Notes de cours
Historische Periodes: Volle middeleeuwen
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Les over de Volle Middeleeuwen.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
LES 7 : 25/04/2022 INLEIDING VAN HISTORISCHE PERIODESBij termen of begrippen: beantwoorden met periode, geografisch, wie, wat (aardewerk,
bewoningsvorm, sites,…)
Sites heel belangrijk die in de les besproken/getoond worden!!
Indeling van romeins rijk, de provincies, hoofdsteden van administratie centra.
VOLLE MIDDELEEUWEN
= transitieperiode van vroege naar late middeleeuwen, de basis wordt gelegd
=> in graafschap Vlaanderen zeer florerende periode (in de late middeleeuwen)
I. Politiek-economische context
- grote machtsblokken: Frankrijk, Engeland, Duitse rijk
- verdere evolutie uit Karolingische tijd. Gouwen ontwikkelen zich verder en groeien aaneen.
- graafschap Vlaanderen, Hertogdom Brabant, Graafschap Henegouwen, Prinsbisdom Luik
- feodaal stelsel
- opkomst van Vlaamse steden
- economische expansie
GRAAFSCHAP VLAANDEREN:
-> Pagus Flandrensis (kustvlakte) wordt verbonden met Frankisch gebied d.m.v. huwelijkspolitiek
-> Boudewijn I en opvolgers breiden graafschap uit tot alle gebieden zuidelijk van de Schelde
= Kroon-Vlaanderen
-> Boudewijn IV en V lijven gebied tussen Schelde en Dender in
= Rijks-Vlaanderen (vanaf 1047-1050)
-> glansperiode in 12e eeuw onder Diederik en Filips van den Elzas
+ opbloei Brugge en Gent
II. Landelijke bewoningsvormen
- meer sites beschikbaar uit onderzoek dan vorige perioden (dankzij commerciële archeologie)
- sterke opkomst van boerderijen tussen 10 e - 12e eeuw (ontstaan out of the blue, plaat vaster)
- overeenstemming met historische data
- bouwtradities verschillen regionaal
! belangrijke grafiek [dia 10] !
DE ONTGINNINGSBEWEGING:
toename aan data => veel uit volle middeleeuwen
-> ze zijn zichtbaarder, historische realiteit: er ontstaan meer en meer gebouwen
-> voor het eerst historisch onderzoek: prof. Adriaan Verhulst (UGent)
=> over vastlegging landschap
tussen 1000-1250 : landschap Vlaanderen vinden ontginningen plaats: landschap veranderd enorm
= GROTE ONTGINNINGEN
-> verdubbeling tot verdriedubbeling van aantal inwoners
Landschappelijke regio’s in graafschap Vlaanderen:
- kustgebied
- zandig binnen Vlaanderen
- zandleem en leem gebied
, 1. Ontginning kustgebied
Reconstructie terp1 Leffinge.
Inpoldering Zwingebied: grote stukken uit 13 e eeuw. Rand is uit latere perioden
Cadsand: dijken en inpoldering: op topografische kaart: zwingeulen detecteerbaar + kernen in de
hoogte: Cadsand en Zuidsande. 2 kernen samen. Kleine ringdijkjes verplaatsen naar rand en vergroten
Exploitatie modificatie (terpen aanmaken + kleine dijk rond boerderij) reclamatie (inpoldering,
ontginning) transformatie (volledige verandering van kustlandschap, grote ontginningen)
Van extensief naar intensief gebruik van de kustvlakte
- tot 800-1000: schapenteelt, pastoralia, terrae ad oves, marisci (schapenweiden)
- nadien bercariae2, curtis bercaria geleid door berquarii 3
- wolproductie vergroten
- akkerbouw ontwikkelen
* 1125 hongersnood als aanzet?
* nood aan snel beschikbaar grond voor broodgraan en vlees
- veeteelt: Vaccariae: runderteelt
- teelten van kleurplanten: vooral meekrap (rode kleur) bij ons aan de kust
=> vroeger in Goes productiecentrum
- moerneringen: veenwinning zowel voor zoutwinning (zelnering) als voor brandstof (turf)
- houtkap rond 1000-1200 sterke groei, brandhout, dus andere brandstof = turf
- actoren in de kustvlakte
-> sterke betrokkenheid abdijen
-> Filips van de Elzas (1168-1191)
* stadsstichtingen (bv. nieuwpoort en gravelines)
* Zwin: ca. 1180 “fossatum”; bouwt ook een “dam” op het zwin
* doel: verleggen van handelsactiviteiten naar de kust
Abdijschuur Ter Doest: laat 13e eeuw [dia 18] => graafschap en abdijen
Nieuwe steden stichten: gericht op transport via Noordzee
- Damme (aan het Zwin) : krijgt haverechten van de graaf van Vlaanderen
- Nieuwpoort: zichtbaar aan dambordpatroon
achter de dijk => ontwaterd, ontveend, ouder geulensysteem richting Brugge
-> grond zakt ineen -> tot in Damme (<afdamming geul)
2. Ontginning Binnen-Vlaanderen
1000-1300 en voltrekt in 3 fasen
o 10e – 11e eeuw verspreid
o 2e helft 11e eeuw: systematisch
o 13e eeuw: verderzetting, einde, dorpskernen
reden:
o snelle bevolkingsgroei
o stadgroei
o vb. hongersnoden 1125 en 1169/1197
o uitbreiding machtsbasis van de graaf?
1
Terp: kunstmatig verhoogde woonplaats, bedoeld om verschillende vormen van wateroverlast te kunnen
doorstaan
2
Bercaria: grote schaapshoeven
3
Berquarii: bedrijven waar men schapen schort en verzorgt
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur loreleivandermaes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
84251 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans