Samenvatting van intellectuele rechten door prof. Janssens. Dit is een combinatie van lesnotities + boek. Ik leerde enkel dit document en behaalde 14/20.
Intellectuele rechten (MC Janssens)
Inleiding
1. Wat zijn intellectuele rechten
= subjectieve rechten
Persoonlijkheidsrechten (extra-patrimoniale rechten) => niet verhandelbaar
Vermogensrechten (patrimoniale rechten) => wel verhandelbaar
-Vermogensrechten opgedeeld
Vorderingsrechten
Zakelijke rechten
Intellectuele rechten
o Slaan op immaterieel/intellectueel goed
o Het is een eigendomsrecht, maar het is lucht/intellectueel en niet een goed zoals bv. een
huis
Ook eigendomseigenschappen
Ook eigen aspecten
o Sommige intellectuele rechten hebben persoonlijkheidsrechten, bv. auteursrecht
-Term eigendomsrecht niet door iedereen goedgekeurd
Risico op verwarring met eigendomsbegrip in BW
Geen stoffelijk, materieel voorwerp, maar slaan op intellectuele en immateriële prestatie
-Bv. Cursus
Eigendom van mij
Maar prof heeft auteursrechten
Kan niet verhinderen dat jij de cursus vernietigt, want je bent materiële eigenaar
Prof als intellectuele eigenaar kan verbieden om te kopiëren, vertalen of iets doen met INHOUD
cursus
-Bij eigendom altijd positieve aspecten (wat je zelf kan doen) en negatieve aspecten (verbieden)
-Negatieve aspect bij intellectuele rechten het meest essentiële
Alle casussen zullen gaan over het verbodsrecht
Ik oefen mijn verbodsrecht uit en vraag vordering tot staking of stopzetting
2. De intellectuele rechten als uitzondering op de vrijheid van mededinging en kopie
1) Het principe van de vrijheid van ondernemen
-Verbodsrecht uitoefenen zonder dat je je moet verantwoorden (monopolie)
Monopolie afgeschaft na FR revolutie (decret d’allarde)
We gaan naar basisbeginsel van maatschappij obv vrijheid handel en nijverheid
o Iedereen kan vrij activiteit uitoefenen zonder toestemming
-Vrijheid van handel en nijverheid
Erkenning = revolutionair
Staat in Franse decreet D’Allarde (1791)
Essentiële pijler van de economie
Nu gecodificeerd in Art. II.3 en II.4 WER
-Vrijheid van ondernemen
1
, Herbevestigd in bijzondere wet van 1980
Gewesten regelen bevoegdheden met inachtneming beginsel van de vrijheid van handel en
nijverheid
2) Het principe van de vrije mededinging mits inachtneming van de eerlijke gebruiken
-Afkondiging vrijheid van ondernemen => vrijheid van mededingen
Continue balans tussen vraag en aanbod
Vrije mededinging = vrijheid van nabootsen = vrijheid van kopie = basisbeginsel
-Stelsel van mededingingsrecht heeft beperking nodig
Regelgeving marktpraktijken => correctiemechanisme voor onrechtmatige en
concurrentieverstorende handelingen in boek VI WER
o Bakker mag zich vestigen in dezelfde straat als een ander
o Maar niet concurreren via oneerlijke methodes (rechter kan dat gedrag corrigeren =>
gedragsregels zodat vrije mededinging eerlijk blijft)
Intellectuele rechten => uitzonderingen
o Toch voor sommige activiteiten monopolie toelaten
o Echte uitzonderingen
3) De intellectuele rechten als uitzondering op de vrijheid van mededinging en kopie
-Intellectuele rechten ≠ correctiemechanisme
Moeten gezien worden als uitzonderingen op de regel vd vrijheid van mededinging
Aanvaard op weloverwogen gronden
-Intellectuele rechten = exclusieve rechten
Anderen kunnen geen gebruik maken van creatie zonder toestemming van houder van het recht
Verbodsrecht
Meest karakteristieke kenmerk van intellectueel recht, maar niet bedoeld als obstakel
-Onderworpen aan algemeen beginsel van het verbod op rechtsmisbruik
-Waarom werd dat gedaan? => Innovatie stimuleren
Wetgever overtuigd dat monopolies nodig zijn voor vooruitgang: cultureel, maatschappelijk,
technologisch
Bedrijven belonen voor investering, investeringen stimuleren, kunstenaars moeten leven van
creaties
-Speelt in principe geen rol of je (niet) eerlijk concurreert, loutere gebruik van iemand anders eigendom
mag niet
A. Achterliggende ratio
-Auteursrecht => stimuleren culturele en sociale vooruitgang
-Octrooirecht => stimuleren innovatie- en technologische vooruitgang
-Merkenrecht => eerlijke concurrentie en consumentenbescherming
Merkenrecht is vreemde eend in IR
Twijfel om daar monopolierecht aan te geven of gewoon beschermen via marktpraktijken
Toch intellectueel recht geworden
Maar geen tijdelijk karakter
-Bv. Geneesmiddelenindustrie floreert (octrooirecht)
Uitvinden en produceren van nieuw geneesmiddel kost 1 miljard euro
Wie zal dat willen betalen als dat zomaar kan nagemaakt worden
Als we gewoon vrije concurrentie zouden toelaten kan iemand anders gewoon verkopen (zoals
die bakker)
Dan zou niemand nog investeren
Systemen hebben bedoeling om die investeringen te bevorderen en terug te verdienen
-Als we enkel monopolie zouden toekennen
Ook geen vooruitgang eens dat recht is toegekend
2
, Daarom zijn alle rechten tijdelijk (altijd verschillend, afhankelijk duurtijd om investering terug te
verdienen)
Intellectuele rechten moet je zien als een deal tussen een maatschappij en de investeerder
B. Concreet
-Exclusief
-Tijdelijk
3. De sector van de intellectuele rechten
1) Overzicht => 2 grote subcategorieën
-Onderscheid is niet meer zo relevent, maar gaat terug tot 1883 (eerste internationale verdrag voor
besccherming intellectuele rechten) en onderscheid is altijd gebleven
Auteursrecht Industriële rechten
1. Auteursrecht sensu strictu 1. Octrooirecht
Kunstenaars en beeldhouwers Nieuwe tandenborstel
3. Computerprogrammas 3. Modellenrecht
Iphone
4. Databanken
Enkel in Europa 4. Kwekersrecht
Zo belangrijk voor informatiemaatschappij Nieuwe soort rozen
en bevordert economie
5. Topografieën van halfgeleiderproducten
Chips
6. Geografische benaming van oorsprong
Gorgonzola kaas
-Belangrijk want
Intellectuele rechten zijn uitzondering op algemeen rechtsbeginsel
Uitzonderingen moeten altijd restrictief geïnterpreteerd worden
-Maar synthetische benadering (combinatorial approach)
Veel mogelijkheden om één of meerdere rechten te cumuleren
Hoe meer, hoe sterkere positie (elk recht beschermt ander aspect van je creatie)
Bv. Gsm heeft merk, model en octrooien
2) Gelijkenissen auteursrecht en industriële rechten
Eigendomsrecht als grondrecht
o Beschermd als grondrecht
o Beschermd obv zelfde artikel als eigendomsrecht
o Toen dat geschreven werd dacht men enkel aan materieel eigendom, maar HvJ beslist
dat artikel voor materieel eigendom ook van toepassing is op intellectuele
eigendomsrechten
Immaterieel voorwerp = intellectueel voorwerp
Vereisten van nieuwigheid/originaliteit
o Elk recht heeft eigen drempelwaarden (originaliteit bij auteursrecht, nieuwheid bij
octrooirecht)
Verbodsrechten of exclusiviteit
Tegenwerpelijk erga omnes
Tijdsgebonden
3
, o Uitzondering: merkenrecht
Vertegenwoordigen een economische waarde
o Vatbaar voor overdracht/kunnen in licentie worden gegeven
o Zonder intellectuele rechten zouden die grote bedrijven zoals Disney en Facebook niet
bestaan
o Dankzij auteursrechten kunnen zij winst maken dus rechten op zich hebben economische
waarde
o Bv. elk jaar onderzoek naar meest waardevolle merken (logo apple)
Hoeveel geld om dat logo/merk te kopen: 185 miljard dollar voor lucht
Niet de computers of apparatuur, maar enkel intellectueel recht om dat logo te
gebruiken
Territorialiteitsbeginsel
o Recht enkel uitoefenen in territorium (land/regio) waar het gevraagd en toegekend is
o Bv. apple: stel enkel logo geregistreerd in VS, dan enkel merkenrecht in VS en dan zou
Europa dat logo vrij kunnen gebruik
Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom (WIPO) voor coördinatie
3) Verschilpunten
A. Eerste verschilpunt: finaliteit van beide beschermingssystemen
Auteursrecht => culturele finaliteit
Industriële rechten => economische finaliteit
-Onderscheid vervaagt (bv. computers beschermd door auteursrecht)
B. Tweede verschilpunt: wijze waarop het recht ontstaat
Auteursrecht => rechtsfeit
o Je maakt een werk en je krijgt automatisch auteursrecht (door louter feit van de creatie)
o Niemand kan dat betwisten
Industriële rechten => rechtshandeling
o Intellectueel recht aanvragen en moet verleend worden (je moet er dus handeling voor
stellen)
o Maar klein modelrecht erkent in Europa, ook als het niet geregistreerd is
C. Derde verschilpunt: bijzondere persoonsgebonden rechten in auteursrecht vervat
Auteursrecht => auteursrecht met persoonsgebonden rechten = morele rechten
Industriële rechten => Niet, enkel vaderschapsrecht bij uitvindingen
! In het octrooirecht is een klein uitzonderingetje (persoonlijk recht) voor de uitvinder
4) Economisch belang
-In grote mate geregeld door Europese wetgeving
-In sommige domeinen volledige eenmaking
Gevolg van streven naar een eengemaakte Europese markt en het vrijwaren van de
fundamentele waarden van vrij verkeer van goederen en diensten
Onderliggend ook economische drijfveren
-Regelmatig studies over belang intellectuele rechten voor de groei en innovatie vd Europese markt
4. Bevoegdheid inzake intellectuele rechten in België
=> Altijd op 3 niveau’s bekijken voor elk recht
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Studen35. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €20,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
