Samenvatting Informatiesystemen academiejaar 2021-2022
Inleiding
“The information about the package is just as important as the package itself”
“The industries that have moved into the center of the economy in the last forty years, have as their
business, the production and distribution of knowledge and information rather than the production
and distribution of things.''
Het belang van Informatietechnologie (IT) in onze economie en maatschappij neemt sterk toe:
Steeds meer digitale diensten en producten, Digitalisering van organisaties, Netwerk organisaties,
Paperless office; 24/7, real time, Zeer snelle verandering, Hyper-competitief, Globaal
Sommigen beweren dat we op het punt staan om een nieuwe Industriële Revolutie door te
maken:
“Industrie 4.0, ook wel de vierde industriële revolutie genoemd, beïnvloedt de manier waarop we
leven en werken. De bedrijfswereld ondergaat grondige veranderingen door robotisering,
automatisering en digitalisering”
“De digitaliseringsgolf gaat steeds harder en sneller”
De economische productiefunctie
x=f(L,N,K, T)
De arbeidsproductiviteit wordt eveneens verhoogd door vooruitgang in technologische kennis”=>
factor T
Conclusie: Als (informatie-) technologie in aanzienlijke mate de output van een economie bepaalt, is
het voor de economist of bedrijfskundige van belang (basis-)kennis te bezitten van technologie.
Beleidsinformatica
= Een informatieve discipline. Het omvat het ontwerpen, het ontwikkelen en toepassing van
informatie- en communicatiesystemen in zakelijke ondernemingen. Het vakgebied ligt voornamelijk
op het gebeid van economie en informatica.
Engelstalige afkorting: MIS (Management Information Systems)
Informatiesystemen = Bedrijfskundige toepassingen van ICT, gericht op het omzetten van data naar
(bedrijfskundige) informatie <-> Software
Primaire vs. Secundaire activiteiten: Focus Beleidsinformatica: bedrijfskundige primaire activiteiten +
secundaire activiteiten
1
, Voorbeelden van informatiesystemen
Bedrijfskundige kader
De hedendaagse organisatie bestaat veelal uit meerdere functionele departementen. Een typische
organisatie:
- Productie en Operation Management
Oorspronkelijk: kostenefficiëntie en kwaliteit. Nu:
customer value
Customisatie = Klanten kunnen steeds meer
kenmerken van producten en diensten zelf
kiezen (cfr autoindustrie), productie die op
geautomatiseerde wijze een product voor een
klant samenstelt
Geheel of gedeeltelijke uitbesteding van het
productieproces, internationalisering
Supply Chain Management
Steunt sterk op Business Intelligence en
Internet of Things
Enkele onderdelen:
oTransportbeheersystemen: Geïntegreerd met internet, tracking van goederen, reële & big data
dmv Internet Of Things
oVoorraadbeheersystemen: Minimaliseren kosten, voldoende voorraad & automatisch
bijbestellen.
Parameters zeer afhankelijk van de producten, concurrentie, beschikbaarheid van grondstoffen,.
oLogistieke systemen: Coördinatie van alle processen ivm aankopen, verkopen,…
Leveringsmethode en Track-and-trace: zowel door betrokken bedrijven als klanten (QR code,
IoT,…)
oAankoopproces: digitale bestellingen via aankoopplatformen en e-veilingen ipv manueel
bijgehouden leveranciers en prijslijsten
Real time prijszetting, leveringstijden, keuze van kwaliteit
Risico: Geen band meer met leverancier, dus risico op leveringsproblemen, kwaliteit, fraude =>
degelijke aankoopplatformen bieden mechanismen om risico’s te mitigeren
- Boekhouden, financiën, HR
Boekhouding & financiën:
Traditioneel: wetgeving, rapportering
Nu: Geavanceerde (management)rapportering; Risicoprofielen van leveranciers en klanten,
fraudedetectie, wanbetalingen, doorgedreven auditing
Financiën: bv mogelijkheid tot (real time) online trading
Human resources
Wetgeving en communicatie centraal maar nu:
Uitbesteding (cloud)
Online rekruteringsmogelijkheden en validatie (sociale media, LinkedIn,…)
Self-service door personeelslid
Nieuwe mogelijkheden zoals vrije keuze welke voordelen in natura afhankelijk van statuut,
categorie, anciënniteit enz. (binnen wettelijk toegelaten kader)
2
,- Sales en marketing
oData driven
oUitgebreide toepassing van webtechnologieën
oVerkoopsproces:
E-business en e-commerce: B2B, B2C, B2G
Desintermediatie: uitschakeling tussenpersonen
oCustomer Relationship Management: digitalisatie van alle klant gerelateerde informatie
Permanente bewaking en verbetering
Directe online feedback, bv. sociale media, ook reviews => vereiste snelle en goede opvolging
Terugvloeien van productproblemen naar productie en R&D
oMarketing: nu informatie gedreven
Geautomatiseerde intelligente prijszetting met complexe algoritmes op basis van: Historische
verkopen, Marktprijzen, Kost, Concurrentie
Voorbeeld: voortdurend wijzigende prijzen voor vliegtuigreizen
Search Engine Marketing:
Wat? Vermits het zoeken naar informatie één van de belangrijkste activiteiten op het internet is:
ervoor zorgen dat het product of de dienst aandacht krijgt
Hoe?
oSearch Engine Optimization (SEO)
= Optimaliseren van websites om gevonden te worden, en hoog te scoren op de resultatenlijst
Wat? Ervoor zorgen dat een webpagina of website zo hoog mogelijk gevonden kan worden op de
resultatenlijst van zoekacties
Hoe? On – en off-page factoren:
On-page factoren = Elementen die de webontwikkelaar of uitgever onder controle heeft:
Sleutelwoorden, Kwaliteit van de tekst, Relevantie, Verwijzingen naar andere betrouwbare
bronnen, Verschillende manieren van presentatie (bvb media), Publicatie/links op social media
Off-page factoren= Elementen waarop men niet direct invloed heeft: Relevantie en credibiliteit
volgens algoritmes van de search engine, Verwijzingen vanuit andere betrouwbare bronnen
(backlinks), Het verkeer op de website, Betrouwbare review sites
oPay Per Click Advertising (PPC): Betaalde lijsten van hyperlinks naar producten of diensten, kost
wanneer iemand op een advertisement klikt
Wat? Actief plaatsen van advertenties in de resultatenlijst van search engines, gebaseerd op een
“pay-per-click” business model; Inkomsten voor de search engines, die de zoekfunctie gratis voor
iedereen beschikbaar stellen; Aangeduid als advertentie, maar geïntegreerd en hoog geplaatst in de
resultatenlijst, of getoond naast de lijst
oSocial Media Optimization (SMO)
= Aanwezigheid van een bedrijf op social media voor aandacht, telt ook mee in de ranking
algoritmes van search engines
3
, Hoe? Gelijkaardig aan Search Engine Optimization: Voor het registreren en optimaliseren van
advertenties, Voor het opvolgen van lopende advertenties in real time, In of naast de inhoud van
het medium
Actieve betrokkenheid van gebruikers via “Likes” en reviews, Mond-tot-mondreclame voor
verspreiding van de reclame (viral marketing)
Effect op search enige ranking: Algoritmes van search engines houden rekening met de
aanwezigheid en relevantie op sociale media (likes en reviews), wat van invloed is op de reputatie
van de website en het bedrijf
Targeted marketing:
= Doelgerichte marketing door het gebruik van onder andere: Gekende informatie zoals geografische
gegevens (afgeleid van het IP adres), Opgeslagen informatie in de web browser van een gebruiker
(cookie), Of een pixel “afbeelding” die zich op een andere server bevindt en geladen wordt,
waardoor men weet dat men de webpagina bezocht heeft
Coockie = een verzameling van informatie, die een server naar een web browser verzendt, die het
onthoudt en bij een volgend verzoek van de server terugstuurt
Tracking pixel = Een 1x1 pixel grote afbeelding die geladen wordt van de server, waardoor men het
gedrag van een gebruiker kan opvolgen (Kan een gebruiker niet uitschakelen zoals cookies, Wordt
ook gebruikt om het openen van emails te tracken)
Nordstorm is een voorbeeld van PITS (Programming in the small
‘Wicked’ (of ‘ill-structured’) design problems
Kenmerken:
- Onvolledige en ambigue specificatie van het probleem;
- Geen deterministisch pad naar oplossing;
- Kennis van meerdere domeinen dient geïntegreerd te worden om een oplossing te vinden;
- Geen duidelijke criteria om mogelijke oplossingen te vergelijken en te evalueren;
- Meerdere oplossingen zijn mogelijk.
De twee verschillende perspectieven van Informatiesystemen:
We passen de theorie toe op een fictief bedrijf: The Antwerp Company
Het ondersteunend perspectief:
De term gaf aan dat het doel is om systemen te bouwen die data tot informatie verwerken voor
bedrijfskundige of economische processen. Het gaat om systemen die bedrijfskundige relevante
informatie verstrekken over klanten, producten, …
Veel verschillende deelgebieden. Alle deelgebieden hebben als doel om een brug te vormen tussen
bedrijfskunde en ICT
- Brug verder uitgelegd: Vroeger te weinig ICT kennis bij bedrijfskundigen en omgekeerd
- De brug als ontwerpkloof tussen de functionele en constructieve laag:
Functionele laag (F-laag) wordt beschreven wat de functies of vereisten zijn van het te ontwerpen
artefact.
De constructieve laag (C-laag) beschrijft hoe het artefact deze functies realiseert, de ‘structuur’ van
het artefact.
4
