suggesties voor de toekomst
1.4 Een rechtssociologische analyse vd juridisering vd samenleving (Koen Van Aeken)
1. Juridisering
1.1. Indicatoren
- meer advocaten
- meer rechtszaken
- meer rechtsregels
1.2. Wat is juridisering?
- toenemend belang van het recht (Schwitters) prof: minder goede definitie
- toenemend belang van het recht als regulerende factor van het maatschappelijk leven (Palsterman)
prof: wel goede definitie
- ”juridification of the social sphere” (Teubner)
‘social sphere’ niet enkel sociaal, ook economisch enzo
2. (G)een wereldwijd fenomeen
- Culturele factoren (vb. VS vs. Japan)
- Ontwikkelingsfactoren (vb. België vs. Malawi)
Malawi = ontwikkelingsland
Graad van toename is kleiner in ontwikkelingslanden, wel nog steeds toename
- Juridische infrastructuur (vb. Nederland vs. Noordrijn-Westfalen)
Nederland (land) en Noordrijn-Westfalen (staat Duitsland) zeer vergelijkbaar
Wel groot verschil in juridische structuur
3. Determinanten van juridisering
- Modernisering (industrialisering en schaalvergroting verzwakt de organische solidariteit)
- Emancipatie van achtergestelde groepen
- De opkomst van mondige burgers als belanghebbenden
- Het groeiende rechtsaanbod (thematisering en mobilisering van het recht)
4. Het rechtsinstrumentalisme
- Recht als instrument / gereedschap
- De jurist als ‘sociale ingenieur’
- De maakbaarheid van de samenleving
- Het model van zender-boodschap-ontvanger (‘sender-message-receiver’ - SMR)
5. Negatieve gevolgen
, - Ineffectiviteit van het recht
- “Kolonisering van de leefwereld” (Habermas)
- “Overspanning van het rechtssysteem” (Teubner)
- Conflicterende systemen (recht-politiek-economie)
- Andere: “claimcultuur” - anonimisering
6. Positieve gevolgen
- Afdwingbaarheid van rechtsstatelijke waarden en vrijheden
- Kwaliteitswaarborgen en –procedures
- Vertaling van maatschappelijke idealen in wetgeving
- Bescherming tegen externe invloeden
Conclusie: leven met juridisering en kwaliteit van regelgeving verbeteren
16/03
3.3 Arbeidsgerechten en hun lekenrechters
Impact van lekensysteem op werking?
Resultaten:
1. Lekenrechters dichten de kloof tussen rechtszoekenden en justitie
2. Lekenrechters als ervaringsdeskundigen op maatschappelijk vlak
2.1 kunnen feiten beter inschatten
2.2 getuigen van een actieve inzet
2.2.1 tijdens de zittingen
geen bevoegdheid om rechtstreeks vragen te stellen aan partijen
zouden ze bevoegdheid gebruiken indien ze die zouden hebben?
Lekenrechters zijn complementair => zijn zelden of niet voorbereid
2.2.2 tijdens de deliberaties
2.3 lekenrechters maken inhoudelijk een verschil
beroepsrechters zeggen dat lekenrechters meer aansluiten bij feiten dan bij juridische
feiten
lekenrechters leggen zich meestal neer bij mening beroepsrechters => zelden discussie
3. Sociale controle over magistratuur
4. Garantie voor sociale rechtvaardigheid
Meer genuanceerd antwoord hangende vraag
Functioneel voor systeem maar kunnen disfunctioneel zijn indien ze bepaalde groep
vertegenwoordigen en het belang van die groep voornemen op het algemeen belang
5. Legitimatie voor geweldloze conflictoplossing
Vraag niet makkelijk te beantwoorden
Denken dat het om symbolische functie gaat
Nevenfuncties van de lekenparticipatie
1. Educatieve functie
2. Legitimerende functie redelijk belangrijk
3. Signalisatiefunctie
4. Didactische functie
5. Adviesfunctie veel minder belangrijk maar toch relevant
6. Doorgeeffunctie
! percentages niet vanbuiten kennen, wel bijvoorbeeld verschillende functies kunnen linken of citaat
uit tekst uitleggen
3.4 Civil litigation in Belgium: the reconstruction of the pyramid of legal disputes – a preliminary
report
1. Introduction
, Onderzoek in Vlaanderen => niet representatief voor België
Zelfde onderzoek als in UK/VS
2. Some conceptual notes: the dispute pyramid model
Demand side and supply side vraag en aanbod
Hoeveel zaken komen er in justitiële top? Hoeveel komen er niet?
3 levels
2.1 First level: baseline (1 layer)
Basis van conflicten waar ontstaan geschillen?
2.2 Second level: dispute assessment process (4 layers)
Eens gedefinieerd als juridisch => hoe ermee omgaan?
Naming: geschil benoemen
Blaming: iemand aanduiden die verantwoordelijk kan worden gehouden
Claiming: schade laten vergoeden door verantwoordelijke
2.3 Third level: dispute handling process (4 layers)
Duidelijk dat er een verantwoordelijke is die schade wil vergoeden
Wat als tegenpartij niet wil betalen? Dispute handling: hoe pak je het aan?
Bv onderhandelingen, bemiddeling
3. The data
Method: face-to-face interviews
Discussion:
- Substantial rate of inaction in early stages
- Substantial rate of claims granted after negotiation
- In other cases, high rate of consultations with third parties
- Important drop-out rates throughout the process
- Average litigation rate of 10%
- ‘Litigation avoidance’
1. Reconstruction of the global pyramid
1.1 The baseline: the amount of relations/situations experienced
1.2 The second level: the dispute assessment process
1.3 The dispute handling level
Bij probleem => 17/100 doet niks, waarom? Zodanig laag bedrag => geen moeite
Hoofdstuk 4: Informele conflictbeslechting
Parmentier
1. De vlag en de lading
- begrippen (bemiddeling, verzoening, arbitrage)
- grondslagen (ontlasting, betrokkenheid van partijen)
- nieuw? ruimere verspreiding in alle rechtstakken
2. Drie belangrijke uitdagingen voor mediatie: PIP
- Proceduralisering: evenwicht tussen de flexibiliteit van de procedures en een aanvaardbare
graad van rechtsbescherming binnen de procedures
- Institutionalisering: herdefiniëren van de kernfuncties van de rechtsbedeling in het
algemeen, en van de verschillende geledingen in het bijzonder (vb. parket)
- Professionalisering: evenwicht tussen een hoog kwaliteitsniveau en een redelijke graad van
formalisering die de toegang tot deze activiteit niet beperkt
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ibepiepers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
64438 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans