Dit is een samenvatting van het onderdeel psychogeriatrie van het olod geestelijke gezondheidszorg. Het bevat alle hoorcolleges van Patricia Colman en de hoorcolleges + werkcollege van Ellen Gunst.
Dementie algemeen
Inleiding
We worden met zijn allen steeds ouder de vergrijzing van de bevolking!
- De bevolking vergrijst!!!!
- Vergrijzing
o De groep ouderen van 65+ groeit steeds verder
- Dubbele vergrijzing
o Maar ook de groep 80+ binnen deze groep ouderen neemt steeds meer toe
- Ouderen doen ook steeds later beroep op de zorg maar de mate van zorg die ze
vragen is veel zwaarder
o Er komen ook andere problemen naar boven zoals bv: eenzaamheid
Bedenking
- Een bedenking die we ons kunnen maken bij de huidige ondergrens van “oud zijn” nl.
65+ is hoe dit nu zit binnen de nieuwe bepalingen van de pensioenen
- Binnen veel sectoren moeten mensen nu werken tot 67 jaar om een volwaardig
pensioen te hebben
Oorzaken van de vergrijzing
- De toename van de levensverwachting
o Door betere algemene levensomstandigheden
Voeding
Woonomstandigheden
Hygiëne
…
o Door betere medische zorg
Medicatie
Vaccinatie
Gevorderde technieken
…
o Verandering in het ziektepatroon
Door het optimaliseren van vaccinaties komen bepaalde
levensbedreigende ziektes niet meer voor
- Door de toegenomen preventiecampagnes gaan mensen gezonder leven en meer
zorg dragen voor zichzelf
o Roken
o Diabetes
o Hart- en vaatziekten
o …
- Betere financiële omstandigheden
o De meeste ouderen hebben gewerkt tot aan hun pensioen en in betere
omstandigheden
,Enkele cijfers…
- Meest voorkomende vorm van dementie: Ziekte van Alzheimer (70%)
- Vlaanderen (2021) naar schatting 136.624 ouderen met dementie
- Jongdementie (-56 jaar) naar schatting 5461, slechts 1800 hebben een formele
diagnose
o Jongdementie wordt heel laat en is heel moeilijk te diagnosticeren cliënt
en familie heel zwaar leven tegemoet gaan
o Jongdementie wordt veel te weinig herkend en erkent
- De kans dat iemand dementie krijgt tijdens zijn leven is 1/5
- Leeftijd is de belangrijkste risicofactor
o De kans op dementie neemt sterk toe met de leeftijd
10% boven de 60
20% boven de 80
40% boven de 90
- De WHO verwacht door de vergrijzing van de bevolking een verdubbeling van het
aantal ouderen met dementie tegen 2060
- Dementie komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen
- Er is ongeveer 1 jaar tussen de eerste symptomen en het feit dat die gemeld worden
aan een vertrouwenspersoon
o Partner, vriend, kinderen, …
o Meestal als een toeval opgemerkt
- Gemiddeld 2 à 3 jaar na de eerste symptomen wordt de diagnose gesteld door arts
- Eens de diagnose dementie gesteld is leven mensen nog gemiddeld 8 jaar
o Zowel de hoeveelheid aan klachten als de ernst van de klachten neemt sterk
toe in deze periode
- 70% van de ouderen met dementie woont thuis met de nodige ondersteuning
Conclusie inleiding
- Negatief
o De zorgvraag stijgt:
Steeds meer ouderen doen beroep op hulp
Ouderen doen steeds langer en intensiever beroep op hulp
- Positief
o Door deze evolutie in de maatschappij is er ook een groeiende
wetenschappelijke belangstelling voor het fenomeen verouderen en voor de
vraag welke zorg ouderen nu precies nodig hebben
gerontologie
Dementie
- Bij ouder worden gaat het geheugen achteruit:
o Steeds moeilijker om recente ervaringen in te prenten, op te slaan, …
o Steeds moeilijker om gegevens terug op te roepen
- Dit kan horen bij het gewoon ouder worden of dit kunnen de eerste tekenen van
dementie zijn
o ook depressie bij ouderen maakt dat het geheugen van ouderen minder
goed functioneert
, o Het onderscheid is moeilijk te maken in een beginfase!
Dementie = een goede differentiaal diagnose is nodig
= dementievraagstuk
- Dementie is een ziekte
- Dementie is een toestandsbeeld, een syndroom
o Het is eigenlijk een manier van zijn
- Dementie kent niet 1 oorzaak maar ontstaat door een samengaan van verschillende
factoren
Wanneer is er sprake van dementie?
- We baseren ons op de criteria volgens DSM V:
A. Er moet sprake zijn van:
Geheugenstoornissen
1 of meerdere van de onderstaande cognitieve stoornissen:
Afasie
o Taalstoornis (motorisch/ sensorisch)
Apraxie
o Niet meer weten hoe dagelijkse handelingen uitgevoerd
worden
Agnosie
o Gestoorde herkenning van voorwerpen, geluiden
Stoornis in de executieve stoornissen
o Uitvoeringsstoornissen
Verstoord planmatig handelen
Gestoord abstract denken
Initiatiefverlies
…
B. De symptomen moeten ernstig zijn en het dagelijks functioneren grondig
verstoren
C. De cognitieve stoornissen mogen niet enkel voorkomen tijdens een delirium
Delirium = toestand van acute verwardheid
D. Per type dementie zijn er nog een aantal specifieke criteria
Verloop van dementie
- Geleidelijk
o Met uitzondering van dementie ten gevolge van een trauma
o Geen statisch gegeven maar een proces, steeds in wording
o De oudere raakt het steeds meer kwijt
- Progressief – degeneratief
o De verliezen nemen steeds meer toe en zijn blijvend
o Ze kunnen niet hersteld worden
- Verloopt fasisch
o Periodes van grote verwardheid wisselen af met periodes waarin het even
“beter” lijkt te gaan
, Rien Verdult
- Nederlander en psycholoog van opleiding heeft het verloop van dementie opgedeeld
in 3 fasen
- Dit is een kunstmatige indeling en het is niet zijn bedoeling om de ouderen in vakjes
onder te verdelen
- Hij heeft fasen beschreven om de hulpverleners en de omgeving van de oudere een
theoretisch kader te bieden waarbinnen zij de veranderingen kunnen plaatsen
o Het maakt het voor de hulpverlener makkelijker zich een beeld te vormen van
het functioneren van de oudere
- De fasen van Verdult zijn vooral toepasbaar op dementie van het Alzheimer type
- Gaat mee met de beleving tot op zekere hoogte en daar een gevoel uit proberen
halen
o Voorbeeld: paniekerig en moet kinderen gaan halen zogezegd beleving
mee met de cliënt gesprek starten over bv kinderen
o Aansluiten aan beleving en meenemen naar realiteit
Peter Hoveling
- Heeft een gelijklopende indeling in fasen gemaakt
- Beiden vertrekken vanuit de belevingsgerichte benadering
- Gaat mee met de beleving
Naomi Feil (tegengesteld van vorige maar ze doen hetzelfde)
- Beschrijft ook een aantal fasen binnen het dementieproces maar dan vanuit de
validation benadering
- Extra info zoe
- Ze kruipt in het verleden met/ van de cliënt
o Letterlijk mee in de beleving
o Stapt in realiteit en doet mee met de beleving van de cliënt
Specifieke stoornissen bij dementie
- Cognitieve stoornissen
o Geheugenstoornissen hebben een grote betekenis bij de meeste vormen van
dementie
Lange termijn geheugen
Groot archief
Korte termijn geheugen
Opslag van informatie
Hoe werkt ons geheugen?
- Fase 1
o Info opnemen
Alles wat we waarnemen via zintuigen kunnen we opnemen
- Fase 2
o Informatie vasthouden, beoordelen en bewaren als we ze belangrijk vinden
(nieuwe info)
- Fase 3
o Informatie terughalen die we opgeslagen hebben
deze fasen moeten met succes doorlopen worden ander kan men zich nadien de
informatie niet meer herinneren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elisegesquiere. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,59. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
