Resume
Samenvatting Nederlands Communicatie En Variatie (1004FLWTTA)
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting Nederlands Communicatie En Variatie
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Nederlands: communicatie & variatie 2019 – 2020Nederlands: communicatie &
variatie
Woordenboeken
Types woordenboeken
1. Verklarend woordenboek: betekenis van woorden
a. Algemeen verklarend woordenboek: algemene woordenschat
Bv. de driedelige Van Dale
b. Specifiek verklarend woordenboek: vaktermen, eigennamen, dialectwoorden…
2. Vertaalwoordenboek: vertaling van woorden in of uit een andere taal
3. Andere woordenboeken: synoniemenwoordenboek, rijmwoordenboek (NL:
Sinterklaasgedicht) , uitspraakwoordenboek, puzzelwoordenboek…
1
,Nederlands: communicatie & variatie 2019 – 2020
Beknopte geschiedenis van het woordenboek
Oudheid
Soemeriërs (3100 v.C.): lijsten van bv. beroepen, dieren, bomen, stenen, voedsel en kleding
als hulpmiddel om spijkerschrift te leren en door te geven aan volgende generatie
Klassieke oudheid
o glossen: woord dat door lezer ingevoerd wordt ter vertaling/verduidelijking van
moeilijke en/of technische termen (tussen de regels (= interlineair), in de kantlijnen
(= marginale glossen) of in de tekst zelf)
o glossaria: lijst van glossen, alfabetisch geordend op de eerste letter van het woord,
verzameld uit verschillende handschriften
Vaak ging het om glossen bij het werk van Homerus
o Algemene woordenboeken voor het Grieks/Latijn lijken niet bestaan te hebben
Oudnederlandse periode (500-1200)
= Alleen glossen, geen woordenlijsten
Lex Salica (= de wet van de Franken, ca. 6de eeuw – i.e. de tijd van koning Clovis)
Wachtendonkse1 Psalmen2
o = vertaling van 20-tal psalmen, 10de eeuw)
Middeleeuwse glossaria en vocabularia (tot ca. 1500)
GLOSSARIA
= verzamelingen van glossen
Types: moeilijke woorden uit het werk van één auteur of thematisch (bv. planten)
Soms eentalig, soms tweetalig (Latijn – volkstaal)
Hulpmiddel bij de studie van het Latijn en/of bij het lezen van literatuur
1
Arnold Wachtendonk: correspondent met Justus Lipsius
2
Psalm = religieuze liederen (joodse traditie)
2
,Nederlands: communicatie & variatie 2019 – 2020
VOCABULARIA (= woordenboeken)
Vanaf midden 15de eeuw: tweetalige alfabetische woordenboeken Latijn – Diets3, bedoeld als
hulpmiddel voor bv. scholieren, klerken of vermogende burgers die zelf de klassieke auteurs
wilden lezen
Vergelijk: de boekdrukkunst met losse loden letters kwam op gang rond 1450.
Het eerste omvangrijke woordenboek van het Nederlands: Killiaan
Cornelis Killiaan: Dictionarium Teutonica-Latinum, 1573 (= eerste editie)
Toelichting:
o Nederlands-Latijns woordenboek, maar Nederlands is niet louter middel meer om
Latijn te leren.
o Killiaan werkte bij Plantijn als proeflezer/corrector (Spaanse periode).
o Vertaalde Spaanse documenten voor inlichtingendiensten
Het grootste wetenschappelijke woordenboek van het Nederlands: WNT
= Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). M. Nijhoff/A.W. Sijthoff
Toelichting:
o Initiatiefnemers waren Matthias de Vries en Lammert te Winkel
o Niet enkel het grootste verklarende woordenboek van het Nederlands (40 banden =
3m), maar ook grootste ter wereld
o Woordenschat 1500-1921
o Gratis consulteerbaar via http://gtb.inl.nl/
o Aan gewerkt van 18882-1998 (= vijf generaties)
Reflectie:
o Waarom is het geen toeval dat WNT-project startte in 19 de eeuw?
Het begrip ‘natie’ werd steeds belangrijker => denken in termen van (zelfstandige)
volkeren: ‘we delen dingen met elkaar, hoe tonen we dit?’
o Welke spelling is voor het (volledige) WNT gebruikt?
de Vries en te Winkel: 1804 afschaffing Siegenbeek => vanaf tweede helft 19 de eeuw
de Vries en te Winkel
Woordenboeken voor het hedendaagse Nederlands
ALGEMENE VERKLARENDE WOORDENBOEKEN
T. den Boon & R. Hendrickx (red.) (20154) Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse Taal.
o Toelichting:
Impliciet normatief woordenboek
Geen label? Standaardtaal
Niet hun doel, maar werd zo gebruikt
Eerste uitgave: 1864
WNT op de markt brengen duurt te lang => tijdelijk woordenboek en
WNT verder herwerken
Beschrijft het Nederlands van ca. 1880 – 2015
1880: begin poëziegroep ‘de Tachtigers’
2015: papieren versie (digitale versie: sneller nieuwe woorden
toegevoegd)
3
Diets: komt van theoda (= volkstaal)
4
2015 = zelfde jaar als uitgave Groene Boekje
3
, Nederlands: communicatie & variatie 2019 – 2020
Woorden moeten ca. twee à drie jaar geregeld aangetroffen worden in het
Nederlands van de spraakmakende5 gemeente (bv. schrijvers, wetenschappers,
journalisten, columnisten, politici, radio- en tv-makers )
De papieren versie bestaat uit drie delen (1960-1970 = 1 deel)
Bastiaansens, C. (2008) Van Dale Groot woordenboek hedendaags Nederlands.
o Vergelijking met de Dikke Van Dale
Eerste uitgave 1984 (later begonnen)
Legt zich meer toe op actueel taalgebruik, d.w.z. het taalgebruik sinds 1950
Synchrone beschrijving van het Nederlands, geen aandacht voor etymologie
Beknoptere omschrijvingen en neemt sneller nieuwe woorden op
Papieren versie: twee delen
o Situering in het Van Dale-gamma
Deel van reeks van grote vertaalwoordenboeken van Van Dale
Eentalig woordenboek uitgangspunt voor delen N-F, N-E en N-D
Prisma Groot woordenboek Nederlands (2018). M.m.v. W. Martin en W. Smedts.
o Reflectie:
Eerste editie had pioniersrol in Nederlandse lexicografie
Nederlands-Nederlands label nog vóór Van Dale (2015)
Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW)
o Beschrijft Nederlands van 1970-2019
o Corpusgebaseerd, digitaal woordenboek
o “Algemeen Nederlands”: geen vakjargon, dialect, jongerentaal
SPREEKWOORDEN EN UITDRUKKINGEN
F. Stoett (1943). Nederlandse spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegden. 2 delen, 5de druk
[1ste druk: 1901]
A. Huizinga (1965). Nederlandse zegswijzen: ruim twaalfduizend spreekwoorden en uitdrukkingen uit
Nederland en Vlaanderen, etymologisch, historisch en folkloristisch verklaard .
o Informatie over de herkomst (“etymologie”) van een spreekwoord vind je vooral in
het spreekwoordenboek van A. Huizinga
K. ter Laan (2003). Nederlandse spreekwoorden, spreuken en zegswijzen. 25ste druk [1ste druk
1950]
WOORDENBOEKEN BELGISCH-NEDERLANDS (belgicismen)
= op neutrale manier typisch Belgische woorden verzameld & toegelicht
P. Bakema e.a. (2003). Vlaams-Nederlands woordenboek. Van ambetanterik tot zwanzer.
L. Permentier & R. Schutz (2015). Typisch Vlaams. 4000 woorden en uitdrukkingen.
WOORDENBOEKEN SURINAAMS-NEDERLANDS
J. van Donselaar (1989). Woordenboek van het Surinaams-Nederlands.
R. de Bies (2009). Prisma Woordenboek Surinaams-Nederlands.
WOORDENBOEK VOOR ANDERSTALIGEN
M. Verburg & R. Stumpel (2006). Van Dale Pocketwoordenboek Nederlands als tweede taal (NT2)
o NT2 bv. Erasmus
5
Spraakmakend: vaste formulering
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ttkstudente2018. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
60904 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans