Psychologie is een wetenschap waarbij het gedrag bestudeerd wordt en waarbij de
gedragsevidentie gebruikt wordt om de interne processen te begrijpen die aan dat gedrag
ten grondslag liggen.
o Wetenschap: gebaseerd op empirische evidentie i.p.v. persoonlijke overtuiging
o Gedrag: wordt bestudeerd d.m.v. systematische observatie en manipulatie
o Interne processen: probeert men te begrijpen door theorieën op te stellen die aan
de grondslag liggen van het gedrag.
We bestuderen het zichtbare (gedrag) om de interne processen te begrijpen
1.2 ontwikkelingen in de samenleving die de psychologie mogelijk maakten
De psychologie is een vrij nieuwe wetenschap en bestaat nog maar een 150 jaar
1.2.1. Rede, intuïtie en geloof
In alle culturen 2 soorten opvattingen
Filosofisch: vragen over het universum en de plaats van de mens -> antwoorden
vonden hun oorsprong binnenin de mens, want de enigste wezens met rede
Filosofie in het oude griekenland
o Plato: ideenwereld, Dualisme; wiskunde: getallen zijn
onveranderlijk en bewerkingen zijn mogelijk zonder
referentie naar de zichtbare wereld
o Aristoteles: axiomas, demonstratie; wiskunde (meetkunde):
kennis over ruimtes kon afgeleid worden vanuit axiomas
Religieus: bestaan wordt beheerst door almachtige kracht
De kerk: god, namen kennis van grieken over, kennis gaat verloren
(Adam en Eva)
1
,1.2.2. Wetenschappelijke revolutie 17e eeuw
Ware kennis is gebaseerd op systematische observatie en actief ingrijpen in de wereld
o We kunnen deze kennis dus opdoen door
Te observeren
Erop in te grijpen om het beter te begrijpen (experimenteren)
Katalysator voor wetenschappelijke revolutie was de copernicaanse revolutie
o Juliaanse kalender bleek niet meer te kloppen à gregoriaanse kalender in
1582 (van 4 oktober naar 15 oktober)
o Copernicus zei dat aarde niet middelpunt was (aarde draait rond de zon)
o Galileo Galilei werkte dit verder uit
o Isaac Newton werkte dit verder uit met wiskundige formules
Stoppen met bestuderen van oude meester -> nieuwe kennis komt voort uit experimenteren
en observatie
De wetenschap won aan belang en macht (oorlog en handel)
Kennis werd verzameld door ‘de mannen van de wetenschap’ dit leide tot macht
Er ontstonden twee culturen (Snow 1959)
o Klassieke humanistische cultuur (bèta wetenschap): bestuderen en
uitbreiden van cultuur en kunst
o De nieuwe wetenschappelijke cultuuur (alfa wetenschap): volledige
samenleving herinrichten obv wetenschappelijke inzichten
1.2.3. Toepassing van de wetenschappelijke methode op het menselijk functioneren
Men begon vanaf 19e eeuw de natuurwetschappelijke methode niet alleen op biologie en de
fysica toe te passen maar ook op het geestelijk functioneren
Persoonlijke fout
o Astronomen hebben allen een andere tijd
o Conclusie: de ene persoon heeft meer tijd nodig om iets te verwerken dan een ander
Helmholtz (1821-1889)
o Vond de informatiesnelheid van zenuwen (+- 100km/u of 30m/s); kikker
Donders (1818-1889)
o hoeveel tijd mensen hebben nodig om een handeling uit te voeren
o Deed dit via mentale chronometrie (techniek waarbij men de tijd van psychologische
processen probeert te achterhalen):
- A-reactie: eenzelfde reactie op steeds dezelfde stimulus (‘ki,ki,ki’)
- B- reactie: zowel discriminatie als keuze (‘ki,ka,ku’)
- C-reactie: enkel ki stimulus herhalen, dus enkel discriminatie
Discriminatie van stimulus= tijd c-a
Keuze van het antwoord= tijd b-c
2
,1.2.4. De Evolutietheorie
Charles Darwin kwam op de proppen met de evolutietheorie (1809-1882) = levende wezens
waren het resultaat van een aanpassingsproces aan veranderende omstandigheden
o Genetische variatie, Natuurlijke selectie, Struggle for life, Survival of the fittest
o On the origin of species
o Hij beklemtoonde de continuïteit tussen mens en dier
Peter en Rosemary Grant: bestudeerden de vinkenpopulatie op de Galapagoseilanden
Het eigene van de mens bestond uit een ziel die niet verbonden was met de rest van de
wereld en dus niet onderworpen was aan aardse wetmatigheden
1.3 Het ontstaan van de Psychologie
1.3.1. Ontwikkelingen binnen de filosofie
Descartes (1596-1650)
o Eerste filosoof (na de oudheid) die nadacht over de mens
Rationalisme (kennis is gebaseerd op de rede)
Nativisme (mens heeft aangeboren kennis)
Dualisme (scheiding tussen geest en lichaam)
Universum is een machine (God creëerde deze machine die wiskundig
beschreven kon worden; menselijk lichaam is een onderdeel ervan en aan de
natuurwetten onderworpen)
John Locke (1632-1704)
o Ontevreden met nativisme en rationalisme
o Empirisme als antwoord:
De mens begint als een tabula rasa en verwerft kennis vanuit de perceptie en
door associatie van ideeën op basis van gelijkheid en contiguïteit
1.3.2. Psychologie als nieuwe wetenschap
Wilhelm Wundt (1832-1920)
o Richtte het eerste psychologische laboratorium op
o ‘Grundzüge der physiologischen Psychologie’
o Publiceerde psychologische boeken vb. ‘Grundzüge der physiologischen Psychologie’
(benadrukte dat personen van binnenuit naar zichzelf keken= introspectie)
o A) Innere Wahrnehmung= introspectie van de filosofen waarbij men vanuit een
leunstoel nadacht over het eigen psychische functioneren
b) Experimentelle Selbstbeobachtung= proefopzet waarbij de proefpersoon in een
gestandaardiseerde situatie geplaatst werd, eenzelfde proef herhaaldelijk uitvoerde
en diende te reageren met eenvoudige kwantificeerbare antwoorden
3
, Edward Tichener (1867-1927)
o Engelse student van Wundt
o Men moest de structuur van het bewustzijn vatten op basis van introspectie
o Bestond uit
Sensaties (visuele ervaringen, geluiden, geuren, smaken,
tastgevoelens)
Beelden (herinneringen, niet werkelijk aanwezig)
Gevoelens (emotionele reacties)
o Dit is het structuralisme: al deze factoren associeerden zogezegd tot het normale
bewustzijn
Alfred Binet (1857-1911)
o Werkte samen met Theodore Simon aan de intelligentietest
o Bestudeerde menselijk functioneren in Parijs
o Moest uitzoeken welke kinderen in staat waren onderwijs te volgen
o Intelligentietest
o Zijn eerste metingen klopten niet (zoals omvang van de schedelomtrek)
o Daarna ontwikkelde hij eigen taken en maten die werkten (gedicht voorlezen
en opzeggen)
Amerika: dominante positie in de psychologie (honderdjarige Amerikaanse liefde voor
wetenschap en technologie, van 1870-1970)
o Zij waren eerder geinteresseerd in de toegepaste psychologie
o = Functionalisme
o Beter onderwijs
o Betere industrie
o Opsporen en behandelen van gevaarlijke personen
o Beinvloed door darwinisme
William James
o The principles of psychology (stream of consciousness)
John Watson (1878-1958)
o Wou de psychologie de wetenschap van het gedrag maken => behaviorisme
o Het gedrag was zichtbaar, meetbaar en observeerbaar
o Beinvloed door positivisme (=stroming in filosofie die wetenschappelijke
kennis als de beste kennis beschouwde)
à 1e idee: thoerieën moet men baseren op directe observaties die herhaald
kunnen worden door anderen = repliceerbaarheid (operationele definitie
ook nodig vb. honger)
à 2e idee: onderscheid tss onafhankelijke (manipuleerbaar door
onderzoeker) en afhnakelijke variabelen (meetbaar door onderzoeker) = S-R-
psychologie= stimulus lokt respons uit
à 3e idee: beschrijven van realtie tussen respons en stimulus
o Men moest de introspectieve methode verlaten
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tiborreynebeau. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,98. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
