Voorplantingstelsel: HPG as = hypothalamus – hypofyse (pituitary) – gonaden as
Hypothalamus: secretie …RH => signaal naar hypofyse: secretie hormoon
=> signaal nr gonaden = geslachstKLIER: eierstokken & testes
=> secretie geslachtshormoon (klier):
- steroïde hormonen (choleserol afgeleide): estrogeen, progesteron, testosteron
- peptide hormonen: activine, inhibine
=> bij ♀: °ovariële cyclus in eierstok => hormonen vrij => inwerking op endometrium
=> °endometrium cyclus => hormonen vrij => feedback
- Hypothalamus: uit ≠ kernen = groepen neuronen bv. POA met GnRH & ARC met KDHy neuronen
- Hypofyse: adeno- en neuro
- Opslagruimte (=ME):
Axonen v. n0 in hypothalamus komen hier terecht => hele hormonen en NT vrij
= doorbloed door poortader => hormoon in bloed => transport naar adenohypofyse
HPG as (!!! Kunnen tekenen)
Hypothalamus: GnRH neuronen (in kernen) => GnRH (Gonadotropine Release Hormoon) vrij in opslagruimte
poortader => transport nr adenohypofyse (aP)
Adenohypofyse met Gonadotrope cellen in aP (=10% v/d cellen aP)
=> GnRH bindt GnRH-R op gonadotrope cel
=> gonadotropine vrij: FSH (follikelstimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon)
(ook lactotrope cellen in aP => prolactine vrij)
Hypothalamus: KDNy-neuronen = puls-generator
=> Kiss vrij => vrijzetting GnRH en gonadotropine in bepaalde pieken/ pulsen/ frequentie
2
,KDNy-neuron zet 3 stoffen vrij:
- Kisspeptine => bindt Kiss-R (GPR) op GnRH neuron => stimulatie GnRH secretie
- Dynorphine (= opoid peptide) => bindt opoid R op KDNy neuron (autocrien)
=> negatief effect op secretie Kiss met beetje vertraging op effect
- Neurokinine B (NKB) => bindt NK3 R op KDNy neuronen (autocrien)
=> positief effect op frequentie Kiss secretie => synchronisatie hormoon vrijzetting
Pathologie: - Los of Function (LOF) mutatie Kiss-R of NK3-R => geen gonadotrofines vrij: hypogonadotroop
- Gain of Function (GOF) mutatie Kiss-R => teveel kiss bindt => vroegtijdige pubertijd
Hypothalamus: KDHy neuron (2 aftakkingen axon)
Kiss vrij (rechte tak)=> GnRH vrij
NKB vrij (schuine tak) => bindt R op KDHy cel (zelf of naburig) => secretie van Kiss ↑ => meer GnRH vrij
Dyn vrij (schuine tak) => bindt R op KDHy cel => inhibitie secretie Kiss => GnRH vrijzetting ↓
DUS °pulsatief patroon Kiss vrijzetting: door stimulatie en inhibitie
=> °pulsatief patroon GnRH vrijzetting (kiss bindt Kiss1-R op GnRH neuron)
=> °pulsatief patroon LH en FSH (gonadotropine) vrijzetting (GnRH bindt R gonadotrope cellen)
Hoe weet Gonadotrope cel welk hormoon vrijzetten:
oiv GnRH (pulsatiele secretie): bindt GnRH-R => activatie => pulsatiele secretie LH en FSH
- LH & FSH hebben zelfde alfaketen => altijd alfaketens in voorraad in Gonadotrope cel
- Hoge frequentie GnRH release (1/h) => LH-beta expressie => LH vrijzetting
- Lage frequentie GnRH release (1/4h) => FSH-beta expressie => FSH secretie (FSH-beta TXN = v-bep. stap)
DE NIET-ZWANGERE VROUW
OVARIËLE CYCLUS
- In eierstokken
Ovariële follikels:
- Follikel = eicel (oocyt) met omringende cellagen
- Folliculogenese = ontwikkeling follikel (doorgaat ≠ stadia) tijdens ovariële cyclus
- Vruchtbaar jaren afh. #follikels/eicellen tot beschikking
- #eicellen bepaalt in utero (als foetus)
(dus wij gemaakt door mama, maar die waren er ook al bij haar geboorte: dus in onze oma)
Atresie = standaard instelling eicellen/ follikels = afsterven (meeste gaan dood)
1) Aanmaak in utero (als foetus):
stamcellen oocyt delen => °heel veel eicellen op week 20 zwangerschap : 7milj. Eicellen/eierstok
MAAR delen gebeurt niet foutloos => ook veel sterven
=> Luister begin: veel cellen => Veel cellen sterven terug af
=> hormenen vallen weg => nog veel eicellen vallen weg
2) Geboorte: van vrouwelijk lichaam met hormonen alle hormonen vallen weg
=> vele eicellen sterven => < miljoen eicellen
3) Pubertijd: vele hormonale schommelingen begin pubertijd => nog meer eicellen vallen weg (atresie)
3
, 4) Maandelijkse cyclus start met ~250 000 eicellen
= niet veel want er sterven nog af
FOLLICULOGENESE
= rijping follikels in stadia: van primordiaal preovulatoir follikel => eindigt in ovulatie
= uit 2 delen: gonadoptropine-onafh. preantrale follikel groei gonadotropine-afh. antrale follikel groei
Gonadoptropine-onafh. preantrale follikel groei
= random: niet onder invloed hormonen
valt niet samen met menstruele cyclus = random proces = heel traag (65 dagen – 120 dagen)
= achtergrond process: gebeurt continu = ontwikkeling tot pre-antraal stadium
= primordiaal primair secundair pre-antraal follikel
1) Tijdens ontwikkeling: stamcellen delen en vormen oocyten:
primaire oocyt stop in meiose I + w omcirkelt door pregranulosa cellen
=> °primordiale follikels
2) 1 follikel/ uur rijpt (random): meestal mislukt dit => atresie = afsterven follikel
Als rijping °primair follikel
- oocyt => secretie glycoproteinen => °zona pellucida (ZP) => bescherming en binding spermacel
- 1 laag granulosacellen
3) Secundair pre-antraal follikel
- 2 lagen granulosacellen (hebben geprofileerd)
- basale lamina laag
- theca cellaag: fibroblasten v. BM differentatie tot theca cel = gevasculariseerde laag
4) Verdere ontwikkeling:
- °2 lagen thecacellen (interna: met LH-R en externa)
- vele lagen granulosacellen (proliferatie) => secretie follikel vocht => °holtes met vocht
(=> w 1 holte (=antrum = later stadium))
- Expressie FSH-R: + FSH (aanwezig) => folliculogenese vs - FSH => atresie
Gonadotropine-afhankelijke antrale follikel groei
= pas vanaf pubertijd: is deel v/d ovariële cyclus = folliculaire fase
= stimulatie door gonadotropines => verdere ontwikkeling vanaf pre-antraal stadium
Voor pubertijd: geen gonadotropines:
Neuropeptide Y (NPY) neuron => NPY vrij => continue inhibitie GnRH secretie
=> geen stimulatie van gonadotropines => eierstokken inactief
Vanaf pubertijd: lichaam klaar maken voor zwangerschap:
Als voldoende reserve: nutritionele status (afhv [lepitin]) => pubertijd start:
Vet => leptine vrijzetting => indien boven treshhold (~17% vet)
=> inhibitie NPY secretie => GnRH secretie: FSH en LH => °ovariële cyclus
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur paulinebal. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
